Khởi sắc trong thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Hội nghị.

Sáng 11/1, tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo Trung ương về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở tổ chức Hội nghị Tổng kết việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở năm 2017. Bà Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí Thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Dân vận Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo; ông Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Phó Ban Chỉ đạo chủ trì Hội nghị.

Trưởng ban Dân vận Trương Thị Mai phát biểu tại Hội nghị.

Chuyển biến tích cực

Theo bà Trần Thị Bích Thủy, Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương, năm 2017, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở; tập trung đánh giá kết quả thực hiện phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra gắn với việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), Chỉ thị 05-CT/TW (khóa XII), đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, với các phong trào thi đua, các cuộc vận động xây dựng nông thôn mới, xây dựng đời sống văn hóa.

Phó Trưởng Ban Dân vận Trần Thị Bích Thủy phát biểu tại Hội nghị.

Ban chỉ đạo các cấp đã phối hợp với chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội hướng dẫn và tham mưu cho cấp ủy, chính quyền chỉ đạo tổ chức thực hiện QCDC ở các loại hình cơ sở khá nền nếp. “Nhận thức về dân chủ và thực hành dân chủ của cấp ủy, chính quyền, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, đội ngũ cán bộ, công chức và nhân dân có nhiều chuyển biến. Kết quả thực hiện QCDC ở từng loại hình cơ sở có nhiều tiến bộ”, bà Thủy đánh giá.

Phó Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn phát biểu tại Hội nghị.

Theo đó, trong năm 2017, UBTƯ MTTQ Việt Nam tiếp tục ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở gắn với việc triển khai thực hiện nhiệm vụ giám sát và phản biện xã hội. Phối hợp với Ban Dân vận Trung ương tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 3 năm thực hiện Quyết định 217-QĐ/TW và Quyết định 218-QĐ/TW trong hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Sau 3 năm triển khai, UBTƯ MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và một số tổ chức thành viên đã tổ chức được 10 chương trình giám sát có phạm vi toàn quốc; 63 tỉnh, thành phố tổ chức 721 cuộc giám sát, cấp huyện tổ chức 6.404 cuộc, cấp xã tổ chức 49.564 cuộc.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu phát biểu tại Hội nghị.

Ông Phan Chí Hiếu, Thứ trưởng Bộ Tư pháp cho rằng, nhận thức về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở đã được chuyển biến và được nâng lên, các cơ quan thẩm quyền đã lồng ghép việc thực hiện QCDC thông qua nhiều mô hình và tổ chức được nhiều cuộc đối thoại nhằm giải quyết được các vấn đề cụ thể, tạo thêm được các kênh ghi nhận ý kiến của người dân. Cùng với đó, các hoạt động kiểm tra ở địa phương trong cụm đã được phát huy, từ đó các tỉnh trong cụm có thể trao đổi kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau thông qua các mô hình tốt, cách làm hiệu quả.

Phó Chủ nhiệm VPCP Nguyễn Xuân Thành phát biểu tại Hội nghị.

Tuy nhiên, thông qua hoạt động kiểm tra ở địa phương,việc thực hiện QCDC đã phát sinh nhiều bất cập và hiện đã có những văn bản bổ sung hoàn thiện quy chế được đề xuất nhưng thực tế vẫn chưa có chuyển biến trong việc hoàn thiện những quy chế này.

Ở một góc nhìn khác, ông Mai Trực, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương cho rằng: Việc đối thoại với nhân dân là một hình thức dân chủ trực tiếp và cần được phát triển vì thông qua bài học Fomosa, Đồng Tâm, việc thực hiện đối thoại đã đánh giá được năng lực, trách nhiệm của cán bộ, chính vì vậy cần đưa đối thoại vào quy chế, định kỳ thường xuyên. Dân vận, Mặt trận phải giám sát vấn đề này để đánh giá và phải giám sát đi vào thực chất.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Trọng Thừa phát biểu tại Hội nghị.

Còn ông Nguyễn Trọng Thừa, Thứ trưởng Bộ Nội vụ ghi nhận: Công tác cải cách hành chính thực sự là một năm các nhiệm vụ trọng tâm được quan tâm từ 1 cửa giải quyết cải cách hành chính, người dân không phải đi nhiều cơ quan mà chỉ đến 1 nơi để giải quyết các thủ tục.

Mặt trận Tổ quốc và Cựu chiến binh đã thực hiện việc đánh giá sự hài lòng của người dân, năm 2017 đã thực hiện giám sát, kiểm tra đánh giá sự hài lòng của người dân ở khắp 63 tỉnh, thành phố.

Phó Chánh Văn phòng TƯ Đảng Trần Việt Hùng phát biểu tại Hội nghị.

Đặc biệt, công tác kiện toàn tinh giản bộ máy, năm vừa qua là năm quyết tâm của toàn hệ thống. Tuy nhiên kỷ cương, kỷ luật ở một số cơ quan hành chính ở một số nơi vẫn chưa được thực hiện, thủ tục hành chính còn nhiều phiền hà, các dịch vụ đánh giá sự hài lòng của người dân vẫn còn tồn tại khi người dân vẫn phải trả thêm dịch vụ phí, việc trả lời đơn thư chưa hiệu quả,...

