Cúng Rằm tháng Chạp là nghi thức tâm linh quan trọng, giống như một dịp tổng kết những điều đã qua của năm cũ và sẵn sàng đón nhận những điều mới mẻ trong năm mới.
Tùy theo cách thức tiến hành lễ cúng là lễ chay hay mặn mà có sự chuẩn bị khác nhau. Nhìn chung, đồ lễ cúng Rằm tháng Chạp thường có:
Lễ cúng chay: Hương, hoa tươi, hoa quả, trầu cau, nước sạch, nến hoặc đèn dầu, tiền vàng…
Lễ cúng mặn: Thịt gà luộc, xôi (hoặc bánh chưng), giò/chả, các món mặn khác và rượu. Hiện nay, nếu không cúng rằm tháng Chạp bánh chưng, người dân thường cúng bằng xôi gấc với quan niệm màu đỏ của xôi gấc mang lại may mắn cho các gia đình.
Trong đó, gà luộc, bạn nên chọn gà trống, vì nó là biểu tượng của đức tính Trí, Dũng, Nhân. Còn xôi, thường người ta hay dùng xôi gấc, bởi xôi này có màu đỏ, với mong muốn cầu xin sự bình an, may mắn cho gia chủ và các thành viên khác trong gia đình. Tuy nhiên, nếu không có điều kiện để làm xôi gấc, các bạn có thể thay thế bằng xôi đỗ các loại hay bánh chưng.
Ở một số vùng miền, mâm cỗ cúng rằm tháng Chạp và các ngày lễ tết còn có thêm bát canh măng khô nấu cùng xương heo hoặc canh bóng bì....
Nhìn chung, đồ lễ cúng rằm tháng Chạp cũng không quá cầu kỳ hay coi trọng về số lễ vật cúng, miễn sao thể hiện thành tâm của gia chủ. Lễ cúng ngày Rằm thường diễn ra vào ngày 14-15 âm lịch.