Sau vụ cháy làm 14 người chết ở Hà Nội ngày 24/5, nguy cơ xảy ra hỏa hoạn tại các khu dân cư, nhà trọ, chung cư mini tiếp tục khiến nhiều người lo lắng. Đây là tiếng chuông báo động cho việc quy hoạch, xây dựng và kinh doanh cho thuê nhà ở cùng công tác phòng cháy, chữa cháy (PCCC) tại chỗ cần phải được rà soát, kiểm tra một cách nghiêm túc.
Vụ cháy ở nhà trọ số 1 ngõ 43/98/31 phố Trung Kính khiến 14 người tử vong tiếp tục là nỗi ám ảnh của nhiều người đang thuê trọ tại những địa điểm nằm sâu trong ngõ hẻm ở các thành phố lớn.
Hà Nội lại tiếp tục rà soát, kiểm tra 100% cơ sở nhà trọ
Ngay sau khi xảy ra vụ cháy ở phố Trung Kính khiến 14 người tử vong, Chủ tịch TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã ký công điện về việc tăng cường phòng cháy đối với nhà trọ trên địa bàn. Công điện yêu cầu UBND các địa phương chủ động thành lập các tổ công tác để rà soát, kiểm tra 100% cơ sở nhà trọ trên địa bàn.Trước đó, ngay sau khi xảy ra cháy chung cư mini ở quận Thanh Xuân (18/9/2023), UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo kiểm tra, rà soát toàn bộ cơ sở, nhà ở nhiều căn hộ, nhà cho thuê trọ trên địa bàn thành phố.
Tại quận Cầu Giấy, nơi vừa xảy ra vụ hỏa hoạn ngày 24/5, ông Bùi Tuấn Anh - Chủ tịch UBND quận Cầu Giấy khẳng định quận đã thành lập nhiều đoàn kiểm tra để rà soát các nhà trọ, chung cư trên địa bàn quận.
Tuy nhiên sau kiểm tra, trên địa bàn quận Cầu Giấy vẫn xảy ra vụ cháy nghiêm trọng. Điều này một lần nữa đặt ra yêu cầu phải rà soát tổng kiểm tra chung cư mini, nhà trọ thực chất hơn.
Chị Hoàng Hà Nhi (25 tuổi, quê Bắc Giang) đang thuê một phòng trọ rộng 18m2 trong một căn nhà ống nằm sâu bên trong con ngõ chỉ đủ hai xe máy tránh nhau trên đường Nguyễn Khang (quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, chị đã ở đây được hơn 1 năm nhưng từ sau những vụ hỏa hoạn xảy ra với các nhà trọ trong ngõ, chị cũng đang tìm kiếm chuyển chỗ ở mới. Chị Nhi cho biết, nhiều tháng trước, chị cùng một số người thuê trọ liên tục yêu cầu chủ nhà lắp đặt thêm thiết bị PCCC và mở lối chuồng cọp nhưng đến nay chưa được đáp ứng. Lý do là bởi chủ nhà tiếc tiền, nên khi cơ quan chức năng đến kiểm tra cũng chỉ đi mượn bình cứu hỏa về để cho có.
Thế nhưng, không phải ai cũng may mắn có điều kiện để chuyển trọ đến những ngôi nhà đảm bảo đủ điều kiện về PCCC. Sinh viên, người lao động với khoản thu nhập ít ỏi thì việc cắn răng để sống ở những nơi không an toàn về phòng chống cháy nổ vẫn sẽ tiếp diễn. Vì vậy, trách nhiệm đảm ảo an toàn cho người thuê trọ trước nguy cơ xảy ra hỏa hoạn phần lớn sẽ thuộc về chủ nhà trọ và sự kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng.
Tuy nhiên, trên thực tế thì hầu hết các dãy nhà trọ thường được chủ nhà quây kín bằng những rào thép, khung sắt để chống trộm. Ngoài ra nhà trọ thường chỉ có một lối đi chính, không có lối thoát hiểm nên khi xảy ra cháy, người thuê trọ khó có thể thoát ra ngoài.
Chưa kể đến vị trí của những ngôi nhà cho thuê lại thường nằm sâu trong các con ngõ nhỏ, càng khiến cho công tác cứu hộ cứu nạn của lực lượng chức năng khó tiếp cận xử lý hiện trường.
