Hỗ trợ sai không biết lỗi tại ai

Ảnh minh họa.

Hỗ trợ sai đối tượng

Theo báo cáo của Bộ Nội vụ, Nghị định 116 /2010/NĐ-CP đã quy định 7 chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức và người hưởng lương trong lực lượng vũ trang công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Nhìn chung, việc triển khai thực hiện Nghị định này thời gian qua đã được các Bộ, ngành, địa phương quan tâm chỉ đạo thực hiện, đảm bảo dân chủ, minh bạch, đúng đối tượng.

Địa bàn áp dụng gồm huyện đảo Trường Sa, Hoàng Sa, Nhà giàn DK1; 2.068 xã khu vực 3, 311 xã đặc biệt khó khăn, 736 xã không thuộc diện đặc biệt khó khăn thuộc 61 huyện nghèo.

Tuy vậy trong quá trình thực hiện Nghị định 116, do không có quy định cụ thể danh sách xã đặc biệt khó khăn và các xã biên giới, xã an toàn khu không phải là xã đặc biệt khó khăn nên một số địa phương đã thực hiện chính sách đối với một số xã không phải là xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Mặt khác, có nhiều trường hợp đến công tác tại vùng đặc biệt khó khăn không đủ thời gian quy định 3 năm với nữ, 5 năm với nam do cơ quan điều động đi nhưng đề nghị không phải hoàn trả lại số tiền trợ cấp lần đầu và trợ cấp chuyển vùng đã nhận.

Theo Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Nguyễn Lâm Thành, qua nghiên cứu báo cáo của các cơ quan có liên quan và khảo sát trực tiếp tại 10 tỉnh đại diện cho các khu vưc, địa bàn, Hội đồng Dân tộc nhận thấy trong quá trình triển khai Nghị định 116 cũng đã phát hiện nhiều hạn chế, trong đó nổi lên vấn đề thiếu tính thống nhất về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng ngay trong Nghị định này.

Cụ thể Nghị định 116 cũng quy định đối tượng thụ hưởng bao trùm lên rất nhiều đối tượng đã được quy định bởi các chính sách trước đó, nhưng không bãi bỏ các chính sách trước hoặc không hướng dẫn cụ thể nên việc chi trả khác nhau, có nơi chi trả cùng lúc nhiều chính sách cho một đối tượng, có nơi lại chỉ thực hiện một chính sách.

Ông Thành chỉ rõ: Do quy định không rõ ràng như vậy, dẫn đến một số xã không thuộc khu vực đặc biệt khó khăn mà là xã thực hiện Chương trình 135, xã an toàn khu, xã khu vực I, khu vực II vẫn được thụ hưởng, dẫn đến ngân sách chi trả hàng năm quá lớn.

Một số địa bàn chi sai đối tượng đã được xác định, tuy Bộ Tài chính đã có chỉ đạo không thu hồi, nhưng công tác rà soát, điều chỉnh và giải quyết, xử lý hậu quả vẫn chưa được thực hiện kịp thời như: Thái Nguyên, Lạng Sơn, Lâm Đồng, Kon Tum, Quảng Ngãi, Phú Yên. “Trong lúc ngân sách nhà nước còn rất khó khăn thì việc cân đối các nguồn chi để đảm bảo phát triển hài hòa, toàn diện cũng phải được tính toán, xem xét.

Theo kết quả khảo sát, trợ cấp thu hút chỉ tập trung cho một số ít đối tượng và một đối tượng cũng hưởng nhiều chính sách như phụ cấp ngành, phụ cấp địa bàn, phụ cấp theo Nghị định 116. Nếu tính bình quân cho các chính sách chi cho cộng đồng thì chưa bằng chi cho nhóm nhỏ này”- theo ông Thành.

Hỗ trợ sai có thu hồi được tiền?

