Kiến nghị gỡ khó trong thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia vùng dân tộc thiểu số

Theo đó Đoàn giám sát sẽ giám sát việc thực hiện Dự án 1 như: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các mục tiêu của Dự án 1; Đối tượng thụ hưởng của Dự án 1; việc hỗ trợ đất ở; việc hỗ trợ nhà ở; việc hỗ trợ đất sản xuất, chuyển đổi nghề; việc hỗ trợ nước sinh hoạt; việc phân bổ, quản lý, sử dụng ngân sách liên quan đến triển khai thực hiện Dự án 1 thuộc Chương trình các năm 2022, 2023 của các địa phương.

Báo cáo tại buổi làm việc, ông Hà Thanh Sơn - Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Trà Vinh cho biết, về hỗ trợ đất ở, UBND các huyện, thành phố ra quyết định phê duyệt hộ hưởng lợi năm 2022 là 91 hộ, năm 2023 là 47 hộ thiếu đất ở. Khi triển khai thực hiện chỉ còn 50 hộ (vì một số hộ đã được hỗ trợ từ chương trình, dự án khác và thoát nghèo). Số hộ được hỗ trợ tiền để tự ổn định chỗ ở là 34/50 hộ với số tiền hơn 1,56 tỷ đồng. Về hỗ trợ nhà ở, UBND các huyện, thành phố ra quyết định phê duyệt hộ hưởng lợi năm 2022 có 846 hộ, năm 2023 có 775 hộ cần hỗ trợ xây dựng nhà ở. Số hộ được hỗ trợ nhà ở 737 hộ với số tiền hơn 33,94 tỷ đồng. Số hộ được hỗ trợ chuyển đổi nghề là 508 hộ với số tiền 5,080 tỷ đồng. Tỉnh không thực hiện chính sách hỗ trợ đất sản xuất. Số hộ được hỗ trợ nước sinh hoạt là 418 hộ, với số tiền hơn 1,25 tỷ đồ. Có 3 xã được đầu tư xây dựng công trình nước sinh hoạt tập trung. Bên cạnh đó, giai đoạn 2022-2023, Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh tạo điều kiện cho 1.036 hộ vay vốn với số tiền hơn 47 tỷ đồng.

Ông Hà Thanh Sơn cũng nêu ra một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện như, việc thực hiện hỗ trợ đất ở khó do giá đất ở cao so với số tiền hỗ trợ. Trung ương hỗ trợ 40 triệu đồng, địa phương đối ứng hỗ trợ không quá 15% và Ngân hàng Chính sách xã hội hỗ trợ cho vay không quá 50 triệu đồng. Do đó, với các khoản hỗ trợ gần 100 triệu đồng khó mua được đất ở, trong khi đó địa phương không còn quỹ đất công. Riêng đất sản xuất, tỉnh không thực hiện mà hỗ trợ trực tiếp cho hộ chuyển đổi nghề. Vì mức hỗ trợ tối đa 22,5 triệu đồng/hộ để thực hiện dự án khai hoang, phục hóa, cải tạo đất để giao đất có khả năng sản xuất và Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay tối đa 77,5 triệu đồng/hộ khó tìm mua quỹ đất phục vụ sản xuất hiện nay.

Ban Dân tộc tỉnh Trà Vinh kiến nghị Thủ tướng Chính phủ nâng lên mức hỗ trợ nhà ở 80 triệu đồng/hộ và xem xét nâng mức hỗ trợ đất ở và đất sản xuất vì giá đất hiện nay trên địa bàn tỉnh rất cao. Kiến nghị UBTƯ MTTQ Việt Nam có ý kiến với Quốc hội, Chính phủ và bộ, ngành Trung ương điều chỉnh nội dung số 1 của Dự án 4 về duy tu, bảo dưỡng công trình cơ cở hạ tầng… thành “Duy tu, bảo dưỡng, cải tạo, nâng cấp mở rộng công trình cơ sở hạ tầng” để địa phương linh hoạt trong việc triển khai các công trình cơ sở hạ tầng của các xã, ấp vùng đồng bào DTTS (theo Quyết định 1719). Mở rộng địa bàn thuộc Dự án 8 (Quyết định 1719) vì theo quy định được triển khai trên địa bàn các xã, ấp đặc biệt khó khăn (hiện nay tỉnh Trà Vinh không còn xã, ấp đặc biệt khó khăn, chỉ có 59 xã vùng đồng bào DTTS, do đó không triển khai thực hiện được).

Bên cạnh đó, Ban Dân tộc tỉnh Trà Vinh kiến nghị Ủy ban Dân tộc xem xét điều chỉnh chỉ tiêu giảm nghèo trong đồng bào DTTS là 0,5% theo chỉ tiêu Nghị quyết của tỉnh. Sớm ban hành hệ thống phần mềm báo cáo đánh giá Chương trình để địa phương nhập số liệu báo cáo kết quả thực hiện, thống nhất, đồng bộ. Tổ chức tập huấn hướng dẫn cách ghi biểu tổng hợp số liệu theo Thông tư số 01/2022 cho cán bộ triển khai thực hiện Chương trình ở các cấp. Hướng dẫn cụ thể điều kiện để xác định đối tượng được hưởng chính sách đào tạo dự bị đại học, đại học thuộc Tiểu dự án 2 của Dự án 5, để có đủ cơ sở xác định đối tượng chính sách và cấp chế độ.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng cho biết, đoàn công tác sẽ giám sát trực tiếp việc triển khai thực hiện Dự án 1 thuộc Chương trình, qua đó tiến hành tổng hợp, đánh giá kết quả triển khai thực hiện của các địa phương, đơn vị, góp phần chủ động phòng ngừa, ngăn chặn xảy ra vi phạm tiêu cực. Đồng thời, kịp thời phát hiện khó khăn, vướng mắc, hạn chế, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết theo đúng quy định; biểu dương, khen thưởng, phổ biến những nhân tố mới, các điển hình tiên tiến, mặt tích cực; phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Phổ biến, hướng dẫn nâng cao kiến thức nghiệp vụ giám sát, phản biện của MTTQ các cấp; phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội trong giám sát việc triển khai thực hiện Chương trình.

Sau buổi làm việc với Ban Dân tộc tỉnh Trà Vinh, đoàn giám sát khảo sát một số dự án cụ thể tại xã Thuận Hoà (huyện Cầu Ngang), giám sát việc thực hiện Dự án 1 tại huyện Cầu Ngang. Đồng thời, tổ chức Hội nghị sau giám sát, lấy ý kiến đại biểu hoàn thiện báo cáo.