Giải pháp cấp bách khi Hà Nội đối mặt mùa ô nhiễm

Thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về khắc phục ô nhiễm

Ông Hoàng Văn Thức - Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho hay, trong 6 tháng tới, cụ thể là từ tháng 10 năm trước cho tới tháng 4 năm sau, được xem là mùa ô nhiễm không khí tại Thủ đô Hà Nội và các tỉnh phía Bắc.

Theo đó mức độ ô nhiễm không khí trong thời gian này sẽ gia tăng bởi đây là giai đoạn cao điểm triển khai các công trình, dự án trọng điểm quốc gia, xây dựng các công trình dân dụng, kéo theo việc vận chuyển vật liệu, đổ thải, tăng lượng phương tiện tham gia giao thông… kết hợp nghịch nhiệt, khiến vấn đề ô nhiễm trở nên nan giải.

Ông Thức cho biết thêm, nhằm khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí, đồng thời để tăng cường sự chỉ đạo, thực hiện, phối hợp liên ngành, liên tỉnh trong thực thi các hành động, Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự thảo Đề án thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về khắc phục ô nhiễm (tập trung giải quyết ô nhiễm mang tính liên ngành, liên vùng cho vùng Thủ đô), hiện đang xin ý kiến các Bộ, ngành, địa phương. Bộ cũng đã hình thành mạng lưới kết nối và chia sẻ thông tin, hàng tuần, tổng hợp các nội dung, hoạt động (từ các bộ, ngành, địa phương) để báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, xây dựng kế hoạch thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách trong giai đoạn từ cuối năm 2025-2026 (trong đó tập trung vào các thời điểm ghi nhận ô nhiễm từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau) của Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhằm khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí khu vực TP Hà Nội.

Trong sáng 15/11, nhiều điểm đo tại Hà Nội ghi nhận chỉ số AQI rất xấu, với bụi mịn PM2.5 dao động 168-183, gây hại cho sức khỏe. Ô nhiễm lan rộng khắp thành phố, các khu vực ngoại thành và tỉnh lân cận như Hưng Yên, Bắc Ninh cũng bị ảnh hưởng. Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, ô nhiễm chủ yếu đến từ giao thông, xây dựng, sản xuất công nghiệp làng nghề và các hoạt động đốt rơm rạ, rác, vàng mã. Chuyên gia y tế khuyến cáo người dân hạn chế ra ngoài vào sáng sớm và tối muộn, đeo khẩu trang chống bụi mịn, đồng thời theo dõi chất lượng không khí để điều chỉnh sinh hoạt, giảm tác động lên sức khỏe.

Phối hợp liên ngành, liên vùng

Bà Lưu Thanh Chi - Phó trưởng phòng Quản lý môi trường thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường, để kiểm soát các nguồn thải từ giao thông, sở này đang trình HĐND TP Hà Nội những cơ chế chính sách về chuyển đổi phương tiện giao thông từ nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện thân thiện với môi trường. Về xử lý bụi ở các công trình xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường có kiểm tra nhưng không phủ hết, trong khi cam kết của DN thực hiện trong báo cáo đánh giá giá tác động môi trường còn yếu. Về nguồn nhân lực, cần lực lượng cán bộ chuyên trách về môi trường, nhưng thực tế hiện nay đội ngũ này ở cấp xã, phường còn thiếu.

Về những giải pháp cấp bách, khi Hà Nội cũng như các tỉnh phía Bắc bước vào mùa ô nhiễm, giới chuyên gia môi trường nhận định, giải quyết ô nhiễm không khí phải có tính liên ngành, liên vùng. Chưa hết, các giải pháp xử lý thì vừa phải có tính cấp bách, vừa phải có tính lâu dài. Đồng quan điểm, đại tá Trần Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường (C05, Bộ Công an) chia sẻ, Bộ Công an đang trình Pháp lệnh sửa đổi về công an xã, trong đó chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của công an cấp xã sẽ tương đương như công an cấp huyện trước đây. Do vậy, thời gian tới, công an xã sẽ có cơ sở vào cuộc phát hiện, đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm, gây ô nhiễm môi trường.

Trong khi đó, đại diện Bộ Xây dựng cho hay, Bộ đề nghị Chính phủ giao cho UBND cấp tỉnh, từ UBND tỉnh chỉ đạo các Sở cùng xây dựng quy chế quản lý, giám sát các công trình xây dựng gây ô nhiễm bụi; đồng thời có cơ chế thúc đẩy xã hội hóa về kiểm định khí thải trong giao thông. Còn đối với Bộ Nông nghiệp và Môi trường đều đang tích cực triển khai nhiều hoạt động thiết thực. Đó là dùng thiết bị viễn thám để theo dõi chất lượng không khí các vùng, tích hợp quan trắc môi trường vào các trạm khí tượng thủy văn, lập đề án chế biến rơm rạ thành than sinh học…