Không ngăn cản sử dụng hút thuốc lá điện tử sẽ bị phạt
Đây là nội dung đáng chú ý của dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính liên quan thuốc lá điện tử đang được Bộ Y tế gấp rút hoàn thiện. Theo đó, dự kiến mức phạt từ 3-5 triệu đồng đối với người dùng; với người biết nhưng không ngăn cản hành vi sử dụng tại nơi mình quản lý sẽ bị phạt từ 5-10 triệu đồng.
Bộ Y tế đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định sửa đổi một số điều của Nghị định 77/2013 quy định chi tiết thi hành Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012 và Nghị định 77/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.
Theo đó, Bộ Y tế đề xuất bổ sung Điều 26a sau Điều 26 tại Nghị định số 117/2020, quy định phạt tiền từ 3 đến 5 triệu đồng đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới khác; Buộc tiêu hủy thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới khác.
Cùng với đó, quy định phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi biết rõ người khác sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới khác tại địa điểm thuộc quyền chiếm hữu của mình hoặc do mình quản lý mà không ngăn cản hoặc báo cơ quan có thẩm quyền xử lý.
Giải thích lý do đưa ra đề xuất này, Bộ Y tế cho biết, qua rà soát, hiện nay còn thiếu mức phạt, hành vi “chứa chấp” và “sử dụng” thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới khác. Cơ quan thanh tra, xử lý bằng nghiệp vụ sẽ xác định cụ thể các hành vi trên để áp dụng chế tài xử lý.
Trước đó, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, được thông qua ngày 30/11/2024, Quốc hội đã thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thanh, thiếu niên.
Ngoài việc xử phạt, các cơ quan chức năng sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và tuyên truyền để nâng cao nhận thức cộng đồng về các mối nguy hại từ thuốc lá điện tử. Điều này cũng góp phần bảo vệ một thế hệ trẻ khỏe mạnh và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến thuốc lá và ma túy.
Tiếp nối các chính sách đó, Kỳ họp tháng 6/2025, Quốc hội cũng thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi với hệ thống thuế hỗn hợp dự kiến áp dụng từ năm 2027 và lộ trình tăng thuế thuốc lá liên tục đến năm 2031, góp phần hạn chế tiêu thụ thuốc lá và nâng cao sức khỏe cộng đồng.
Thực tế cho thấy, việc sử dụng thuốc lá điện tử, đặc biệt là thuốc lá điện tử trong trường học đang trở thành thực trạng đáng báo động. Thiết kế bắt mắt, bao bì hấp dẫn cùng hàng trăm hương liệu đa dạng khiến thuốc lá điện tử trở thành món "đồ chơi nguy hiểm" thu hút giới trẻ, đặc biệt khi được bán tràn lan trên các nền tảng mạng xã hội. Nhiều học sinh còn lén mang theo sản phẩm này đến trường, rủ nhau sử dụng, gây ra những hậu quả sức khỏe nghiêm trọng. Theo báo cáo từ Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), tỷ lệ học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 sử dụng thuốc lá điện tử tại Việt Nam đã tăng mạnh trong những năm gần đây. Năm 2023, con số này đạt 7%, đặc biệt nhóm học sinh từ 13 - 17 tuổi tăng từ 2,6% (năm 2019) lên đến 8,1% (năm 2023).
Trong đó, nhóm 13 - 15 tuổi đã chứng kiến tỷ lệ tăng gấp đôi, từ 3,5% (năm 2022) lên 8% (năm 2023). Đây là xu hướng đáng lo ngại khi nicotine không chỉ tác động lên sức khỏe mà còn làm tăng khả năng nghiện ngập và các vấn đề thần kinh về lâu dài. Phơi nhiễm nicotine đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai, dễ gây ra tình trạng đẻ non, thai chết lưu và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở cả mẹ và thai nhi.
Không dừng lại ở nicotine, thuốc lá điện tử còn là "cửa ngõ" dẫn đến việc lạm dụng các hóa chất nhân tạo tổng hợp, bao gồm cả ma túy thế hệ mới và nhiều chất độc hại khác. Điều này tạo ra một gánh nặng khổng lồ về mặt y tế, kinh tế và an ninh trật tự, đồng thời ảnh hưởng tiêu cực đến thế hệ tương lai và nhiều lĩnh vực khác.