Trả lời đại biểu Quàng Văn Hương (Sơn La) và đại biểu Phương Thị Thanh (Bắc Kạn) về việc phạm vi đối tượng được hưởng rộng hơn đối tượng chi, vậy có thu hồi không? ông Trần Xuân Hà- Thứ trưởng Bộ Tài chính cho rằng: Theo Nghị định 116 và các văn bản hướng dẫn theo quyết định của Thủ tướng thì đối với xã đặc biệt khó khăn vùng dân tộc, vùng miền núi có 3 loại đối tượng trong đó có xã an toàn khu, biên giới, và xã đặc biệt khó khăn trong khi theo Nghị định 116 chỉ có xã đặc biệt khó khăn. Cho nên một số địa phương đã chi cho cả 3 đối tượng này. Đây là sự không thống nhất trong văn bản.

Ông Hà bày tỏ quan điểm do đối tượng ở xã an toàn khu và biên giới cũng đều là xã khó khăn, nên địa phương đã chi trả nên Bộ Tài chính cho rằng không thu hồi.

Không đồng tình, ĐB Hương và ĐB Thanh tiếp tục chất vấn: Số tiền chi sai là bao nhiêu? giải quyết thế nào với trường hợp chưa được hưởng? Có nơi chi cả 3 chế độ nhưng có nơi có người nằm trong đối tượng nhưng chưa được hưởng. Vậy trách nhiệm như thế nào?

Ngay sau đó, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi cũng cho rằng, Bộ Tài chính nói cả trong Nghị định 116 và Thông tư 08 đều có bất cập. Vậy văn bản này ra thì trách nhiệm thuộc Bộ nào để rút kinh nghiệm?

Cần làm rõ giải trình mà không biết lỗi thuộc ai, ai cũng đúng cả thì chẳng nhẽ dân sai? Bộ LĐ,TB&XH cho rằng Nghị định không quy định trách nhiệm hướng dẫn, vậy các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển được hưởng là đối tượng của Nghị định 116 thì ai đề xuất? Không có Bộ nào đề xuất thì tại sao lại vào được đối tượng? Chẳng lẽ cũng là do dân?

“Tiền chi không đúng đối tượng thì ai sai? Thất thoát, gây dư luận không tốt thì ai chịu trách nhiệm để trả lời với dân. Việc thực hiện chính sách chưa thống nhất tạo sự bất công bằng khi cán bộ không muốn đi khỏi xã thuộc đối tượng thụ hưởng chính sách và người nơi khác lại muốn chạy về nên dẫn đến cơ chế xin - cho. Tất cả các cái sai này phải có người chịu trách nhiệm”- ông Lợi chỉ rõ.

Theo Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Giàng A Chu, chính sách phải ổn định và lâu dài. Như giáo viên mới vào được hưởng trợ cấp thu hút và trợ cấp lần đầu. Như vậy là cao hơn giáo viên đã ở đấy lâu dài.

Từ đó có việc sau đó họ lại xin chuyển vào vùng khó khăn để nhận thụ hưởng tiếp. Vậy làm sao phù hợp với người công tác lâu dài và tại chỗ để đảm bảo tính công bằng.

Theo ông Chu, địa bàn khác nhau thì chính sách phải khác nhau. Xã bãi ngang ven biển điều kiện khác với xã 135 đặc biệt khó khăn. Áp dụng chung cào bằng là không hợp lý.

Giải trình, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân thừa nhận, hiện có tới 3 văn bản của Chính phủ quy định về chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Việc quy định cùng một chính sách ở nhiều văn bản và ở các thời gian khác nhau gây khó khăn cho cơ quan, đơn vị trong việc áp dụng chính sách. Trước tình trạng trên, Bộ Nội vụ đã đề nghị Chính phủ ban hành Nghị định mới thay thế cho 3 Nghị định trên.

Bộ Nội vụ cũng đề nghị Chính phủ giao Bộ LĐ,TB&XH trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh sách xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo.

Liên quan đến việc người chưa được hưởng chính sách, Bộ trưởng Tân bày tỏ quan điểm phải hỗ trợ, còn đối với trường hợp chi sai thì cần thu hồi. “Tới đây sẽ gộp hết lại trong 1 Nghị định thôi, quy định rõ đối tượng thụ hưởng, mức thụ hưởng và có chế tài nghiêm khắc việc chi sai để phù hợp với sức chịu đựng của nền kinh tế”- Bộ trưởng Tân cho hay.