Khâu nhục là món ăn không thể thiếu trong các đám cưới hỏi, lễ tết của người Tày, Nùng ở Lạng Sơn. Món ăn này được chế biến rất cầu kỳ với đầy đủ các loại gia vị như húng lìu, ngũ vị hương, địa liền, mật ong, rượu, dấm, xì dầu…thiếu một thứ cũng không thành khâu nhục. Chả thế, nhiều người vẫn bảo, món này chỉ có người xứ Lạng làm mới ngon.
Khâu nhục xứ Lạng.
Lạng Sơn nổi tiếng với nhiều món ăn ngon như nem nướng, vịt quay, phở vịt quay, bánh cuốn trứng…nhưng trong đó không thể không nhắc đến khâu nhục. Khâu nhục ăn với cơm hay xôi trắng đều ngon. Bát xôi nếp trắng dẻo thơm mà ăn kèm với miếng khâu nhục vàng ruộm, đậm đà, bùi, béo là thứ ẩm thực khó quên.
Về cái tên khâu nhục, nhiều người cho rằng “khâu” nghĩa là hấp chín đến mềm, “nhục” là thịt. Món ăn có thể hiểu nôm ma là thịt được hầm nhừ, hấp chín tới mềm rục.
Nguyên liệu để làm món khâu nhục gồm các loại gia vị như húng lìu, ngũ vị hương, khoai môn, địa liền, tỏi, ớt, mật ong, xì dầu, rượu, giấm, bột ngọt, hạt tiêu và đặc biệt là phải có loại rau muối mặn của đồng bào dân tộc thì món mới ngon và đặc trưng.
Chế biến món này cũng rất cầu kỳ, đòi hỏi một sự tỉ mỉ. Phải chọn loại thịt lợn ba chỉ tươi ngon, cắt thành miếng vuông, rửa sạch cho vào nồi luộc kỹ. Thịt chín vớt ra để nguội. Cạo sạch phần bì của miếng thịt, dùng vật nhọn châm vào bì thật kỹ, khi thấy bì chảy mỡ ra thì lau sạch, lấy rượu hoặc dấm bôi vào lớp da bì đó cho thấm đều. Tiếp theo cho thịt vào chảo mỡ nóng chao (rán) sao cho vàng đều mới vớt ra.
Miếng thịt vừa vớt ra khỏi chảo được ngâm vào nước lạnh, sau đó cho vào nồi luộc cho thịt săn lại, vớt ra để nguội. Mỗi miếng cắt khoảng 2cm, tẩm các loại gia vị cho thật đều.
Xếp các miếng thịt vào bát, phần bì xuống dưới đáy bát, phần thịt quay lên phía trên để tiện cho việc rắc gia vị được ngấm đều rồi đưa vào nồi hấp cách thuỷ một lần nữa đến khi thịt mềm, mùi thơm đặc trưng. Bát thịt có màu vàng đều, hấp dẫn, mùi thơm đặc trưng lôi cuốn người ăn và ăn khi còn nóng.
Theo một chủ quán khâu nhục ở Lạng Sơn thì bí quyết của món này là phải biết chọn nguyên liệu ngon, nêm gia vị cho phù hợp và làm kỹ trong từng khâu chế biến.
Khoai môn hoặc khoai lang gọt vỏ, thái miếng cho vào mỡ chao giòn, vớt ra để nguội. Rau muối mặn đem rửa cho hết sạn và độ mặn, băm nhỏ rồi trộn đều với tương tàu, xì dầu, húng lìu, tỏi giã nhỏ xếp xuống dưới đĩa, trên là khoai môn hoặc khoai lang. Món này sẽ để ăn kèm với khau nhục.
Trong các mâm cỗ cưới hỏi hay vào các ngày lễ hội đều không thể thiếu món khâu nhục. Điều này đã trở thành nét văn hóa ẩm thực rất của người dân địa phương. Nếu có lên Lạng Sơn, hãy thử một lần món này, chắc chắn bạn sẽ thấy vô cùng thú vị.