Thực trạng khó thoát hiểm khi có cháy không chỉ đang diễn ra ở các khu nhà trọ, chung cư mi ni giá rẻ mà còn hiển hiện ngay ở các khu nhà tập thể hay những ngôi nhà nằm sâu trong các con phố cổ của Hà Nội. Sự chật chội của các lối đi hẹp, mất an toàn của đường dây điện, ít lối thoát hiểm, nhiều chuồng cọp... sẽ là những cản trở lớn đối với người dân sinh sống tại những khu vực này khi có hỏa hoạn.
Theo số liệu từ Bộ Công an, qua kiểm tra 3.956 nhà chung cư trên cả nước đã phát hiện hàng ngàn chung cư vi phạm ở khắp các tỉnh, thành phố. Trong đó, có 1.087 chung cư vi phạm về thoát nạn và khoảng 2.024 chung cư vi phạm về trang bị hệ thống phòng cháy chữa cháy. Đối với loại hình nhà trọ và nhà ở nhiều căn hộ, lực lượng công an đã phát hiện quá nửa trong số gần 178.200 lượt cơ sở được kiểm tra còn tồn tại vi phạm về trật tự xây dựng, phòng cháy chữa cháy, điện lực.
TP Hồ Chí Minh khuyến cáo người thuê trọ
Sau vụ cháy nhà trọ trong ngõ 119 Trung Kính (quận Cầu Giấy, Hà Nội) khiến 14 người tử vong, Công an TPHCM đã có khuyến cáo phòng cháy chữa cháy đến người dân trên địa bàn. Cụ thể, Phòng PC07 - Công an TPHCM khuyến cáo các biện pháp an toàn PCCC đối với loại hình nhà trọ, trong đó đề nghị Ban quản lý, chủ nhà trọ phải thực hiện nghiêm các quy định về PCCC khi xây dựng và kinh doanh như: thẩm duyệt thiết kế, nghiệm thu về PCCC, lắp đặt các hệ thống, phương tiện, thiết bị PCCC đảm bảo theo quy định.
Tiêu chuẩn quốc gia năm 2012 quy định, về tiêu chuẩn thiết kế nhà ở liên kế, trong các ngõ (hẻm) có chiều rộng nhỏ hơn 6 m, nhà ở liên kế không được xây cao quá 4 tầng. Tuy nhiên hầu hết chủ đầu tư đều tìm mọi cách để nâng tầng, tăng phòng nhằm tăng lợi nhuận.
Bất cập nằm ở chỗ quy định về xây dựng và cấp phép kinh doanh nhà ở tiếp tục là vấn đề được đặt ra.
KTS Phạm Thanh Tùng - Chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam, nhận định: "Cơ quan cấp giấy phép phải có trách nhiệm nghiên cứu phù hợp với quy hoạch chi tiết với khu vực đó; đảm bảo về mật độ xây dựng, mật độ cư trú, không làm rối loạn quy hoạch đã được phê duyệt. Đặc biệt phải đảm bảo kết cấu xây dựng, an toàn cháy nổ; phải có công tác hậu kiểm, khi công trình xây dựng xong phải đi kiểm tra có xây sai phép không, có cơi nới không".
Để đảm bảo an toàn PCCC và cứu hộ, cứu nạn cho người dân, nhất là những người đang sinh sống trong các khu trọ, nhà tập thể ở sâu trong ngõ hẻm của các thành phố lớn cần sự vào cuộc của chính quyền và các cơ quan chức năng.
Việc cấp phép xây dựng, cấp phép kinh doanh nhà ở phải tuân thủ quy định PCCC; giúp người dân có cơ hội được tập huấn kỹ năng PCCC tại chỗ; đảm bảo các chủ nhà trọ luôn tuân thủ và sẵn sàng các biện pháp PCCC... Cùng với đó là nâng cao nhận thức, kỹ năng ứng cứu kịp thời cho người dân để tránh thiệt hại lớn về người khi xảy ra hỏa hoạn.
Khởi tố vụ án cháy nhà trọ làm 14 người chết
Liên quan tới vụ cháy, ngày 25/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự cháy nhà trọ 3 tầng làm 14 người chết để làm rõ hành vi vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy theo Điều 313 Bộ luật Hình sự.Cơ quan công an sẽ xác minh hai nội dung về việc xem xét trách nhiệm của chủ nhà cho thuê trọ tại nhà số 1, hẻm 31, ngách 98, ngõ 43, phường Trung Kính (Hà Nội) và trách nhiệm của nhóm quản lý nhà nước để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.