Tăng cường cơ chế giám sát trách nhiệm người đứng đầu

Tán thành với nội dung báo cáo năm 2017 và nhiệm vụ năm 2018 mà Ban Chỉ đạo Trung ương về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở đã đưa ra, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn cho rằng, báo cáo đã phản ánh đầy đủ, toàn diện các mặt công tác, từ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, cơ quan nhà nước của Ban Chỉ đạo, MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên, tới hoạt động của các cơ quan, đơn vị, tổ chức ở địa bàn dân cư và cơ quan hành chính nhà nước. Đồng thời, báo cáo cũng đưa ra được các mô hình, cách làm hay từ các địa phương, phân tích được những nguyên nhân, hạn chế trong việc thực hiện quy chế dân chủ tại cơ sở.

Quang cảnh Hội nghị.

Theo Chủ tịch Trần Thanh Mẫn, trong năm 2017, MTTQ các cấp đã phối hợp triển khai hiệu quả việc lấy ý kiến hài lòng của người dân trong xây dựng nông thôn mới, vì công nhận nông thôn mới chính là công nhận cho nhân dân, đời sống tinh thần, an sinh xã hội của nhân dân tại địa bàn được nâng lên.

“Khi người dân chưa hài lòng thì công nhận nông thôn mới chưa đi vào lòng dân.”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn chia sẻ.

Cùng với đó, việc thực hiện hương ước, quy ước, thực hiện công tác hòa giải, phát huy dân chủ ở cơ sở góp phần gắn kết tình làng nghĩa xóm thông qua Ngày hội Đại đoàn kết với hơn 100.000 khu dân cư tổ chức có sự tham dự đầy đủ của người dân trên địa bàn, điều đó thể hiện được vai trò của Mặt trận và các tổ chức thành viên trong huy động sự vào cuộc của nhân dân trên địa bàn.

“Nếu địa bàn khu dân cư yên ổn, phát huy được dân chủ, người dân được chung tay đóng góp thì lòng tin của người dân đối với Đảng và chính quyền ngày càng được tăng cường. Vì mục tiêu dân chủ hiện nay là làm sao lấy lại lòng tin của người dân, lấy lại lòng tin trong nội bộ và lấy lại lòng tin của doanh nghiệp, phải làm sao gần dân, sát dân, hiểu dân, nắm được tâm tư, nguyện vọng của nhân dân.”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cho rằng, nét khởi sắc trong thực hiện QCDC ở cơ sở chính là thay đổi về nhận thức và công tác tuyên truyền của các ngành, các cấp có nhiều chuyển biến. Bên cạnh đó, việc thành lập các đoàn kiểm tra tại mỗi địa phương đã phát huy được sức mạnh tại mỗi địa bàn theo phương châm tỉnh kiểm tra huyện, huyện kiểm tra xã và đã chỉ ra được điểm yếu và điểm cần phát huy.

“Phải đi xuống với dân, tìm hiểu những băn khoăn, lo lắng của nhân dân, trực tiếp đối thoại với nhân dân để từ đó giải quyết dứt điểm các khiếu kiện kéo dài, từ đó làm cho nhân dân tin tưởng vào Đảng, Nhà nước.”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn khảng định.

Đề cập đến việc giám sát tại các cơ quan, đơn vị, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn đề nghị việc giám sát công tác đảng, công tác kiểm tra và công tác tổ chức, dân chủ trong cơ quan phải phát huy được quyền làm chủ của từng cán bộ, công chức trong cơ quan và phải làm rõ được trách nhiệm của người đứng đầu trong từng vụ việc.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị trưởng ban chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền cần tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng trong công tác dân chủ ở cơ sở; nêu cao tính tiền phong, gương mẫu của mỗi Đảng viên; công khai minh bạch thông qua việc dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và quy trách nhiệm cho người đứng đầu khi xảy ra hiện tượng mất dân chủ, xem xét kỷ luật đối với cá nhân vi phạm. Đồng thời công tác phòng, chống tham nhũng lãng phí cần tiếp tục được xử lý nghiêm minh, xử lý sao công bằng, hợp tình, hợp lý từ đó tạo niềm tin trong nhân dân.

“Mặt trận, Dân vận và các đoàn thể phải gần dân, sát dân, tăng cường đối thoại với nhân dân vì đây là việc làm thiết thực để giải quyết hiệu quả những vấn đề phát sinh tại địa phương.”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn mong muốn.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn trao đổi cùng các đại biểu bên lề Hội nghị.

Trưởng ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai nhận định, năm 2017 đã có sự chuyển biến về nhận thức, từ phía Đảng, nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và người dân. Thể chế hóa các quy định Hiến pháp năm 2013, nhiều luật, đạo luật đã được ban hành nhằm phát huy dân chủ của người dân. Công tác cải cách hành chính, giải quyết khiếu nại tố cáo, các dịch vụ công... được cải tiến ở nhiều địa phương, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân...

Tuy nhiên, Trưởng Ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai cho rằng còn nhiều vấn đề liên quan đến việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, trong đó, đời sống của người dân, đặc biệt là người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn khó khăn, cần tiếp tục được cải thiện trong tương lai thông qua phát triển kinh tế xã hội. Vẫn còn một số vụ việc khiếu kiện kéo dài... cần có những giải pháp, chính sách hài hòa để bảo đảm đời sống, lợi ích của người dân.

Hiện, tác động của mạng xã hội làm ảnh hưởng đến người dân, vì vậy, cần thông tin tuyên truyền trực tiếp từ các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội để giải đáp vướng mắc cho người dân. Quan hệ giữa Đảng, nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội với người dân cần phải phát huy tốt hơn thông qua đối thoại.

Trưởng Ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai đề nghị, cần tăng cường cơ chế giám sát trách nhiệm người đứng đầu, nếu thực hiện tốt công tác này sẽ góp phần thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở.

Hải Nhi