Mỡ có thực là xấu?

Chất béo, đặc biệt là mỡ động vật từ thịt, sữa, trứng, gia cầm… là nguồn cung cấp năng lượng dồi dào. Mỗi gam chất béo cung cấp tới 9 kcal – cao hơn nhiều so với carbohydrate hay protein (chỉ 4 kcal/gram). Điều này đặc biệt có lợi cho những người có nhu cầu năng lượng cao, ăn ít bữa, hoặc đang trong quá trình hồi phục sau ốm.

Một vai trò khác không thể bỏ qua là hỗ trợ hấp thụ các vitamin tan trong chất béo, như A, D, E và K – các vitamin thiết yếu cho miễn dịch, thị lực, sức khỏe xương và đông máu. Chế độ ăn thiếu chất béo có thể khiến cơ thể không hấp thụ đủ các vitamin này, dẫn đến tình trạng thiếu hụt kéo dài.

Mỡ cũng là nguyên liệu để sản xuất nhiều loại hormone quan trọng như estrogen, testosterone, cortisol... Việc ăn quá ít chất béo kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết, đặc biệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.

Ngoài ra, mỡ còn giúp tăng cảm giác no và làm phong phú hương vị món ăn, giúp bữa ăn ngon miệng hơn – điều rất quan trọng với người cao tuổi hoặc trẻ biếng ăn.

Tuy nhiên, không phải loại mỡ nào cũng tốt và không phải ai cũng nên ăn nhiều mỡ. Các chất béo bão hòa có trong mỡ lợn, thịt đỏ, da gia cầm… nếu tiêu thụ quá mức có thể làm tăng cholesterol LDL (“cholesterol xấu”), từ đó làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim. Với người bình thường, lượng chất béo bão hòa nên chiếm dưới 10% tổng năng lượng hàng ngày – tương đương dưới 22g/ngày nếu khẩu phần là 2.000 kcal.

Để sử dụng mỡ một cách an toàn và hợp lý, người tiêu dùng cần lưu ý một số nguyên tắc. Trước hết, nên hạn chế sử dụng các loại mỡ đã được đun nóng nhiều lần, đồng thời tránh các phương pháp chế biến như chiên ngập dầu hoặc nướng ở nhiệt độ quá cao dễ sinh ra các chất độc hại. Thay vào đó, nên ưu tiên những cách chế biến có khả năng giảm lượng mỡ như luộc, hấp hoặc nướng nhẹ, vừa giúp món ăn thanh đạm hơn vừa bảo vệ sức khỏe.

Bên cạnh đó, việc kết hợp mỡ với thực phẩm giàu chất xơ, chẳng hạn như rau xanh, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt có thể giúp giảm hấp thu cholesterol trong đường ruột. Những người có tiền sử bệnh tim mạch, rối loạn lipid máu, gan nhiễm mỡ hoặc đái tháo đường nên chủ động tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng để điều chỉnh khẩu phần chất béo một cách phù hợp với thể trạng cá nhân.

Tóm lại, mỡ không hoàn toàn “xấu”. Quan trọng là cách sử dụng và lượng tiêu thụ mỗi ngày. Trong một chế độ ăn cân bằng, mỡ – đặc biệt là từ thực phẩm tươi, không chế biến công nghiệp vẫn có vai trò nhất định. Ăn uống có chọn lọc, phù hợp với thể trạng cá nhân chính là cách duy trì sức khỏe lâu dài.