Để có thể đặt chân đến những thị trường khó tính như châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản… các sản phẩm hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là nông sản cần phải đảm bảo các yêu cầu, quy định đưa ra từ phía nước nhập khẩu, trong đó có vấn đề truy xuất nguồn gốc. Bởi vậy, khi nông sản Việt thực thi tốt việc truy xuất nguồn gốc, việc chinh phục được các thị trường khó tính hoàn toàn nằm trong tầm tay.
Người tiêu dùng kiểm tra nguồn gốc nông sản.
Mở cửa vào thị trường khó tính
Hội nhập mạnh mẽ và sâu rộng đặt ra những yêu cầu mới khắt khe hơn đối với hàng hóa xuất khẩu. Đáng chú ý, các sản phẩm nông sản xuất khẩu là lợi thế của Việt Nam song cũng vướng phải nhiều rào cản liên quan đến các quy định, quy chuẩn khắt khe từ phía nước nhập khẩu.
Theo ông Bùi Quang Tân (Trung tâm Mã số mã vạch quốc gia), trong bối cảnh khách hàng ngày càng cần sự minh bạch đối với sản phẩm hàng hóa, truy xuất nguồn gốc chính là “chìa khóa” khởi tạo niềm tin cho người tiêu dùng, giúp họ yên tâm sử dụng những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng và chất lượng được đảm bảo; đồng thời giúp ngăn chặn các hành vi gian lận thương mại. Đặc biệt, đối với xuất khẩu, việc ứng dụng mã số mã vạch để truy xuất nguồn gốc hàng hóa sản phẩm, nhất là nông sản giúp người tiêu dùng và các bên liên quan có thể truy xuất thông tin nhanh chóng, chính xác, qua đó giúp doanh nghiệp hướng đến chinh phục thị trường quốc tế vốn đòi hỏi rất khắt khe về truy xuất nguồn gốc hàng hóa trong cả sản xuất lẫn thương mại. “Khi áp dụng truy xuất nguồn gốc vào hàng hóa xuất khẩu, doanh nghiệp đã có giấy thông hành vào các thị trường khó tính trên thế giới, đồng thời nâng cao vị thế của sản phẩm nông sản Việt”- ông Tân nhấn mạnh.
Vẫn theo ông Tân, việc truy xuất nguồn gốc rõ ràng không những giúp người tiêu dùng yên tâm khi sử dụng sản phẩm mà còn đảm bảo sự minh bạch về thông tin của nhà sản xuất công bố trên nội dung mã truy xuất nguồn gốc. Hơn nữa, với các sản phẩm xuất khẩu, thông tin về truy xuất hàng hóa sẽ giúp xóa đi mặc cảm của người tiêu dùng trong nước và quốc tế về dòng sản phẩm Việt Nam có chất lượng chưa cao hay chưa tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế.
“Nông sản Việt hoàn toàn có thể tự tin bước ra thị trường thế giới, chinh phục người tiêu dùng khó tính ở tất cả các quốc gia khi thực hiện tốt việc truy xuất nguồn gốc”- ông Bùi Quang Tân nhấn mạnh.
Yêu cầu tất yếu trong bối cảnh hội nhập
Nhận định về vấn đề này, ông Lê Thanh Hòa- Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NNPTNT) cũng cho rằng, việc đảm bảo truy xuất nguồn gốc là một nội dung rất quan trọng để khẳng định được sản phẩm đó đảm bảo an toàn thực phẩm.
Trên thực tế tất cả sản phẩm thực phẩm, đặc biệt là thủy sản đã áp dụng truy xuất nguồn gốc nhiều năm nay. Đối với các sản phẩm rau, hoa quả thì gần đây chúng ta mới triển khai, đặc biệt là từ sau yêu cầu của thị trường Trung Quốc. Theo ông Hòa, việc đảm bảo truy xuất nguồn gốc đối với nông sản không phải là mới với các nước tiên tiến trên thế giới nhưng đối với nước ta hiện vẫn còn khá mới mẻ. Bà con nông dân hầu như chưa quen với việc ghi chép lưu trữ hồ sơ liên quan tới quá trình sản xuất. Bởi vì ở đây không chỉ có việc chúng ta dán cho sản phẩm một mã QR mà vấn đề là các sản phẩm đó được sản xuất như thế nào, trồng cây, thu hoạch ra làm sao.
“Đó là tất cả hồ sơ, thông tin cần lưu trữ bởi khi có vấn đề về mất vệ sinh an toàn thực phẩm thì lô sản phẩm đó phải bị triệu hồi, trên cơ sở thông tin lưu trữ thì nước nhập khẩu sẽ yêu cầu chúng ta kiểm tra lại xem lô nào hỏng, của cơ sở nào, sản xuất đóng gói ngày nào. Hồ sơ phải lưu trữ tối thiểu trong 2 năm”- ông Hòa cho biết.
Các nước như Nhật Bản, Úc, Hoa Kỳ đều làm rất chặt vấn đề truy xuất nguồn gốc. Đơn cử, khi DN Việt xuất khẩu nông sản vào Hoa Kỳ thì người ta yêu cầu tất cả vùng trồng, nhà đóng gói phải được Hoa Kỳ cấp mã số chứ không phải Việt Nam. Ngay cả việc chiếu xạ đối với sản phẩm xuất khẩu, thì cơ sở nào được Hoa Kỳ xác nhận thì mới được tiến hành chiếu xạ, phải đảm bảo giám sát tất cả các mối nguy hại có thể xảy đến từ sản phẩm.
Những dữ liệu nói trên cho thấy, thị trường quốc tế vô cùng khắt khe với các sản phẩm nhập khẩu. Bởi vậy, giới chuyên gia cho rằng, khi thực hiện tốt việc truy xuất nguồn gốc, hàng hóa nông lâm thủy sản xuất khẩu của Việt Nam hoàn toàn dễ dàng chinh phục được các thị trường, kể cả thị trường khó tính nhất.