Loay hoay với bãi giữ xe

Nội dung được UBND TPHCM đề xuất trong dự thảo mới thay thế Nghị quyết 54 về cơ chế đặc thù, vừa gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét trước khi trình Chính phủ.

Nhu cầu cấp thiết

Trước đề xuất trên, Sở Giao thông vận tải TPHCM từng xin bổ sung 23 tuyến đường vào danh mục thu phí đỗ ô tô tại một số quận trung tâm (1, 3, 5, 6, 10) để cải thiện một phần tình trạng quá tải phương tiện xe cá nhân ra vào nội đô thành phố. Đồng thời, thành phố cũng chủ trương quy hoạch 4 bãi giữ xe ngầm kết hợp dịch vụ thương mại và công cộng tại các địa điểm Sân khấu Trống Đồng, công viên Lê Văn Tám, công viên Tao Đàn và Sân vận động Hoa Lư đều thuộc quận 1 (TPHCM). Các bãi giữ xe này dự kiến đáp ứng sức chứa gần 10.000 ô tô, xe máy các loại. Tuy nhiên, tất cả các dự án này cho đến nay cũng mới chỉ nằm trên giấy, có dự án đã bị thu hồi do thành phố thay đổi quy hoạch.

PGS.TS Nguyễn Lê Ninh - Ủy viên Ủy ban MTTQ TPHCM, nguyên Phó Chủ tịch Hiệp hội kỹ sư ô tô Việt Nam cho biết, tại nhiều hội thảo tham vấn chuyên đề trước đây của Hội đồng tư vấn Khoa học - Kỹ thuật - Môi trường thuộc Ủy ban MTTQ TPHCM đã tư vấn cho các sở, ngành chuyên môn và UBND TPHCM về một số giải pháp trước mắt và lâu dài liên quan đến giải bài toán thiếu bãi giữ xe trầm trọng của “siêu đô thị” TPHCM. Trong đó, ngoài phương án làm bãi xe ngầm đang còn vướng mắc về vốn đầu tư và cơ chế thì cũng có đề xuất nghiên cứu làm bãi giữ xe thông minh để phục vụ nhu cầu dừng, đỗ xe trong thành phố. Sở Giao thông vận tải TPHCM sau đó đã chính thức có văn bản đề xuất liên quan đến phương án này. Một số vị trí khả thi cũng được Sở Giao thông vận tải thành phố nhắm đến, gồm các khu vực công viên 23/9, công viên Lê Văn Tám hay công viên Tao Đàn...

Cũng theo PGS.TS Ninh, do thiếu bãi giữ xe nên một số quận trung tâm của TPHCM phải kêu gọi sự chung tay, phối hợp của các cao ốc, tòa nhà, trung tâm thương mại chia sẻ các tầng hầm giữ xe ở khu vực nội đô. Trong khi đó, quận 1 và quận 3 cũng đã tạm thời quy hoạch một số tuyến đường làm bãi giữ xe trên cơ sở tận dụng không gian vỉa hè, lòng đường của các tuyến đường này. Dù vậy, nhu cầu về bãi giữ xe vẫn rất lớn và cũng là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng kẹt xe ở TPHCM suốt nhiều năm qua.

Theo TS Trương Thị Minh Sâm - Chủ tịch Hội khoa học Kinh tế và quản lý TPHCM, hiện nay riêng số lượng xe cơ giới, thành phố đang quản lý khoảng hơn 850.000 ô tô và gần 8 triệu xe máy, chưa tính tới các phương tiện vãng lai. Dù nhu cầu về nơi đỗ xe là rất lớn nhưng tốc độ quy hoạch bãi giữ xe cho khu vực nội đô TPHCM lại rất chậm, đến nay mới chỉ đạt khoảng 20% quy hoạch.

“Theo tôi, TPHCM muốn xin cơ chế tận dụng các khu đất trống để làm bãi giữ xe cũng có thuận lợi là giải quyết đáng kể nhu cầu bãi giữ xe cho khu vực trung tâm thành phố hiện nay. Ngoài ra, thành phố cũng có lợi thế là đang được áp dụng cơ chế đặc thù của Nghị quyết 54 và tiếp tục cơ chế này bởi một nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 đang trong quá trình dự thảo” - bà Sâm đánh giá.

Tận dụng cơ chế đặc thù

Trong dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54, UBND TPHCM đề xuất Quốc hội cho phép cơ chế để làm bãi giữ xe trên cơ sở khai thác các vị trí khu đất trống chưa làm dự án. Việc đầu tư các công trình này có thời hạn khai thác và sử dụng tối đa 10 năm và không nhất thiết theo quy hoạch tại các khu đất trống hiện hữu.

Về đề xuất này, hiện nay UBND TPHCM đã có văn bản dự thảo mới thay thế Nghị quyết 54 về cơ chế đặc thù, trong đó có phương án xây dựng bãi giữ xe vừa gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét trước khi trình Chính phủ. Dự thảo cũng nhấn mạnh tính cần thiết và cấp thiết của đề xuất khi góp phần giải quyết nhu cầu đỗ xe tại khu vực trung tâm thành phố, đồng thời khai thác hiệu quả kết cấu hạ tầng giao thông hiện hữu khi chưa có ngân sách triển khai các dự án (tại các khu đất trống - PV).

Trong thời gian chờ các đề xuất và cơ chế đặc thù được cho phép thí điểm hoặc triển khai trong thời gian giới hạn (tối đa 10 năm), Sở Giao thông vận tải TPHCM cũng đang giao Trung tâm Quản lý giao thông công cộng lập phương án thí điểm bãi giữ xe cao tầng lắp ghép đầu tiên trên tuyến đường Lê Lai (quận 1). Việc khai thác hiệu quả mô hình bãi giữ xe thông minh cũng là một hướng để giải tỏa việc thiếu bãi giữ xe trầm trọng hiện nay của TPHCM, giải quyết một phần tình trạng kẹt xe vào giờ cao điểm cho nội đô thành phố.

Trước đó, các địa phương như Hà Nội, Đà Nẵng đã thí điểm một số bãi giữ xe thông minh, tuy nhiên số lượng còn rất hạn chế và cũng chưa được khai thác tối ưu. Một số nhà đầu tư làm bãi giữ xe cũng còn băn khoăn về khả năng thu hồi vốn (kinh phí đầu tư lớn nhưng thu hồi nhỏ giọt). Trong khi đó, nguồn ngân sách nhà nước hiện phải tập trung cho các dự án hạ tầng trọng điểm cũng rất khó khăn để san sẻ cho những dự án bãi giữ xe cho các đô thị lớn.