Mong manh phận người di cư

Gia tăng kỷ lục người di cư

Ngày 1/8, quan chức phụ trách vấn đề người di cư của Panama - bà Maria Isabel Saravia cho biết, tính đến ngày 31/7, có 248.901 người di cư đã thực hiện chuyến đi qua rừng lầy Darien Gap. Khoảng 21% số người di cư đi qua Darien Gap trong năm 2023 (tính đến thời điểm này) là trẻ em và thanh thiếu niên, trong đó 50% là những em nhỏ dưới 5 tuổi. “Con số này cao hơn 600 người so với tổng số người di cư đã đi qua tuyến đường nguy hiểm này trong năm 2022 và gần gấp đôi tổng số người di cư bằng cách tương tự trong năm 2021” - Bộ trưởng An ninh Panama – ông Juan Manuel Pino xác nhận.

Liên hợp quốc (LHQ) dự đoán, nếu tốc độ này tiếp tục, con số có thể lên tới 400.000 người vào cuối năm nay. Các chuyên gia cũng cho rằng, sẽ rất khó để trấn áp các băng nhóm buôn lậu vận hành tuyến đường này.

Những người di cư từ Nam Mỹ - chủ yếu là người Venezuela vượt qua Darien Gap để di chuyển trên đất liền qua Trung Mỹ và đến biên giới phía Tây Nam nước Mỹ. Nhưng nhiều người từ những nơi khác, bao gồm cả châu Phi và châu Á, cũng đến Nam Mỹ để di cư qua tuyến đường này.

Trong một tuyên bố chung hồi tháng 4 năm nay, Chính phủ Mỹ, Panama và Colombia thông báo sẽ cùng triển khai chiến dịch kéo dài 2 tháng, nhằm giải quyết làn sóng di cư bất hợp pháp qua vùng rừng rậm Darien Gap nằm giữa Colombia và Panama.

Quyết định trên được đưa ra sau cuộc đàm phán giữa Ngoại trưởng Panama Janaina Tewaney, người đồng cấp Colombia Alvaro Leyva Duran và Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Alejandro Mayorkas về những thách thức đặt ra khi số người di cư bất hợp pháp qua Darien Gap tăng cao kỷ lục.

Trong tuyên bố chung, các chính phủ nêu rõ, chiến dịch này nhằm chấm dứt tình trạng người dân và hàng hóa di chuyển bất hợp pháp qua Darien Gap. Quan chức các nước cũng cam kết thực hiện các kế hoạch giảm đói nghèo và thúc đẩy các cơ hội kinh tế, bền vững ở các cộng đồng vùng giáp biên để hạn chế dòng người di cư trái phép.

Theo Bộ trưởng Mayorkas, Mỹ sẽ tiếp tục củng cố các luật nhập cư và các cá nhân đến Mỹ bất hợp pháp sẽ phải đối mặt với nhiều hậu quả, trong đó có việc trục xuất. Ông Mayorkas cũng nhấn mạnh rằng, Mỹ đã gia tăng đáng kể và đang tiếp tục mở rộng các con đường di cư hợp pháp thay thế những tuyến đường nguy hiểm mà nhiều người đang lựa chọn.

Nguy hiểm luôn rình rập

Bà Maria Isabel Saravia - Phó Giám đốc Cơ quan Di cư Panama cho biết: “Chúng ta đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân đạo ở quy mô lớn”.

Số lượng các chuyến đi qua Darien Gap ngày càng tăng. Cung đường từng được cho là nguy hiểm đến mức không thể vượt qua, đã trở thành nơi tiềm ẩn rủi ro mà người di cư và người xin tị nạn sẵn sàng chấp nhận để có một cuộc sống tốt hơn.

Rừng rậm Darien Gap dài 266 km, với diện tích lên tới 575.000 ha, có rất nhiều muỗi, rắn và các nhóm tội phạm hoạt động. Mặc dù luôn đi theo đám đông nhưng những người di cư vẫn phải đối diện với cảm giác cô đơn trên tuyến đường nguy hiểm bậc nhất hành tinh. Để đi qua qua khu rừng này, họ sẽ đối mặt với những ngọn núi dốc đứng và rừng nhiệt đới chằng chịt. Nguy hiểm hơn là nạn cướp bóc, hiếp dâm, thậm chí là giết người.

Các báo cáo cho thấy, trong năm 2022, đã có ít nhất 52 người di cư thiệt mạng tại khu rừng này. Tuy nhiên, các nhà chức trách cho rằng, con số này trên thực tế còn cao hơn nhiều.

Phản ánh về tổng số người di cư và người xin tị nạn kỷ lục trong năm 2022, đại diện Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) của LHQ lưu ý rằng, nhiều người thiệt mạng ở Darien Gap đã không được tìm thấy. Những người khác thì bị tổn thương lâu dài.

Ông Giuseppe Loprete - Trưởng phái đoàn của IOM tại Panama - cho biết: “Những câu chuyện nghe được từ những người đã vượt qua Darien Gap cho thấy sự khủng khiếp của cuộc hành trình này. Chúng tôi và các đối tác đang ứng phó với việc nhiều người đã thiệt mạng hoặc mất tích, trong khi những người khác ra khỏi đó (Darien Gap) với các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, cả về thể chất và tinh thần”.

Thống kê về các cuộc di cư vào năm 2022 cho thấy, số lượng người di cư và người xin tị nạn đi qua Darien Gap đã tăng gần gấp đôi so với năm 2021. Trong đó, có 32.488 trẻ em.

Theo Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF), từ đầu năm đến nay, trung bình mỗi ngày có từ 8 - 10 trẻ em không có người đi kèm đến các trạm tiếp nhận người di cư ở Panama. Vào năm 2022, con số này là 3 trẻ một ngày. Theo các nhà phân tích, nếu xu hướng trẻ vị thành niên đến Panama hiện nay được duy trì, con số này có thể lên tới 100.000 trẻ em vào cuối năm nay.

UNICEF cho biết thêm, ngoài các điều kiện vốn đã nguy hiểm, ngày càng có nhiều trẻ vị thành niên đến Panama mà không có người lớn hoặc người giám hộ đi cùng sau khi vượt qua Darien Gap.

Liên hợp quốc phản đối việc Tunisia trục xuất người di cư

Ngày 2/8, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres đã phản đối việc Tunisia trục xuất những người di cư từ các quốc gia ở phía Nam sa mạc Sahara đến khu vực biên giới giáp với Libya và Algeria, nơi họ được tìm thấy trong tình trạng bị bỏ rơi giữa sa mạc và một số người đã thiệt mạng.

Phát biểu trong cuộc họp báo hằng ngày tại trụ sở LHQ ở New York (Mỹ), người phát ngôn của Tổng Thư ký LHQ, ông Farhan Haq đã nhắc lại lời kêu gọi của Cao ủy LHQ về người tị nạn (UNHCR) và Tổ chức Di cư quốc tế (IOM) đưa ra vào tuần trước, đồng thời yêu cầu dừng ngay lập tức các hoạt động trục xuất này cũng như khẩn trương tái định cư đến nơi an toàn những người mắc kẹt ở biên giới.