Thời gian qua, việc triển khai thực hiện một số dự án trồng rừng tại tỉnh Hòa Bình còn chậm, hiệu quả đầu tư chưa cao. Qua thanh tra 10 dự án trồng rừng trên địa bàn tỉnh, Thanh tra tỉnh Hòa Bình phát hiện hàng loại tồn tại vi phạm.
Thanh tra tại Dự án Trồng rừng phòng hộ kết hợp du lịch sinh thái tại xóm Rãnh, xóm Phủ xã Toàn Sơn (huyện Đà Bắc) do Công ty cổ phần năng lượng xanh Hòa Bình thực hiện, Thanh tra tỉnh Hòa Bình phát hiện dự án này chậm tiến độ thực hiện hoạt động đầu tư liên quan đến mục tiêu kết hợp du lịch sinh thái trên diện tích 126,8ha.
Tại Dự án Trồng và phát triển rừng tại xã Tây Phong (huyện Cao Phong) và xã Mỹ Hòa, xã Quy Hậu (huyện Tân Lạc) do Công ty cổ phần Lâm Quế thực hiện, Công ty mới chỉ sử dụng một phần diện tích được giao, do đất của dự án đang chồng lấn vào đất ở, đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ và việc bao chiếm của các hộ dân xung quanh.
Tại Dự án Trồng rừng nguyên liệu tại các xã Trung Thành, Mường Chiềng, Tân Minh (huyện Đà Bắc) do Công ty TNHH Một thành viên D&G Hòa Bình làm chủ đầu tư, Công ty chậm triển khai dự án theo nội dung đầu tư do một phần diện tích dự án đã giao cho Công ty chồng lấn vào đất rừng của nhân dân. Theo Nghị định số 02/NĐ-CP ngày 15/1/1994 của Chính phủ.
Mặt khác, qua nhiều lần rà soát, hoàn thiện các thủ tục về đất cây rừng đã tái sinh cộng thêm một phần các hộ dân địa phương được UBND huyện cấp đất chồng lấn vào đất Công ty đã được giao với diện tích khoảng 24ha, hiện đã thành rừng tự nhiên tái sinh và rừng trồng, do đó Công ty không triển khai thực hiện được các nội dung đầu tư trên đất đã giao.
Thanh tra tỉnh Hòa Bình cũng phát hiện tại Dự án trồng rừng nguyên liệu tại 10 xã thuộc huyện Cao Phong do Công ty TNHH Một thành viên D&G Hòa Bình làm chủ đầu tư chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và ký hợp đồng thuê đất tại xã Bắc Phong do có tranh chấp với Công ty cổ phần Thủy điện Văn Hồng xây dựng thủy điện Suối Tráng với diện tích đất được giao 570,44 ha. Bên cạnh đó, dự án chậm triển khai ở các xã Nam Phong, Dũng Phong, Thung Nai và Thu Phong là một phần UBND tỉnh cấp trùng vào đất ở, đất cây lâu năm, hàng năm khác, đất đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân (9 xã khoảng 346ha).
Ngoài ra, cấp chồng lấn vào đất của Công ty cổ phần Lâm nghiệp Hòa Bình khoảng 255ha và cấp vào đất ở, đất trồng cây hàng năm của 8 hộ dân và toàn bộ diện tích 155,51ha tại UBND xã Dũng Phong chưa trả lại đất cho Công ty. Một số hộ dân được UBND huyện Cao Phong cấp đất theo quyết định số 672/QĐ-TTg ngày 26/4/2006 của Thủ tướng Chính phủ chồng lấn vào đất của Công ty đã được thuê.
Mặt khác, số diện tích đất cấp cho Công ty còn chồng lấn với đất đã cấp cho các hộ dân theo Nghị định số 02/NĐ-CP ngày 15/1/1994 chưa được đền bù, giải phóng mặt bằng.
Đáng chú ý, Cơ quan thanh tra còn phát hiện tại Dự án trồng rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn và khai thác du lịch sinh thái thác Thăng Thiên tại xóm Gò Bùi, xã Mông Hóa, TP Hòa Bình (do Công ty cổ phần Thương mại và Du lịch Thành Thắng thực làm chủ đầu tư) thực hiện đầu tư xây dựng các hạng mục hạ tầng trên đất khi chưa có Giấy phép xây dựng.
Theo Cơ quan thanh tra, Dự án Trồng rừng phòng hộ kết hợp kinh tế tạo vùng nguyên liệu tập trung tại 2 xóm Táu Nà và xóm Cun, xã Cun Pheo (huyện Mai Châu), Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Mai Bình chưa thực hiện đầu tư dự án trên phần diện tích 137,37ha tại xóm Cun. Còn tại xóm Táu Nà, Công ty chưa triển khai thực hiện dự án trên toàn bộ diện tích đã thuê mà mới chỉ triển khai một phần dự án.
Công tác quản lý, bảo vệ đất đã giao còn chưa sát, tại thời điểm kiểm tra trên đất còn có khoảng 50 hộ dân đang xâm canh, xâm cư trên phần đất dự án đã được giao. Đặc biệt, Công ty trồng khoảng 320 ha cây Sắn là sai mục đích sử dụng đất đã được nhà nước cho thuê.
Về xử lý trách nhiệm, Chánh Thanh tra tỉnh Hòa Bình yêu cầu Sở TN&MT, UBND các huyện Cao Phong, Đà Bắc, Tân Lạc… kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân (nếu đến mức xem xét kỷ luật, thì xem xét xử lý theo thẩm quyền) đối với các tồn tại, thiếu sót trong việc tham mưu UBND Tỉnh cấp khoảng 1.792 đất cho Công ty TNHH Một thành viên D&G Hòa Bình, Công ty cổ phần Phú Thịnh, và Công ty cổ phần Lâm Quế nhưng chồng lấn vào đất ở, đất rừng phòng hộ, đất đã giao cho các hộ dân, đất của Công ty Lâm nghiệp Hòa Bình.