Được phê duyệt từ năm 2013, Dự án sửa chữa, nâng cấp tuyến đường đi bản Nà Đang thuộc xã Lâm Phú, huyện Lang Chánh (Thanh Hóa) có tổng mức đầu tư hơn 30 tỷ đồng từ nguồn vốn của Chương trình 30a. Mục đích của dự án nhằm phục vụ việc đi lại, giao thương, phát triển kinh tế cho gần 60 hộ dân bản Nà Đang nói riêng và các bản lân cận nói chung. Tuy nhiên, sau nhiều lần điều chỉnh, đội vốn, đến nay dự án ì ạch.
Chiếc máy xúc và ít công nhân thi công chiếu lệ trên công trường.
Tiến độ “rùa bò”!
Theo chân cán bộ Ban quản lý dự án huyện Lang Chánh, chúng tôi vào Nà Đang, nơi có tuyến đường còn dang dở để được tận mắt chứng kiến những gì mà bà con dân bản đã phản ánh trong cái nắng ngột ngạt đầu Thu. Tuyến đường được bắt đầu từ bản Ngày (đầu đường tỉnh lộ 530b) dẫn vào bản Nà Đang. Đây là dự án từ nguồn vốn Chương trình 30a của Chính phủ, có tổng chiều dài 11,8km và tổng vốn đầu tư hơn 30 tỷ đồng. Cung đường dài hơn 6km với nhiều khúc của tay áo, lởm chởm đá hộc vì chưa được phía nhà thầu thi công triển khai. Cứ vài trăm mét, chúng tôi lại bắt gặp một bãi tập kết vật liệu nằm ngổn ngang, phủ kín cỏ dại.
Tại vị trí mà đơn vị đang thi công, chỉ có 2 máy múc, vài ba công nhân đang san bạt mái taluy dương để nắn đường, điều chỉnh những vị trí bị sạt lở do ảnh hưởng của mưa bão. Thắc mắc về sự thiếu vắng công nhân thì được biết đơn vị nhà thầu đã có văn bản xin tạm dừng dự án từ cuối năm ngoái để xin chủ trương điều chỉnh dự án (phải nắn đường, thay đổi thiết kế, vốn). Đi sâu về phía cuối con đường, đây là đoạn đã được nhà thầu thi công xong. Theo quan sát của chúng tôi: Hơn 5km chưa được bàn giao, dù không có xe quá tải lưu thông, nhưng nhiều vị trí đã có dấu hiệu xuống cấp, mặt đường nhiều đoạn bị bong tróc, sần sùi. Nhiều đoạn tuyến được nhà thầu thi công nhưng “quên” không cắt lát dẫn tới bê tông mới đổ đã nứt nẻ gãy vỡ. Thắc mắc với cán bộ kỹ thuật thì được biết nguyên nhân là do nhà thầu không cắt lát, sau này buộc nhà thầu phải cắt, khi đó chi phí sẽ đội lên.
Nà Đang là bản nghèo chủ yếu chỉ có những nếp nhà sàn nhỏ thấp, cũ kỹ. Cái nghèo hiện rõ qua từng liếp cửa, gương mặt khắc khổ của người dân. Hỏi chuyện một dân bản đang tha thẩn chăn bò bên đường, anh cho biết: “Dân bản mình mong con đường lắm! Có đường mới thì cây luồng, bắp ngô mới về xuôi, dân bản mới bớt khổ được. Không hiểu vì sao họ làm mãi mà không xong, đi lại vất vả lắm. Đường chưa làm xong thì dân bản chưa thể thoát được nghèo!”.
Liên tục điều chỉnh!
Theo tìm hiểu của chúng tôi, được biết: Dự án sửa chữa, nâng cấp đường từ bản Ngày đi bản Nà Đang được Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá ký Quyết định số 2471 phê duyệt dự án ngày 17/7/2013. Chủ đầu tư là UBND huyện Lang Chánh, với mục tiêu đáp ứng yêu cầu giao thông phục vụ sản xuất, sinh hoạt của nhân dân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo cho nhân dân các bản Ngày, Nà Đang và khu vực lân cận. Nội dung cụ thể là đầu tư, sửa chữa nâng cấp 11.800m đường giao thông đạt tiêu chuẩn đường giao thông nông thôn loại B. Loại công trình giao thông cấp IV. Tổng mức đầu tư 35,158 tỷ đồng, thời gian thực hiện không quá 3 năm.
Đến ngày 18/8/2015, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá ban hành Quyết định số 3103 về việc điều chỉnh dự án đầu tư và kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Theo đó, tổng mức đầu tư mới là trên 10,3 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây lắp là gần 7,7 tỷ đồng. Đơn vị trúng thầu là Công ty CP xây dựng Tiến Đạt với tổng giá trị trúng thầu là hơn 7,9 tỷ đồng, thời gian hoàn thành tháng 10/2016. Đến ngày 12/9/2017, UBND tỉnh Thanh Hóa một lần nữa ban hành Quyết định số 3445 phê duyệt điều chỉnh dự án thay đổi quy mô và tổng mức đầu tư dự án. Theo đó, sửa chữa nâng cấp toàn tuyến 11,8km đạt quy mô đường giao thông nông thôn cấp C. Giá trị dự toán phê duyệt là hơn 19,6 tỷ đồng. Ngày 28/12/2017, UBND huyện Lang Chánh ký hợp đồng bổ sung với Công ty CP xây dựng Tiến Đạt. Tổng giá trị bổ sung là 17,87 tỷ đồng, thời gian thực hiện đến 31/12/2018 (tức 12 tháng kể từ ngày ký hợp đồng).
Tuy nhiên, tính đến 31/12/2018, khối lượng thực hiện mới chỉ đạt trên 50% của dự án? Lý do được đưa ra là vì ảnh hưởng của cơn bão số 3 năm 2018, đã gây mưa lớn, kèm lũ khiến tuyến đường bị sạt lở nặng phần taluy âm và taluy dương không thể thi công. Ngày 13/6/2019 UBND huyện Lang Chánh đã có tờ trình số 52, xin chủ trương điều chỉnh, bổ sung tổng mức đầu tư và được UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận cho phép điều chỉnh đầu tư tại văn bản số 10478, ngày 13/8/2019. Kèm điều kiện không được vượt quá tổng mức đầu tư ban đầu tại Quyết định số 2471 năm 2013.
Một công trình giao thông nông thôn thiết yếu từ nguồn vốn Chương trình 30a, với chiều dài chưa đầy 12km, bê tông hóa chiều rộng 3m, dày 16cm… trải qua 3 lần điều chỉnh dự án, nâng tổng mức đầu tư lên trên 35 tỷ đồng nhưng đã gần 7 năm, đến thời điểm hiện tại khối lượng thi công mới chỉ đạt hơn 50%. Bên cạnh đó, chất lượng công trình cũng đáng nghi ngại, nhiều đoạn tuyến có biểu hiện xuống cấp. Dư luận tại Thanh Hóa đang đặt những câu hỏi về năng lực của nhà thầu cũng như trách nhiệm của chủ đầu tư dự án là UBND huyện Lang Chánh!
Được biết, tại Báo cáo số 328, ngày 12/7/2019, gửi UBND tỉnh, Chủ tịch UBND huyện Lang Chánh đã thừa nhận thiếu sót: “UBND huyện Lang Chánh nhận thức rõ trách nhiệm trong quản lý, tổ chức thực hiện dự án. UBND huyện đã chỉ đạo phòng ban chuyên môn, đơn vị liên quan bổ sung những hồ sơ thủ tục và tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm”.