Khoảng lặng sân khấu thiếu nhi

Sự chuẩn bị dài hơi

Thông tin từ các nhà hát, chuẩn bị cho Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6 và dịp Tết Trung thu ngay từ đầu năm các đơn vị đã lên kế hoạch dàn dựng các chương trình dành cho thiếu nhi.

Cụ thể, Nhà hát Múa rối Việt Nam đã dựng lại vở “Chiếc rìu vàng”, một trong những tác phẩm nổi tiếng của Nhà hát từ năm 1986. Vở diễn được xây dựng với sự kết hợp mới mẻ giữa hai loại hình múa rối nước và múa rối cạn và mang nhiều yếu tố đương đại và thay đổi ngôn ngữ, tình tiết cho phù hợp với khán giả hôm nay.

Liên đoàn Xiếc Việt Nam cũng đã dàn dựng hai chương trình khá công phu gồm “Biệt đội anh hùng” và một chương trình đặc biệt về xiếc thú. Trong đó để xây dựng được chương trình xiếc thú các nghệ sĩ của Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã mất một thời gian dài để thuần phục các con thú như lợn, trâu, mèo, ngựa, dê… Bên cạnh đó, nhằm tăng tính đa dạng cho vở diễn cũng như thực hiện khuyến cáo hạn chế sử dụng động vật hoang dã trên sân khấu, các nghệ sĩ cũng đã “hoá thân” vào các con thú trong chương trình.

Trước đó, theo kế hoạch Nhà hát Tuổi trẻ trong dịp hè năm nay đơn vị sẽ ra mắt hai vở diễn dành cho thiếu nhi là “Bầy chim thiên nga” và “Cuộc chiến Virus”. Đây là hai vở diễn được đánh giá có sự cải tiến , nâng cao về mặt thị giác, âm thanh, ánh sáng, lời thoại... Điều thú vị hơn, các vở diễn còn tạo ra tính tương tác với các khán giả nhí. Khi xem vở diễn, các em nhỏ có thể tự đặt ra các câu hỏi và có thể đặt mình vào tình huống xảy ra để giải quyết, điều này giúp cho các em rèn luyện tư duy và khả năng độc lập.

NSƯT Sỹ Tiến, Phó Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, với kinh nghiệm làm các chương trình cho thiếu nhi chúng tôi đã dần có những thay đổi để không đi theo lối mòn cũ. Rất nhiều người cứ nghĩ sân khấu thiếu nhi khai thác theo lối mòn các nhân vật trong truyện cổ tích hay văn học thiếu nhi quen thuộc là hoàn toàn sai lầm. Chúng tôi xây dựng các nhân vật gần gũi phải trong sở thích của các em để là một cách để tiếp cận các em nhanh nhất.

Ở đó, theo NSƯT Sỹ Tiến phân tích, cách mượn tích cũ và xây dựng hình tượng các nhân vật quen thuộc chỉ là cái cớ để thể hiện một hình thức dàn dựng sân khấu mới, bằng ngôn ngữ và tình tiết mang hơi thở của đời sống hiện đại. Cách khai thác này giúp cho khán giả thiếu nhi cảm thấy hào hứng hơn rất nhiều, chúng sẵn sàng đối thoại, giao lưu và hò reo từng lời thoại của nhân vật trên sân khấu.

“Trong những năm qua, một điều ghi nhân ở các chương trình nghệ thuật dành cho thiếu nhi của các nhà hát hiện nay đều có sự phân biệt từng lứa tuổi thiếu nhi như có chương trình giành cho trẻ em ở độ tuổi mẫu giáo từ 3 đến 6 tuổi, có chương trình cho các bé ở độ tuổi lớn hơn theo từng cấp”- NSƯT Sỹ Tiến nói.

Hẹn ngày tái ngộ

Có thể nói cách làm sân khấu thiếu nhi của các nhà hát trong những năm qua đã những sự thay đổi mang tính đột phá. Không còn là những vở diễn “áp đặt” như các bài học đạo đức “khô cứng” mà đang theo xu hướng khán giả muốn gì và cần gì? Tuy nhiên, mặc dù các chương trình đã có sự chuẩn bị công phu và hoàn tất các khâu cuối cùng nhưng do ảnh hưởng của dịch Covid-19 đã đành phải lỗi hẹn với khán giả.

NSND Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam cho biết, đóng cửa sân khấu không biểu diễn, đồng nghĩa nghệ sĩ chúng tôi sẽ khó khăn chồng chất. Tuy nhiên, đơn vị cũng xác định rõ tư tưởng chống dịch còn lâu dài nên phải có hướng cho phát triển sân khấu múa rối. Do đó, dù hết sức khó khăn nhưng hiện nay các nghệ sĩ sân khấu vẫn đang ngày ngày tập luyện để có được những tác phẩm hay cho khán giả nhỏ tuổi.

“Chúng tôi luôn chờ đợi để chờ mong dịch bệnh qua đi, sân khấu sẽ ngay lập tức sẽ có những sản phẩm nghệ thuật hay, chất lượng để diễn phục vụ cho các em. Xin các bậc phụ huynh và các em nhỏ hãy đừng bỏ thói quen tới nhà hát”- NSND Nguyễn Tiến Dũng nói.

Đồng cảnh ngộ, Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, NSND Tạ Duy Ánh bày tỏ, khâu tổ chức biểu diễn của Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã lên kế hoạch với nhiều suất diễn liên tục trong dịp hè này, vậy mà giờ chúng tôi đành phải ra thông báo huỷ, hoãn và không biết đến bao giờ rạp xiếc mới được sáng đèn. Tuy ngừng biểu diễn nhưng nghệ sĩ xiếc vẫn phải luôn tập luyện hàng ngày, các con thú vẫn cần phải nuôi dạy để chúng thuần thục. Hiện nay, hàng ngày các nghệ sĩ vẫn miệt mài sàn tập nhưng thu nhập của nghệ sĩ lại không có, đây là nỗi lo lắng vô cùng của Ban Giám đốc.

Với tình hình của dịch bệnh đang hưởng đến toàn xã hội, sân khấu cũng đang đứng trước vô vàn những thách thức, đặc biệt là vấn đề “cơm áo, gạo tiền”. Tuy nhiên, với bản lĩnh của những người nghệ sĩ hy vọng trong thời gian không xa các nhà hát lại “sáng đèn” đón khán giả trở lại với những tác phẩm đặc sắc.