Kịch tính trên chính trường nước Thái

Đây được xem là cuộc bầu cử Thủ tướng kịch tính nhất tại Quốc hội Thái Lan khi mà liên tục xuất hiện những động thái bất ngờ, kể từ ngày 14/5 cuộc tổng tuyển cử đã đưa đảng Tiến lên (MFP) của ông Pita đến rất gần với việc thành lập chính phủ, đồng thời nắm ghế Thủ tướng. Tuy nhiên, khi bỏ phiếu ở Quốc hội, ông Pita đã “rớt đài”, mở đường cho đảng Pheu Thai (Vì nước Thái) lập chính phủ mới.

Thông tin từ tờ Bangkok Post, sớm nhất phải đến ngày 16/8 khi Tòa án hiến pháp đưa ra phán quyết, Quốc hội Thái Lan mới có thể bước vào cuộc bỏ phiếu.

Trước đó, đảng MFP của ông Pita đã rời khỏi liên minh 8 đảng, trao cơ hội cho Pheu Thai. MFP là đảng giành được nhiều ghế nhất ở Hạ viện trong cuộc bầu cử ngày 14/5, với 151 ghế. MFP sau đó tập hợp một liên minh 8 đảng, bao gồm đảng về nhì là Pheu Thai (giành được 141 ghế). Sau khi thành lập liên minh, MFP đã nỗ lực 2 lần nhằm để ông Pita (43 tuổi) được bầu làm Thủ tướng, nhưng bất thành.

Để tránh thất bại như của MFP tại Quốc hội, đảng Pheu Thai cho biết sẽ thành lập liên minh mới mà không có sự tham gia MFP, đồng thời tuyên bố chính phủ mới do Pheu Thai lãnh đạo sẽ không ủng hộ việc sửa đổi luật về tội “khi quân” - lý do quan trọng nhất khiến ông Pita thất bại. Có 3 ứng viên vào ghế Thủ tướng từ Pheu Thai nhưng nhiều khả năng doanh nhân Srettha Thavisin (60 tuổi) sẽ được giới thiệu cho cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội ở lần bỏ phiếu thứ 3 sau ngày 16/8.

Nói về việc chấm dứt liên minh với MFP thành lập chính phủ mới, phát ngôn viên của đảng Pheu Thai cho biết "chúng tôi đã hỗ trợ MFP hết khả năng".

Tuy nhiên, chính trường Thái Lan vẫn đầy kịch tính khi Pheu Thai cho biết sẽ hoãn công bố liên minh mới để tìm kiếm sự ủng hộ trong khi chờ phán quyết của tòa án về thủ tục bỏ phiếu ghế Thủ tướng. Trong thời gian đó Pheu Thai sẽ tiếp tục phối hợp với các đảng chính trị khác để thu hút thêm sự ủng hộ cho đảng cũng như cho ứng cử viên Thủ tướng của đảng.

Giới quan sát đang chờ xem liệu đảng Pheu Thai có thể phá vỡ thế bế tắc chính trị hiện nay không khi gần 3 tháng đã trôi qua kể từ ngày tổng tuyển cử, Thái Lan vẫn chưa có Thủ tướng mới.

Về việc Pheu Thai chọn ứng viên ghế Thủ tướng, tới nay hầu như chắc chắn ông Srettha Thavisin sẽ được đảng này giới thiệu. Cựu Bộ trưởng Tư pháp Chaikasem Nitisiri đã “hết hy vọng”. Còn bà Paetongtarn dù vẫn được nhiều thành viên chủ chốt của Pheu Thai ủng hộ nhưng có thể không phải là sự lựa chọn khôn ngoan của đảng này vì nhiều khả năng sẽ không nhận được đa số ủng hộ tại lưỡng viện Quốc hội Thái Lan, vì bà là con gái của cựu Thủ tướng Thaksin đang sống lưu vong.

Vậy vào ngày 16/8, lưỡng viện Quốc hội Thái Lan có tổ chức bầu Thủ tướng mới sau nhiều lần trì hoãn hoặc bỏ phiếu bất thành? Giới quan sát chính trường Thái Lan cho rằng điều đó phụ thuộc vào Pheu Thai có liên minh với những đảng thân quân đội hay không. Nếu họ làm điều này thì sẽ nhận được nhiều lá phiếu từ 250 nghị sĩ Thượng viện để có đủ 375 lá phiếu cần thiết - điều mà ông Pita (đảng MFP) đã không thể làm được.

"Để Pheu Thai có thể thành lập chính phủ, họ sẽ phải thành lập một liên minh với các đảng ủng hộ quân đội, điều mà trước đó chính Pheu Thai cũng như MFP chối từ" - tiến sĩ Aim Sinpeng (Đại học Sydney, Australia) nhận định. Bà Sinpeng nói thêm, đó là điều khó khăn khi mà “họ phải từ bỏ lập trường của chính mình”. Trong khi đó, một số ý kiến cho rằng đây sẽ là cơ hội cuối cùng của Pheu Thai thành lập chính phủ mới, vì thế họ sẽ buộc phải thay đổi chiến lược nếu không muốn thất bại như MFP.

Như vậy là chỉ còn 1 tuần để Pheu Thai đưa ra quyết định. Theo quy định, các nhà lập pháp phải có mặt để bỏ phiếu trực tiếp và ứng viên Thủ tướng sẽ cần ít nhất 375 phiếu để chiến thắng. Trước đó, ngày 13/7, tại cuộc bỏ phiếu vòng 2, ông Pita (đảng MFP) chỉ giành được 324 phiếu thuận. Với đa số phiếu, ngày 19/7, lưỡng viện Thái Lan đã ra phán quyết bác tư cách ứng viên Thủ tướng của ông Pita.

Trong bối cảnh phức tạp của việc thành lập chính phủ và bầu cử Thủ tướng mới tại Thái Lan, thì cựu Thủ tướng lưu vong (từ năm 2008) Thaksin Shinawatra cho biết sẽ về nước, bất chấp phải đối mặt nhiều cáo buộc hình sự trong nước. Con gái ông Thaksin - nhân vật chủ chốt của Pheu Thai - bà Paetongtarn cho biết cha bà sẽ tới sân bay Don Mueang ở Bangkok vào ngày 10/8. Tuy nhiên, kế hoạch “hồi hương” của ông Thaksin có thể sẽ bị dời lại do lúc đó đảng Pheu Thai chưa trở thành liên minh nắm quyền. Cảnh sát trưởng quốc gia Damrongsak Kittiprapas cũng cho biết ông Thaksin chưa xác nhận lịch trình về nước với cảnh sát. Còn quyền Phó Thủ tướng Thái Lan kiêm quyền Bộ trưởng Tư pháp Wissanu Kreangam cho biết cựu thủ tướng Thaksin sẽ phải vào tù ngay sau khi về nước và có thể nộp đơn xin Hoàng gia ân xá.