Giải pháp giữ chân nhân viên y tế tại cơ sở công lập

Xu hướng xã hội hóa ngày càng mạnh mẽ và sự tham gia của y tế tư nhân ngày càng tăng lên, dẫn đến cạnh tranh trong thu hút nhân tài ngày càng gay gắt. Dễ thấy, bệnh viện có nhiều bác sĩ làm toàn thời gian, có bề dày kinh nghiệm, danh tiếng sẽ càng tạo dựng được uy tín và thu hút người dân đến khám, chữa bệnh.

Đáng nói hơn, vấn đề thu nhập là một trong số những nguyên nhân chính khiến nhân viên y tế chuyển từ bệnh viện công sang tư, tuy nhiên, thực tế đã ghi nhận có trường hợp nhân lực y tế có chất lượng cao từ chối không về làm cho các đơn vị công lập dù cơ hội có thu nhập cao, thậm chí tốt hơn rất nhiều so với khu vực tư.

Bộ Y tế cho rằng, có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng chuyển dịch nhân lực y tế từ công sang tư. Nguyên nhân đầu tiên là do áp lực công việc. “Từ khi dịch Covid-19 bùng phát đến nay, cán bộ, viên chức y tế là lực lượng đi đầu trong công tác phòng, chống dịch bệnh. Cường độ làm việc của nhân viên y tế rất lớn khi số lượng ca mắc mới tăng, số người phải cách ly, xét nghiệm, điều trị tăng cao, nhân viên y tế hầu như không có ngày nghỉ, làm việc với cường độ cao trong thời gian kéo dài. Mặt khác, do phải làm việc trong môi trường làm việc nguy hiểm, có nguy cơ mắc bệnh cao, thậm chí có thể ảnh hưởng tính mạng đã ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý, động lực làm việc của viên chức ngành y tế” - ông Nguyễn Hồng Sơn - Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ Y tế) cho biết.

Về mặt bằng chung, dễ nhận thấy thu nhập ở các đơn vị y tế công lập thấp hơn so với tư nhân. Cụ thể hơn, theo quy định về chế độ tiền lương và phụ cấp hiện nay, (với mức lương cơ sở là 1.490.000 đồng) thì bác sĩ sau khi học 6 năm và sau 18 tháng thực hành để được cấp chứng chỉ hành nghề, nếu tuyển dụng vào đơn vị sự nghiệp công lập thì hưởng lương là 3.486.000 đồng. Với phụ cấp ưu đãi nghề là 40% thì mức thu nhập 4.881.240 đồng (chưa trừ nộp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế).

“Mức lương này chỉ đảm bảo một phần nhu cầu của cuộc sống, vì vậy khó giữ chân cán bộ, viên chức y tế làm việc trong cơ sở y tế công lập vì mức thu nhập tại các cơ sở y tế ngoài công lập cao hơn gấp 3 đến 4 lần, thậm chí có nơi cao gấp 5 đến 6 lần thu nhập của nhân viên y tế tại cơ sở y tế công lập. Mặt khác, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên số lượng bệnh nhân đến khám, chữa bệnh giảm, dẫn đến nguồn thu của đơn vị sự nghiệp y tế cũng bị giảm đi, kéo theo thu nhập nhân viên y tế giảm mạnh, thậm chí nhiều đơn vị được giao tự chủ kinh phí chi thường xuyên không có kinh phí để chi trả lương nên đã chậm chi trả lương cho nhân viên y tế, đây cũng là nguyên nhân lớn dẫn đến việc nhân viên y tế xin nghỉ việc hoặc bỏ việc tìm cơ hội việc làm với mức thu nhập cao hơn” - đại diện Bộ Y tế lý giải.

Một nguyên nhân khác là do ảnh hưởng của các vụ việc vi phạm quy định của pháp luật trong đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế trong thời gian qua, dẫn đến điều kiện môi trường làm việc của viên chức y tế bị ảnh hưởng nên có xu hướng dịch chuyển sang các cơ sở y tế tư nhân có điều kiện, môi trường làm việc tốt hơn.

Để giải quyết những vấn đề trên, đại diện Bộ Y tế cho rằng, cần động viên tinh thần, tổ chức các diễn đàn chia sẻ, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của viên chức y tế. Kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, những tấm gương người tốt, việc tốt trong công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Ngoài ra, cần tạo môi trường làm việc thân thiện, bố trí, sử dụng cán bộ y tế hợp lý, trong đó ưu tiên những lĩnh vực khó khăn và y tế cơ sở. Cùng với đó là huy động nhân lực từ các địa phương, đơn vị để hỗ trợ và giảm áp lực cho cán bộ, viên chức y tế, quan tâm, thực hiện đầy đủ các chế độ chính sách tiền lương, phụ cấp cho viên chức y tế. Huy động các nguồn lực khác của xã hội để hỗ trợ vật chất cho viên chức y tế nhằm giảm bớt khó khăn, kịp thời động viên cán bộ y tế yên tâm công tác phục vụ lâu dài trong ngành y tế.

Bộ Y tế cũng đề nghị Chính phủ cho phép tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế kể cả giá dịch vụ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế làm cơ sở để động viên khuyến khích các đơn vị sự nghiệp y tế tăng cường cung ứng dịch vụ có chất lượng, tăng nguồn thu sự nghiệp của đơn vị, góp phần tăng thu nhập cho cán bộ, viên chức y tế, nhất là tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập đã thực hiện tự chủ chi thường xuyên.

Bộ Y tế cũng thừa nhận, hệ thống các bệnh viện tư nhân, phòng khám đa khoa tư nhân tại các địa phương ngày càng phát triển, môi trường làm việc thuận lợi, hiện đại, thân thiện, các cơ sở y tế tư nhân sẵn sàng đưa ra mức thu nhập cao để thu hút nhân viên y tế, trong khi các cơ sở y tế công lập lại không có cơ chế để giữ chân, trọng dụng viên chức y tế có trình độ chuyên môn giỏi.