Hà Nội thí điểm vùng phát thải thấp tại 9 phường: Hướng tới giảm ô nhiễm và thúc đẩy giao thông xanh

Cấm xe máy xăng hoạt động theo giờ tại 9 phường từ 1/7/2026

Lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, vừa qua HĐND TP Hà Nội đã thông qua Tờ trình Nghị quyết thay thế Nghị quyết số 47/2024/NQ-HĐND ngày 12/12/2024 quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn Thủ đô (thực hiện điểm b khoản 2 Điều 28 Luật Thủ đô). 

Theo đó, nghị quyết đã nêu rõ những quy định về tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp; các biện pháp được áp dụng trong vùng phát thải thấp theo lộ trình phù hợp trên địa bàn Thủ đô. HĐND TP cũng quyết nghị các biện pháp, khu vực thực hiện xây dựng vùng phát thải thấp theo lộ trình cụ thể đến từng năm.

Cụ thể: Từ 1/7/2026, thí điểm tại 9 phường trong vành đai 1: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ.

Từ 1/1/2028, mở rộng vùng phát thải thấp sang vành đai 1 và một số phường trong vành đai 2.

Đến 1/1/2030, thực hiện tại vành đai 3 trở vào với 36 phường, xã, trong đó 14 phường khu vực đường vành đai 2 cùng nhiều xã, phường khác. Từ năm 2031 trở đi, các khu vực đáp ứng tiêu chí về ô nhiễm sẽ thực hiện vùng phát thải thấp.

Các biện pháp trong vùng phát thải thấp bao gồm: phát triển vận tải hành khách công cộng, khuyến khích phương tiện thân thiện với môi trường, rà soát các khu vực đủ điều kiện đi bộ và đi xe đạp, xây dựng hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch, hạ tầng thu gom và xử lý pin xe điện sau thải bỏ, và nâng cao ý thức sử dụng phương tiện công cộng, hạn chế phương tiện cá nhân.

Ngoài ra, thành phố sẽ cấm xe mô tô, xe gắn máy hoạt động kinh doanh trên nền tảng ứng dụng hỗ trợ vận tải; cấm xe mô tô, xe gắn máy lưu thông theo khung giờ hoặc khu vực; hạn chế, tiến tới cấm xe ô tô không đáp ứng quy chuẩn khí thải mức 4 lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ hoặc khu vực.

Theo các chuyên gia giao thông, đây được xem là bước đi quyết liệt nhằm giảm ô nhiễm không khí và thúc đẩy phát triển giao thông xanh. Tuy vậy, để mục tiêu này khả thi, Hà Nội cần chuẩn bị đồng bộ về hạ tầng, phương tiện thay thế cũng như bảo đảm sự đồng thuận của người dân.

Chuyên gia giao thông, Thạc sĩ Lê Trung Hiếu nhận định, đây là một lộ trình đã rõ ràng, cụ thể hơn bao giờ hết, cho thấy quyết tâm của và sự đồng thuận của chính quyền cũng như Nhân dan TP Hà Nội, hướng tới chuyển đổi xanh giao thông.

"Nghị quyết cũng đã quy định rất rõ về điều kiện tổ chức, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp; quy trình lập đề án, trách nhiệm của các cơ quan liên quan... Qua đó các sở, ngành địa phương đã có định hướng rõ ràng, công thức cụ thể, cứ theo đó tiến hành mà không cần phải thông qua các bước thủ tục phức tạp hơn nữa" - ông Lê Trung Hiếu nói.

Cần hoàn thiện hạ tầng giao thông xanh trước khi hạn chế xe máy xăng

Về các biện pháp áp dụng trong vùng phát thải thấp, Nghị quyết của HĐND TP Hà Nội được thông qua cũng nêu rõ: phát triển hạ tầng giao thông nhằm hỗ trợ cho chuyển đổi phương tiện; phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng; khuyến khích sử dụng các loại xe cơ giới thân thiện với môi trường…. Rà soát, bố trí hợp lý các điểm dừng đỗ, điểm trung chuyển phục vụ kết nối giữa mọi loại hình VTHKCC, các điểm giao thông tĩnh với phương tiện giao thông cá nhân.

Đồng thời không đầu tư mới, hạn chế đăng ký mới phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt đối với các phương tiện thuộc sở hữu của tổ chức. Cấm lưu thông các xe tải có khối lượng toàn bộ trên 3,5 tấn sử dụng nhiên liệu hóa thạch đi vào vùng phát thải thấp...

Chuyên gia giao thông, PGS.TS Nguyễn Thị Thu Thủy cho rằng, yêu cầu then chốt trước khi thực hiện, Hà Nội cần hoàn thiện hạ tầng giao thông xanh trước khi cấm xe máy xăng theo khung giờ. 

 “Muốn cấm được xe máy xăng, Hà Nội phải có mạng lưới xe buýt đủ gần, đủ nhiều và đúng giờ. Cùng với đó, cần tăng cường chỗ gửi xe ở rìa vùng phát thải thấp, để người dân có thể gửi xe xăng rồi di chuyển tiếp bằng xe điện, xe buýt hay xe đạp công cộng.

Thành phố cũng cần chuẩn bị các điểm cho thuê xe đạp công cộng, trạm đổi pin cho xe máy điện và cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp triển khai xe điện dùng chung trong 9 phường thí điểm" - bà Thủy nói.

Tương tự, chuyên gia giao thông, Thạc sĩ Lê Trung Hiếu cũng cho rằng, muốn hạn chế xe cá nhân nói chung và xe xăng dầu nói riêng, điều kiện quan trọng nhất là phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng đa dạng, năng lực cao, đủ đáp ứng nhu cầu của Nhân dân, nhất là đường sắt đô thị. Biện pháp này đã được xác định trong nội dung của Nghị quyết HĐND TP mới thông qua.

“Hà Nội đã có Đề án tổng thể phát triển đường sắt đô thị; điều chỉnh, nâng cao năng lực xe buýt…Và các Đề án này được triển khai song song, đồng bộ với lộ trình thực hiện vùng phát thải thấp, nên chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng, vận tải hành khách công cộng sẽ thay thế tốt phương tiện giao thông cá nhân, xe “xanh” sẽ lấp đầy khoảng trống xe xăng dầu để lại” - ông Lê Trung Hiếu nói.

Các chuyên gia giao thông cũng cho rằng, một điểm mới trong Nghị quyết của HĐND TP Hà Nội lần này đã quy định rõ việc phát triển hệ thống trạm tiếp năng lượng sạch công cộng, phải đi đôi với đầu tư xây dựng hạ tầng thu gom và xử lý pin xe điện sau thải bỏ, bảo đảm yêu cầu về môi trường và an toàn PCCC. Điều đó cho thấy Hà Nội không chỉ tập trung vào phát triển “nóng” mà còn có sự chuẩn bị chu toàn cho đảm bảo môi trường bền vững, toàn diện. Việc xử lý pin xe điện với hai yêu cầu bức thiết là: đảm bảo an toàn PCCC; và không gây ô nhiễm sau thải bỏ đang được các nước trên thế giới rất quan tâm. Hà Nội cần có những biện pháp rõ ràng với những mục tiêu này để đảm bảo chuyển đổi “xanh” giao thông một cách an toàn; khuyến khích được người dân tự nguyện tham gia, ủng hộ.