Huế: Già làng, người có uy tín tâm huyết bảo tồn và lan tỏa các giá trị văn hóa dân tộc

Người bảo tồn các giá trị văn hóa dân tộc

Sau nhiều năm công tác tại Phòng Văn hóa Thông tin huyện A Lưới cũ, già làng Nguyễn Hoài Nam (trú tại xã A Lưới 5, thành phố Huế) hiểu rõ hơn ai hết về sự cấp thiết trong công tác bảo tồn văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số, trong thời kỳ hội nhập quốc tế.

Sau khi nghỉ hưu, già làng Nguyễn Hoài Nam vẫn luôn tham gia tích cực các hoạt động phong trào văn hóa văn nghệ dân gian tại địa phương. Trong  đó, già làng Nam cũng đào sâu nghiên cứu, sưu tầm các giá trị văn hóa dân tộc trong lĩnh vực dân ca, dân nhạc, dân vũ và các quy trình lễ hội, phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc Cơ Tu với mong muốn lưu lại cho đời sau.

Đồng thời, già làng Nguyễn Hoài Nam còn mong muốn đưa văn hóa dân tộc truyền dạy đến thế hệ trẻ những làn điệu dân ca, dân vũ, dân nhạc của đồng bào Cơ Tu, Pa Cô, Pa Hy… Già làng cũng kết nối với một trường đại học trên địa bàn mở lớp dạy nhạc cụ cho người dân địa phương. 

Ngoài ra, già làng Nguyễn Hoài Nam tiếp tục mở các lớp truyền dạy dân ca, dân vũ cho các bạn trẻ trên địa bàn. Năm 2019, già làng Nguyễn Hoài Nam vinh dự đón nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú lĩnh vực nghệ thuật trình diễn dân gian do Chủ tịch nước trao tặng.

Già làng Nguyễn Hoài Nam cho biết, bản thân thường xuyên tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước đến bà con, đặc biệt là các chính sách về xóa đói giảm nghèo, giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn. Tuyên truyền vận động bà con tự lực vươn lên, khắc phục khó khăn, không để dòng họ, làng bản có hộ đói nghèo. Đồng thời, tuyên truyền cho bà con trong việc bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số ở huyện A Lưới cũ và thành phố Huế, cùng trường tồn, hòa nhập mãi mãi với nền văn hóa của dân tộc.

Ông PiLong Mái - Bí thư Đảng ủy xã A Lưới 5 cho biết, già làng Nguyễn Hoài Nam là người có uy tín trong cộng đồng dân cư, trong dòng họ. Ông là nghệ nhân truyền dạy các làn điệu dân ca, dạy cách đánh cồng chiêng cho thế hệ trẻ. Bản thân già làng Nguyễn Hoài Nam luôn gương mẫu chấp hành các chủ trương đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước cũng như quy định, hương ước tại địa phương.

“Là người hiểu rõ văn hóa, phong tục của đồng bào tại xã A Lưới 5 và nắm rõ tâm tư nguyện vọng của nhân dân, nên già làng Nguyễn Hoài Nam rất được mọi người quý mến. Nội dung tuyên truyền, những cách làm hay của ông đã được bà con đón nhận và noi theo” - ông PiLong Mái chia sẻ.

Lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống

Nghệ nhân Lê Tuân Mõ là người có uy tín tại địa phương và được xem là “kho tàng văn hóa sống” của đồng bào Pa Cô ở xã A Lưới 3. Nhiều năm qua, nghệ nhân Lê Tuân Mõ liên tục trao truyền dân ca Pa Cô, múa, nghề đan lát truyền thống cho lớp trẻ qua các lớp văn nghệ, các buổi truyền dạy ở cộng đồng.

Ông cũng là người am hiểu sâu sắc văn hóa của đồng bào Pa Cô, Tà ôi nên thường được địa phương và cộng đồng dân cư tín nhiệm. Ông thường xuyên đại diện đồng bào trên địa bàn tham gia biểu diễn các lễ hội quan trọng của xã cũng như tham gia các hoạt động văn hóa cộng đồng, giới thiệu di sản văn hóa đến du khách.

Nhiều năm qua, nghệ nhân Trần Văn A Hing (51 tuổi, trú tại xã Long Quảng, thành phố Huế) vẫn đều đặn tham gia các lớp truyền dạy nghề điêu khắc cho người dân trên địa bàn và các vùng lân cận.

Với niềm say mê văn hóa của dân tộc và sự cần mẫn, chịu khó học hỏi, nghệ nhân A Hing đã nhanh chóng nắm rõ những kỹ thuật điêu khắc và nghệ thuật trang trí của người Cơ Tu. Hiện nay, nghệ nhân Trần Văn A Hing là một trong những người có thâm niên về bảo tồn và thực hành nghề điêu khắc truyền thống của đồng bào nơi đây.

Nghệ nhân Trần Văn A Hing cho biết, nghệ thuật điêu khắc của đồng bào Cơ Tu được thực hiện hoàn toàn bằng thủ công, từ đục đẽo gỗ, lắp ghép các cấu kiện, vẽ hoa văn và sơn màu. "Những năm qua, nghề điêu khắc dần mai một, nhưng tôi cùng các nghệ nhân khác đã cố gắng truyền dạy, chỉ dẫn cho bà con, với mong muốn thế hệ trẻ sẽ tiếp tục lưu giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình", ông A Hinh bày tỏ.

Không chỉ truyền dạy về điêu khắc, nghệ nhân Trần Văn A Hing còn lưu giữ và trao truyền cho nhiều người trẻ về biểu diễn dân ca của người Cơ Tu. Ông đã từng được địa phương cử đi tham gia trình diễn ở Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô (Hà Nội) và tham gia các ngày hội, lễ hội văn hóa các dân tộc trong và ngoài TP. Huế.

Ông Nguyễn Anh - Chủ tịch UBND xã Long Quảng cho biết, ngoài nghệ nhân Trần Văn A Hinh, hiện nay trên địa bàn xã còn có một số nghệ nhân và nhiều người lớn tuổi am hiểu về nghề điêu khắc của đồng bào Cơ Tu. Đây là lực lượng nòng cốt đang trực tiếp gìn giữ và trao truyền nghề cho lớp trẻ trong cộng đồng.

Thời gian qua, công tác truyền dạy nghề điêu khắc gỗ truyền thống của đồng bào Cơ Tu được quan tâm. Qua đó, đã góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa, phục vụ các hoạt động lễ hội, đồng thời tạo nền tảng thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng bền vững. Giai đoạn 2025 - 2030, xã Long Quảng đã xác định đưa chương trình bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa đồng bào Cơ Tu là chương trọng điểm để chỉ đạo triển khai thực hiện, góp phần nâng cao đời sống tinh thần của người dân trong xã, thu hút du khách đến tìm hiểu và trải nghiệm.