Lựa chọn kiểm toán trọng điểm để công khai và giám sát

Xử lý tài chính đạt tỷ lệ 67,4%

Báo cáo tại phiên họp, ông Doãn Anh Thơ - Phó Tổng KTNN cho biết, với phương châm “làm ít nhưng chất”, hạn chế tối đa sự xuất hiện các đoàn kiểm toán trên 1 địa bàn, tránh chồng chéo, trùng lặp với cơ quan thanh tra, kiểm tra theo Nghị quyết 75/2022/QH15 của Quốc hội, kế hoạch kiểm toán (KHKT) năm 2023 đã giảm 49 nhiệm vụ (tương ứng giảm 67 đoàn) so với năm 2022. Đồng thời kịp thời bổ sung một số nhiệm vụ kiểm toán theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và của Thủ tướng Chính phủ.

Đến 31/8/2023 toàn ngành đã xét duyệt 127 KHKT, triển khai 114/166 đoàn kiểm toán, kết thúc kiểm toán 93 cuộc, lãnh đạo KTNN đã tổ chức xét duyệt 94 Dự thảo báo cáo kiểm toán (BCKT), phát hành 61 BCKT. Kết quả kiểm toán cho thấy còn có đơn vị chưa chấp hành đầy đủ quy định trong quản lý, điều hành thu, chi ngân sách; quản lý tài sản, đất đai; quản lý doanh thu, chi phí; đầu tư vào một số đơn vị không hiệu quả; nhiều mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra cho từng năm tại các Chương trình mục tiêu quốc gia được kiểm toán đều thực hiện chưa đạt; một số chính sách còn bất cập, chậm sửa đổi và chưa sát thực tế.

Sơ bộ kết quả kiểm toán đối với 61 BCKT đã phát hành, KTNN kiến nghị xử lý 10.723 tỷ đồng; kiến nghị hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới 90 văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quản lý không phù hợp; kiến nghị chấn chỉnh, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật nhiều tập thể, cá nhân đối với từng sai phạm.

Về kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán, sơ bộ đến ngày 31/8/2023, số thực hiện kiến nghị kiểm toán năm 2022 về xử lý tài chính là 48.227/71.605 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 67,4% (cùng kỳ năm trước 56,3%); các cơ quan đã sửa đổi, bổ sung và ban hành mới 19/270 văn bản quy phạm pháp luật thay thế các văn bản không phù hợp; có 33/183 báo cáo có kiến nghị về kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân được thực hiện.

Liên quan đến các mục tiêu, nội dung kiểm toán chủ yếu năm 2024, ông Thơ cho biết, trong năm 2024, KTNN tiếp tục đẩy mạnh kiểm toán hoạt động và đa dạng hóa các chủ đề kiểm toán, trong đó lựa chọn một số chủ đề kiểm toán được dư luận xã hội quan tâm về quản lý, bảo vệ môi trường, xử lý nước thải, rác thải để thực hiện kiểm toán nhằm đánh giá công tác bảo vệ môi trường.

Đặc biệt về lĩnh vực đầu tư xây dựng, chương trình và dự án, KTNN tập trung lựa chọn kiểm toán các dự án trọng điểm, quan trọng của quốc gia trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025, như: Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1; các dự án đầu tư xây dựng các đường vành đai; các tuyến đường ven biển kết nối liên vùng; các dự án hạ tầng các khu kinh tế ven biển, các dự án cải tạo môi trường.

Thẩm tra vấn đề trên, bà Nguyễn Thị Phú Hà - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cho rằng, tổng hợp sơ bộ kết quả 8 tháng đầu năm thực hiện kiến nghị kiểm toán năm 2022 về xử lý tài chính đạt 67,4%, cao hơn cùng kỳ năm trước là 56,3%; sửa đổi, bổ sung ban hành mới 19/270 văn bản quy phạm pháp luật; có 33/183 báo cáo có kiến nghị về kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân được thực hiện. Đề nghị KTNN tiếp tục đôn đốc các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện các kiến nghị kiểm toán để kịp thời thu hồi, xử lý các vi phạm được phát hiện qua kết quả kiểm toán. Làm rõ các khó khăn, vướng mắc, nguyên nhân các bộ, ngành, địa phương chậm hoặc không có khả năng thực hiện các kiến nghị của KTNN để sớm có giải pháp khắc phục.

Kiểm toán có trọng tâm, trọng điểm

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, trong thời gian qua KTNN đã thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình, báo cáo kỹ, có số liệu, có dự báo đến cuối năm. Tuy nhiên nhiều năm qua kiến nghị kiểm toán rất nhiều nhưng kết quả thực hiện chưa cao và chưa rõ lý do, do đó cần làm rõ việc thực hiện đến đâu?, vì sao chưa thực hiện? hay kiến nghị chưa phù hợp, cần được làm rõ.

Từ đó ông Định đề nghị, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới phương pháp kiểm toán để tăng cường công khai, minh bạch, cũng như việc thực hiện các kết luận của kiểm toán.

Đồng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thuý Anh cũng yêu cầu, cần đánh giá kết quả, công khai kết quả kiểm toán và việc thực hiện kiến nghị của kiểm toán trên phương tiện thông tin đại chúng để người dân biết.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh đến việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính ngân sách. Mỗi năm kết quả thanh tra, kiểm toán phát hiện và xử lý nhiều sai phạm cho thấy công tác này được thực hiện đến nơi đến chốn song cũng lo vì sao công cụ này hoạt động thường xuyên liên tục như thế mà sai phạm không giảm. Qua quyết toán hàng năm có nhiều vấn đề nói hết năm nọ đến năm kia vẫn cứ tiếp diễn.

Từ đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị kiểm toán có trọng tâm, trọng điểm, có tác động lan tỏa, cùng với đó đề cao tính công khai, minh bạch, khách quan, trung thực. “Lựa chọn kiểm toán trọng điểm, chuyên đề để công khai. Một mặt cho thấy sức mạnh của kiểm toán, mặt khác để công luận giám sát anh làm đúng chưa”- Chủ tịch Quốc hội nói và đề nghị trong năm 2024, KTNN tập trung làm rõ những sai phạm trong việc ban hành văn bản pháp luật với mục tiêu đánh giá những tác động và hậu quả của việc làm sai để đề xuất xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có sai phạm trong việc ban hành văn bản vì thực tế ban hành ra rất nhiều “giấy phép con”, văn bản không đúng pháp luật.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho biết, Chính phủ sẽ chỉ đạo cơ quan liên quan tăng cường phối hợp với kiểm toán để tránh chồng chéo, bởi cơ sở cũng than phiền vì tiếp nhiều đoàn. Phó Thủ tướng cũng đề nghị, quan tâm lựa chọn đối tượng kiểm toán có ảnh hưởng lớn, nguy cơ sai phạm cao. Ở đâu đó vẫn còn quy định chưa phù hợp nên có kiến nghị đúng luật nhưng khó khả thi khi thực hiện.