Du lịch ẩm thực: Thỏi “nam châm” hút khách đến Việt Nam
Không chỉ là những món ăn ngon miệng, ẩm thực Việt Nam còn chứa đựng câu chuyện văn hóa, lịch sử và lối sống của người dân bản địa. Mới đây, Hà Nội vừa được tạp chí Time Out vinh danh trong top 10 điểm đến ẩm thực đường phố hấp dẫn nhất châu Á, thêm một lần nữa khẳng định sức hút đặc biệt của du lịch ẩm thực Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Bản sắc trong từng món ăn
Ẩm thực đường phố từ lâu đã trở thành “thương hiệu” khó lẫn của Hà Nội. Những gánh hàng rong, quán vỉa hè với phở, bún chả, bánh cuốn hay cháo sườn... không chỉ níu chân người dân bản xứ mà còn để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bạn bè quốc tế. Chính vì vậy, không quá bất ngờ khi tạp chí Time Out vừa công bố danh sách 10 điểm đến ẩm thực đường phố hấp dẫn nhất châu Á và Hà Nội vinh dự góp mặt.
Danh hiệu này không chỉ ghi nhận giá trị ẩm thực đặc sắc của Thủ đô mà còn góp phần nâng cao thương hiệu du lịch Việt Nam trong khu vực. Trước đó, trang thông tin chuyên về ẩm thực nổi tiếng thế giới TasteAtlas đã xếp Việt Nam ở vị trí thứ 6 trong các nền ẩm thực hàng đầu châu Á, đồng thời, đứng thứ 20 trong danh sách những nền ẩm thực tuyệt vời nhất thế giới.
Ẩm thực Việt Nam hấp dẫn không chỉ ở hương vị mà còn ở câu chuyện văn hóa ẩn chứa sau mỗi món ăn. Sự phong phú về nguyên liệu và cách chế biến đã tạo nên sự đa dạng theo từng vùng miền. Miền Bắc thanh tao, nhẹ nhàng; miền Trung đậm đà, cay nồng; miền Nam ngọt ngào, phóng khoáng. Chính sự khác biệt ấy làm nên bức tranh ẩm thực đầy màu sắc, phản ánh lịch sử, phong tục, tập quán và cả điều kiện tự nhiên của từng vùng đất.
Đặc biệt, ẩm thực Việt còn ghi dấu bởi tính cộng đồng và sự sẻ chia. Những bữa cơm gia đình, những phiên chợ quê, những quán ăn nhỏ ven đường đều thể hiện tinh thần gần gũi, gắn kết. Du khách quốc tế thường ấn tượng không chỉ vì món ăn ngon mà còn bởi cách người Việt tiếp đón, trò chuyện, mời nhau bữa cơm với sự thân thiện, hiếu khách. Đây chính là giá trị văn hóa khó trộn lẫn.
Ông Vũ Thế Bình - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho cho rằng, trong những năm gần đây, ẩm thực Việt Nam xếp hạng cao trên bản đồ thế giới. Trong đó, đặc sản nhiều địa phương đã làm phong phú kho tàng ẩm thực Việt. Nếu du lịch ẩm thực được triển khai quảng bá một cách bài bản sẽ thu hút được lượng lớn du khách quốc tế đến Việt Nam.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Xuân Quỳnh - Tổng thư ký Liên chi hội đầu bếp Việt Nam, Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho rằng, ẩm thực có tiềm năng lớn rất lớn trong hoạt động du lịch. Theo khảo sát đánh giá, khách hàng sẵn sàng chi khoảng 20 - 35% cho phần ẩm thực khi đi du lịch. Hơn nữa, ẩm thực chính là văn hoá của một vùng miền đã thấm đẫm trong từng món ăn, từng câu chuyện ẩn sâu trong đó nếu chúng ta biết khai thác hết.
Định hướng để phát triển bền vững
Nhận thức rõ tiềm năng to lớn từ ẩm thực, Cục Du lịch quốc gia Việt Nam đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển sản phẩm du lịch ẩm thực chất lượng, hấp dẫn. Trong đó, trọng tâm không chỉ là quảng bá món ăn mà còn xây dựng những hành trình trải nghiệm toàn diện, gắn kết du khách với bản sắc văn hóa và đời sống cộng đồng.
Mục tiêu là nâng hành trình khám phá ẩm thực lên một tầm cao mới, nơi mỗi món ăn trở thành “đại sứ văn hóa”, giúp du khách vừa thưởng thức, vừa hiểu và trân trọng giá trị truyền thống. Đây cũng là cách để phát triển du lịch bền vững, gắn ẩm thực với bảo tồn làng nghề, sản vật địa phương, tạo sinh kế cho cộng đồng và bảo vệ môi trường.
Thực tế, nhiều địa phương đã thành công với mô hình này. Hà Nội có “food tour phố cổ” đưa du khách dạo quanh 36 phố phường, nếm thử từ phở, bún riêu, bánh cuốn đến cà phê trứng. Hội An tổ chức các lớp học nấu ăn tại làng rau Trà Quế - nơi du khách tự tay hái rau, nấu món ăn rồi cùng nhau thưởng thức. Miền Tây Nam Bộ lại nổi bật với tour khám phá chợ nổi Cái Răng, vừa thưởng thức hủ tiếu, bánh tét, vừa hòa mình vào nhịp sống sông nước. Tất cả tạo nên những trải nghiệm độc đáo, không thể tìm thấy ở nơi nào khác.
Ông Nguyễn Xuân Quỳnh cho rằng, cần có một chương trình mang tầm cỡ quốc gia nếu muốn quảng bá về ẩm thực Việt Nam. Đặc biệt, phải xác định được sản phẩm nào là sản phẩm cốt lõi để quảng cáo cho một giai đoạn hay những chương trình giao lưu văn hóa của các đại sứ quán ở các nước, hoặc có thể là những chương trình rộng và sâu để nhấn vào những đặc sản, nét đặc biệt của ẩm thực Việt Nam.
