Lệnh cấm nhập cảnh của chính quyền Mỹ có hiệu lực toàn phần

Người dân Mỹ trong một cuộc tuần hành phản đối lệnh cấm nhập cảnh. (Nguồn: USAToday).

Chiến thắng của Nhà Trắng

Đây là lần đầu tiên mà một kết luận của tòa án ở Mỹ cho phép một phiên bản lệnh cấm nhập cảnh của chính quyền Trump được thực thi toàn phần. Điều này cho thấy rằng các thẩm phán Tối cao ở nước Mỹ đang coi phiên bản mới nhất là khác biệt với các phiên bản trước đó và có thể đưa ra phán quyết có lợi cho lệnh cấm này trong tương lai.

Được ban hành vào tháng 9 vừa qua, phiên bản thứ ba của lệnh cấm nhập cảnh đã đưa ra nhiều cấp độ hạn chế đối với công dân nước ngoài đến từ 8 nước: Cộng hòa Chad, Libya, CHDCND Triều Tiên, Syria, Venezuela, Somalia và Yemen. Các tòa án cấp thấp hơn ban đầu đã ngăn chặn một phần lệnh cấm này.

Chỉ thị mới nhất đến từ Tòa án Tối cao được xem như một chiến thắng to lớn nhưng tạm thời đối với chính quyền Tổng thống Trump, bên đã đấu tranh suốt cả năm nay để áp dụng lệnh cấm toàn phần đối với công dân đến từ một số nước Hồi giáo lớn của thế giới. Chỉ thị mới được đưa ra đồng nghĩa với việc lệnh cấm trên được thực thi toàn phần, trong khi tòa án vẫn đang xử lý các thách thức về mặt pháp lý với nó.

Chính quyền Trump từ lâu vẫn khẳng định quan điểm rằng Tổng thống Mỹ có đủ thẩm quyền để áp đặt lệnh cấm nhập cảnh với mục đích bảo vệ an ninh quốc gia.

"Hiến pháp và các đạo luật do Quốc hội ban hành liên quan tới Tổng thống cho phép một Tổng thống có đủ thẩm quyền để ngăn chặn công dân nước ngoài đến Mỹ trong trường hợp phục vụ lợi ích quốc gia" - Cố vấn pháp lý đại diện cho chính quyền Trump, ông Noel Francisco, tranh luận.

Ông Francisco khẳng định rằng lệnh cấm này là cần thiết "nhằm bảo vệ an ninh quốc gia".

Nhà Trắng hoan nghênh

Phát biểu sau khi Tòa án Tối cao ra chỉ thị mới nhất về lệnh cấm nhập cảnh, người phát ngôn Nhà Trắng Hogan Gidley nói rằng: "Chúng tôi không hề bất ngờ về quyết định của Tòa Tối cao trong việc cho phép thực thi toàn phần lệnh cấm nhập cảnh của Tổng thống đối với công dân đến từ một số nước gây rủi ro cao về khủng bố".

"Lệnh cấm trên là hợp pháp và là điều quan trọng để bảo vệ đất nước của chúng ta" - ông Gidley nói thêm.

Trong tranh luận trước tòa, ông Francisco đã bác bỏ cáo buộc cho rằng lệnh cấm này là một "Lệnh cấm người Hồi giáo", bởi phiên bản mới nhất bao gồm cả những nước không tập trung đông cộng đồng Hồi giáo.

"Sự khác biệt này đã cho thấy lệnh cấm trên dựa trên các vấn đề an ninh quốc gia và vấn đề ngoại giao chứ không phải nhằm vào tôn giáo" - ông Francisco nói.

Tuy nhiên, sau khi ông Francisco đưa ra luận điểm trên, Tổng thống Trump lại gây tranh cãi khi đăng tải lại một số đoạn video từ một tài khoản cực hữu ở Anh với nội dung chống người Hồi giáo. Các đoạn video trên, được đặc tải bởi Jayda Fransen, Phó chủ tịch tổ chức chính trị mang quan điểm dân túy cực đoan Britain First, có cảnh người Hồi giáo tấn công nhiều người khác.

Những thách thức pháp lý

Tuy tạm thời được thực thi toàn phần nhưng lệnh cấm nhập cảnh gây tranh cãi vẫn tiếp tục hứng chịu nhiều thách thức về mặt pháp lý trong tuần này.

Trong trường hợp thách thức pháp lý của Hawaii, một thẩm phán tòa án địa phương đã ngăn chặn lệnh cấm trên đi vào hiệu lực, ngoại trừ việc vẫn áp dụng lệnh cấm đối với công dân Venezuela và Triều Tiên.

Tuy nhiên, sau đó, một ủy ban hồm 3 thẩm phán thuộc Tòa Kháng án số 9 của Mỹ đã gỡ bỏ sự ngăn chặn trên và cho phép lệnh cấm có hiệu lực gần như toàn phần, tức chỉ không được áp dụng đối với những công dân có mối quan hệ "thân thiết" với các thể chế hoặc công dân ở Mỹ.

Neal Katyal, cố vấn pháp luật đại diện cho bang Hawaii, đã phản ứng bằng cách kêu gọi các thẩm phán ở Tòa Kháng án số 9 áp dụng lại mức độ hạn chế đối với lệnh cấm nhập cảnh của họ.

Trong một thách thức pháp lý khác đến từ bang Maryland, thẩm phán khu vực Theodore D. Chuang cũng đưa ra hạn chế gần như tương tự bang Hawaii đối với lệnh cấm nhập cảnh. Vấn đề này hiện vẫn đang chờ được một Tòa Kháng án xử lý.

Cả hai trường hợp thách thức pháp lý trên dự kiến sẽ được tòa án xử lý trong tuần này.