Make in Viet Nam khởi động giai đoạn mới

Một thế hệ dám nghĩ lớn, dám làm chủ và dám chinh phục thế giới

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, cách đây 6 năm, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy, cạnh tranh chiến lược gia tăng và công nghệ số bùng nổ mạnh mẽ, Việt Nam đã lựa chọn một con đường không dễ nhưng đúng đắn: chuyển từ gia công, lắp ráp sang tự thiết kế, làm chủ và sáng tạo công nghệ tại Việt Nam. Tư tưởng Make in Viet Nam ra đời một cách tự nhiên từ yêu cầu phát triển ấy.

Sau 6 năm,  Make in Viet Nam không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành phong trào, phương thức phát triển và nguồn năng lượng thực tiễn. Hàng nghìn sản phẩm công nghệ do doanh nghiệp Việt Nam tự thiết kế, tích hợp và làm chủ đã ra đời, phục vụ hàng triệu người dùng trong nước, từng bước vươn ra thị trường khu vực và quốc tế. Quan trọng hơn, Việt Nam đã hình thành một thế hệ doanh nghiệp, kỹ sư, nhà khoa học dám nghĩ lớn, dám làm chủ và dám chinh phục thế giới.

"Make in Viet Nam đã góp phần tạo ra sự chuyển dịch căn bản: từ người sử dụng công nghệ sang người làm chủ công nghệ; từ nhà thầu giải pháp sang tự thiết kế giải pháp phù hợp với điều kiện Việt Nam; từ tư duy đi sau sang tư duy đi cùng" - Bộ trưởng nhấn mạnh. 

Bước tiến mới của Make in Viet Nam 

Bộ trưởng lưu ý, thế giới hiện nay đang bước vào một giai đoạn hoàn toàn mới, nơi công nghệ không chỉ là công cụ phát triển kinh tế mà đã trở thành nền tảng của năng lực cạnh tranh quốc gia, của chủ quyền số và sức mạnh quốc gia. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng xoay quanh năng lực dẫn dắt công nghệ, tiêu chuẩn, nền tảng và hệ sinh thái, việc chỉ dừng lại ở Make in Viet Nam theo nghĩa “làm chủ cho mình” là chưa đủ.

“Việt Nam cần một bước tiến mới – cao hơn, khó hơn nhưng tất yếu”, Bộ trưởng nhấn mạnh, đồng thời chính thức khởi động giai đoạn mới của tư tưởng Make in Viet Nam: sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt.

Dẫn dắt, theo Bộ trưởng, không phải là dẫn đầu bằng quy mô hay tham vọng bao trùm mọi lĩnh vực, mà là dẫn dắt ở những lĩnh vực Việt Nam có lợi thế, có nhu cầu thực tiễn, có khả năng tạo khác biệt và giá trị bền vững. Đó là sự chuyển dịch từ làm chủ sang tự chủ và dẫn dắt; từ sản phẩm công nghệ lõi sang tiêu chuẩn và nền tảng; từ thị trường trong nước ra khu vực và thế giới.

Trong giai đoạn mới, câu hỏi đặt ra không chỉ là sản phẩm có do người Việt Nam làm ra hay không, mà là sản phẩm đó có dẫn dắt được thị trường, tạo ra cách làm mới, mô hình mới và giá trị mới hay không. Muốn vậy, tư duy dẫn dắt phải bắt đầu từ những bài toán lớn của đất nước và nhân loại như đô thị thông minh, y tế số, giáo dục số, nông nghiệp thông minh, năng lượng sạch, trí tuệ nhân tạo (AI), kinh tế dữ liệu, an toàn và an ninh số.

Bộ trưởng cho rằng, sản phẩm dẫn dắt phải là các nền tảng, từ nền tảng số quốc gia, nền tảng dữ liệu, nền tảng AI, điện toán đám mây, đến các nền tảng đặt hàng, mua sắm công, sandbox, tiêu chuẩn và dữ liệu dùng chung. Yếu tố quyết định năng lực dẫn dắt chính là con người – không chỉ là kỹ sư thực thi mà còn là các nhà thiết kế hệ thống, kiến trúc sư công nghệ, nhà khoa học dữ liệu, chuyên gia tiêu chuẩn và chính sách công nghệ.

Bên cạnh đó, thể chế phải đi trước một bước. Luật pháp không chỉ để quản lý cái đã có, mà phải mở đường cho cái mới, chấp nhận thử nghiệm, rủi ro có kiểm soát và quản lý dựa trên rủi ro. Thể chế cần trở thành lợi thế cạnh tranh quốc gia, thay vì rào cản cho đổi mới sáng tạo.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: con đường Make in Viet Nam trong giai đoạn mới là đi từ làm chủ sản phẩm đến làm chủ công nghệ, từ các bài toán lớn của Việt Nam để hình thành giải pháp, sản phẩm, rồi từ đó thúc đẩy nghiên cứu khoa học và công nghệ lõi. “Đây là con đường đi từ đất lên trời. Bài toán Việt Nam và khát vọng Việt Nam chính là cái nôi sinh ra công nghệ Việt Nam”, ông nói.

Theo Bộ trưởng, sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt không phải là câu chuyện của riêng một bộ, ngành hay một nhóm doanh nghiệp, mà là sự nghiệp quốc gia, đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, nhà trường và xã hội. Việt Nam không cần dẫn dắt ở mọi lĩnh vực, nhưng hoàn toàn có thể đi trước ở một số lĩnh vực bằng cách làm mới, mô hình mới, nền tảng mới – thông minh, nhân văn và bền vững.

Với nền tảng 6 năm đã qua, cùng đội ngũ doanh nghiệp công nghệ, cộng đồng khoa học và quyết tâm chính trị mạnh mẽ, Bộ trưởng tin tưởng giai đoạn mới của Make in Viet Nam sẽ không chỉ là một bước chuyển, mà là dấu mốc quan trọng trên hành trình đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, tự chủ công nghệ và có thu nhập cao.