Gỡ chính sách thuế, tạo động lực đổi mới sáng tạo
Chính quyền TP Hồ Chí Minh đang đẩy mạnh tháo gỡ các vướng mắc về ưu đãi thuế cho doanh nghiệp khoa học - công nghệ, nhằm biến chính sách thành động lực thật sự cho đổi mới sáng tạo.
Tại buổi đối thoại sáng 10/10, giữa doanh nghiệp với Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) TP Hồ Chí Minh nhiều kiến nghị được ghi nhận, cùng cam kết hành động cụ thể từ Sở và Cục Thuế thành phố.
Chính sách phải đến với doanh nghiệp
Phát biểu tại buổi đối thoại, bà Nguyễn Hoàng Bảo Trân - Phó Giám đốc Sở KH&CN thành phố cho biết, thời gian qua, nhiều doanh nghiệp phản ánh rằng việc tiếp cận ưu đãi thuế vẫn khó khăn do quy định chưa thống nhất, quy trình còn phức tạp và thiếu hướng dẫn cụ thể. Các quy định về miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân hay thuế nhập khẩu thiết bị nghiên cứu tuy đã có, nhưng chưa được áp dụng đồng bộ giữa các cơ quan.
Bà Trân nhấn mạnh, Sở KH&CN đang phối hợp với Cục Thuế và Sở Tài chính để rà soát toàn bộ quy trình áp dụng ưu đãi, hướng tới ba mục tiêu: minh bạch hóa hồ sơ và tiêu chí xét duyệt; rút ngắn thời gian xác nhận; đặc biệt là làm rõ cơ chế ưu đãi cho sản phẩm công nghệ mới. Nhất là những sản phẩm bổ sung sau khi doanh nghiệp đã được chứng nhận là doanh nghiệp KH&CN.
Theo bà Nguyễn Hoàng Bảo Trân, thành phố sẽ sớm thành lập bộ phận hỗ trợ đổi mới sáng tạo tại Sở KH&CN, nhằm hướng dẫn doanh nghiệp, nhất là các startup trong từng bước hoàn thiện hồ sơ, đăng ký chứng nhận và triển khai ưu đãi thuế. “Chúng tôi muốn mỗi doanh nghiệp khi đến với Sở đều có người đồng hành, giúp họ biến ý tưởng công nghệ thành giá trị thực tế”, bà Trân nói.
Bên cạnh đó, TP Hồ Chí Minh cũng đang xây dựng cơ chế “sandbox công nghệ”, cho phép doanh nghiệp thử nghiệm các sản phẩm mới trong phạm vi kiểm soát trước khi hoàn thiện hồ sơ pháp lý, tạo điều kiện cho đổi mới sáng tạo diễn ra nhanh hơn và thực tế hơn.
Cùng hành động chung
Đại diện Thuế TP Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Duy Khiêm – Phó phòng Nghiệp vụ, Dự toán, Pháp chế cho biết, ngành thuế hoàn toàn chia sẻ với khó khăn của doanh nghiệp trong quá trình áp dụng ưu đãi. Ông nêu rõ, Luật KH&CN hiện đã quy định miễn thuế thu nhập cá nhân cho thu nhập từ quyền tác giả, sáng chế, kết quả nghiên cứu, song Luật Thuế Thu nhập cá nhân lại chưa có hướng dẫn cụ thể. Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi để thống nhất khung pháp lý này, đảm bảo chuyên gia, nhà nghiên cứu được hưởng ưu đãi đúng quy định.
Với trường hợp doanh nghiệp có sản phẩm công nghệ mới, ông Khiêm thừa nhận vẫn còn khoảng trống pháp lý, bởi các văn bản hiện hành chỉ ưu đãi cho dự án đầu tư mới hoặc mở rộng. Tuy nhiên, khi nghị định hướng dẫn mới ban hành, nếu có quy định có lợi hơn, cơ quan thuế sẽ áp dụng linh hoạt theo hướng có lợi cho doanh nghiệp.
“Chúng tôi không muốn chính sách trở thành rào cản. Nếu doanh nghiệp có hồ sơ cụ thể, có căn cứ rõ ràng, Cục Thuế sẵn sàng giải quyết nhanh và minh bạch”, ông Khiêm khẳng định.
Từ phía doanh nghiệp, nhiều ý kiến cho rằng chính sách ưu đãi thuế cần thực chất và ổn định lâu dài. Ông Nguyễn Quang Ngọc - đại diện Công ty CP Trồng trọt Sinh học Quốc tế, chia sẻ: “Những doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ xanh hay sinh học cần thời gian dài để nghiên cứu. Nếu ưu đãi thuế không rõ ràng, doanh nghiệp khó dám mở rộng đầu tư”. Ông đề nghị nên có danh mục công nghệ ưu tiên kèm mức ưu đãi cụ thể để doanh nghiệp định hướng rõ và yên tâm đầu tư.
Nhiều doanh nghiệp khác cũng kiến nghị các cơ quan nên tổ chức đối thoại định kỳ hoặc tập huấn chuyên đề để cập nhật quy định mới, giúp doanh nghiệp hiểu đúng và áp dụng đúng. Bởi lẽ, không ít doanh nghiệp hiện vẫn “lạc đường” trong quy trình hồ sơ ưu đãi, mất nhiều thời gian cho việc bổ sung hoặc chờ thẩm định.
Kết thúc buổi đối thoại, bà Trân khẳng định: “TP Hồ Chí Minh xác định doanh nghiệp công nghệ là hạt nhân của đổi mới sáng tạo. Vì vậy, ưu đãi thuế không thể chỉ là thủ tục, mà phải là công cụ thúc đẩy năng lực sáng tạo và phát triển sản phẩm Việt Nam".
