Nhiều ý kiến lo ngại, nếu chủ trương xây mới chung cư cũ trên địa bàn TP Hồ Chí Minh làm không làm tốt chắc chắn sẽ xảy ra tình trạng người dân không đủ tiền mua mới, buộc chuyển sang những chỗ ở lụp xụp khác.
Nhiều chung cư cũ trên địa bàn TP HCM xuống cấp trầm trọng.
Lo không bám trụ được nơi ở cũ
Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho rằng, vấn đề lớn nhất trong xây dựng chung cư cũ là làm sao đó để 100% hộ dân ở chính và hộ dân ghép đều có nhà ở. Theo đó, căn hộ 10m2 có thể chuyển sang thành 25m2, trong đó diện tích dôi dư bán theo hình thức bảo toàn vốn.
“Thành phố nên thực hiện xây dựng căn hộ tối thiểu là 25m2 để phù hợp với nhu cầu sống. Nếu công tác xây mới chung cư cũ trên địa bàn thành phố làm không tốt chắc chắn xảy ra tình trạng, người dân không đủ tiền mua mới buộc chuyển sang những chỗ ở lụp xụp khác”, ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh.
Đồng quan điểm mới Chủ tịch HoREA, bà Hồ Thị Lệ - Trưởng ban Quản lý cao ốc A Ngô Gia Tự (quận 10) băn khoăn: Cải tạo và xây mới chung cư cũ hoàn toàn đúng. Tôi hoan nghênh chủ trương này của thành phố song tôi cũng khá là băn khoăn về chính sách. Tại chung cư này số người dân tái định cư thực thụ chi còn trên 40%. Thử xem sau tái định cư người dân có bám trụ được các chung cư mới này hay không?
Ghi nhận từ thực tế của PV cho thấy, hầu hết người dân sống ở chung cư cũ ủng hộ chủ trương chính trang và xây mới các chung cư xuống cấp trên địa bàn song không ít người dân lo ngại về chính sách thực hiện. Đại diện dân cư cho rằng, nâng cao chất lượng nơi ở cũ của người dân là việc làm có ý nghĩa thiết thực.
Tuy nhiên, thành phố cần có những chính sách phù hợp để người dân không bị loại ra khỏi chung cư sau khi cải tạo và xây mới. Liên quan đến lợi ích của người dân khi thực hiện cải tạo và xây mới chung cư cũ, nhiều quận – huyện cho biết sẽ thực hiện hiệu quả chương trình này.
Thành phố nỗ lực hỗ trợ
Ông Trần Trọng Tuấn – Giám đốc Sở Xây dựng TP HCM thông tin, thành phố phấn đấu đến năm 2020 có 50% chung cư cũ được cải tạo, sửa chữa và xây mới. Công khai tất cả hoạt động kiểm định, công bố chất lượng để thấy được sự hài hòa về lợi ích.
Theo kế hoạch, các dự án xây mới phải tổ chức hội nghị nhà chung cư chọn ra phương an bồi thường. Trường hợp không chọn được phương án bồi thường cụ thể chắc chắn nhà nước phải can thiệp. Bàn về công tác thực hiện cải tạo và xây mới chung cư sao cho hài hòa với lịch ích của người dân, ông Trần Trọng Tuấn nhấn mạnh, thành phố khuyến khích người dân tái định cư tại chỗ theo hình thức hoán đổi 1 - 1 hoặc 1 -1,1. Các phương án này sẽ được thảo luận và thống nhất.
Riêng độ chênh diện tích mới và cũ thực hiện bán theo hình thức bảo toàn vốn. Trước thắc mắc, có người dân đủ điều kiện mua căn hộ lớn hơn nhưng có người dân không đủ điều kiện mua mà vẫn muốn tái định cư tại chỗ thành phố giải quyết như thế nào?
Về vấn đề này, Giám đốc Sở Xây dựng lý giải, khá nhiều chung cư cũ diện tích căn hộ chỉ khoảng 7 – 8m2, thậm chí số người dân sống ở gầm cầu không ít, cho nên số tiền bồi thường không đủ điều kiện mua nhà ở thương mại. Trong khi đó thành phố yêu cầu, nhà đầu tư phải xây dựng từ 25m2 trở lên.
Trường hợp không đủ điều kiện mua thương mại cũng không đủ mua diện tích bảo toàn vốn thành phố cho tái định cư theo chương trình nhà ở xã hội. Hiện thành phố đang triển khai 39 dự án nhà ở xã hộ với 48.000 căn hộ.
Dự kiến, đến năm 2020 có khoảng 30.000 căn nhà ở xã hội hoàn thành, trong đó 60% được bán, 20% giữa lại để cho thuê. Như vậy, những đối tượng nằm trong diện từng sống ở chung cư cũ nhưng không đủ điều kiện hoán đổi, mua thì được bố trí nhà ở xã hội.
Ông Lê Văn Khoa – Phó Chủ tịch UBND TP HCM cho rằng, việc xây mới chung cư cũ là việc làm khó nhưng không phải không làm được. Muốn thực hiện chủ trương này của thành phố đòi hỏi, sự quyết tâm của các quận – huyện, sự đồng thuận của người dân. Người dân phải tin tưởng vào việc triển khai chương trình này. Và, muốn tin tưởng chính quyền cần minh bạch, công khai chương thông tin.
“Trong quá trình sửa chữa và xây dựng chung cư cũ phải có đại diện của người dân để giải quyết các vấn đề tạm cư ở đâu, thời gian bao lâu? Tái định cư tại chỗ theo phương thức nào? Nếu tái định cư tại chỗ không được các hộ dân sẽ tái định cư ở nơi khác, trên địa bàn quận”, ông Lê Văn Khoa nhấn mạnh.
Trước hàng loạt phương án bồi thường, tái định cử của các dự án cải tạo và xây dựng mới chung cư cũ trên địa bàn thành phố, bà Nguyễn Thị Quyết Tâm – Chủ tịch Hội đồng nhân dân TP HCM khuyến nghị, vấn đề đặt ra hiện nay thành phố phải có gói chính sách để người dân có nhiều sự lựa chọn như: đổi ngang, đổi lớn hơn hoặc không đủ điều kiện mua, hoán đổi cũng phải có nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ.