Dù vẻ ngoài có phần đáng sợ khiến nhiều thực khách không đủ can đảm nếm thử nhưng mắt cá ngừ đại dương (hay còn gọi là "đèn pha đại dương") lại là đặc sản "độc nhất vô nhị" ở Phú Yên.
Phú Yên được biết đến như một thiên đường du lịch bởi phong cảnh thiên nhiên hoang sơ, với những bãi biển trong xanh và bờ cát trải dài trắng mịn.
Đặc biệt, ẩm thực ở Phú Yên cũng là một điểm cộng với du khách phương xa. Nơi đây được ví như "thủ phủ" cá ngừ đại dương của Việt Nam với sản lượng khai thác trên 5.500 tấn cá ngừ đại dương xuất khẩu mỗi năm.
Bởi vậy, khi tới Phú Yên, du khách sẽ được thưởng thức loạt món ngon "trứ danh" từ loài cá này. Trong đó, không thể không nhắc đến đặc sản mắt cá ngừ hầm thuốc bắc (hay còn có tên gọi khác là "đèn pha đại dương").
Ngư dân Phú Yên thường đánh bắt cá ngừ vào tháng Giêng hàng năm, trong đó, tháng 4 là mùa cao điểm nhất. Thời gian này, những chiếc thuyền đánh bắt xa bờ của ngư dân cập bến trở về mang theo loạt cá ngừ tươi ngon nhất.
Vốn là loại hải sản có giá trị dinh dưỡng cao nên cá ngừ đại dương trở thành nguồn thực phẩm bổ dưỡng và được chế biến ra nhiều món ăn phong phú. Ngoài phần thịt được xuất khẩu, người dân địa phương đã sáng tạo nên món mắt cá hầm thuốc bắc.
Để lấy mắt cá chế biến món ăn, người ta thường lấy từ những con cá ngừ có trọng lượng lớn khoảng trên 40-50kg. Mỗi phần mắt được lấy ra khá to, nặng khoảng 1-3 lạng, tương đương với quả bóng tennis.
Mắt cá ngừ có thể chế biến nhiều món như nấu canh chua, nấu cháo,… nhưng ngon nhất vẫn là mắt cá hầm thuốc bắc. Ban đầu, mắt cá được lấy về sẽ được bảo quản bằng đá để giữ độ tươi ngon.
Sau đó người ta sơ chế, khử mùi mắt cá bằng cách chần với nước muối đun sôi, sau đó rửa sạch, lấy gân máu rồi mang đi hấp với lá dứa, sả, gừng để giảm độ tanh và tăng hương vị.
Tiếp đó, mắt cá được ướp với các loại gia vị và cho vào một chiếc thố đặc trưng cùng một số vị thuốc bắc. Thố được sử dụng phải có miệng rộng và được làm bằng đất nét thì mới giữ được độ nóng và hương vị của món ăn.
Muốn món mắt cá ngừ hầm được ngon và béo ngậy hơn, người chế biến còn cho thêm thịt và lườn cá ngừ. Cuối cùng là chưng cách thủy khoảng 30 phút. Mắt cá hầm ngon nhất khi thưởng thức nóng kèm gia vị hạt tiêu, ớt, hành tím, gừng tươi thái nhỏ.
Món mắt cá ngừ đại dương hầm thuốc bắc có độ béo ngậy nên thường được ăn cùng với cải bẹ xanh, tía tô thái nhỏ, bánh đa nướng nóng giòn và chén nước tương cay.
Dù là đặc sản nức tiếng ở Phú Yên nhưng hình dáng bên ngoài có phần kỳ dị của những chiếc mắt cá có trọng lượng lớn khiến nhiều du khách không đủ can đảm vượt qua nỗi sợ hãi để thưởng thức món ăn này.
Được biết, mỗi suất mắt cá ngừ đại dương hầm thuốc bắc có giá khoảng 40.000 đồng. Vị béo ngọt đậm đà, tan chảy trong miệng của phần mắt cá, kết hợp cùng các gia vị khiến thực khách nào thưởng thức một lần cũng sẽ nhớ mãi.
Từ món ăn bình dị của người địa phương, mắt cá ngừ hầm thuốc bắc trở thành món ngon "trứ danh" được khách sành ăn săn đón. Đến Phú Yên, không quá khó để tìm kiếm món mắt cá ngừ độc đáo. Thực khách có thể thưởng thức nó tại các nhà hàng sang trọng hay ở quán nhỏ vỉa hè ven đường.