Nam Định: Đồng bào có đạo đồng hành vì sự phát triển

Chung sức bảo vệ môi trường

Chia sẻ về phong trào tăng ni, tín đồ Phật tử trong tỉnh tham gia bảo vệ môi trường, Thượng tọa Thích Quảng Hà, Trưởng Ban trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Nam Định nhìn nhận: “Bảo vệ môi trường là trách nhiệm của toàn dân, trong đó có trách nhiệm của các tôn giáo. Cả cuộc đời đức Phật sống ở rừng, gần gũi với thiên nhiên. Việc bảo vệ môi trường quan trọng như thế nào tăng ni, tín đồ Phật tử đã được dạy, được học từ chính cuộc đời của đức Phật. Rõ nhất là đến chùa ai cũng có chung cảm nhận là có nhiều khí mát vì luôn được vệ sinh sạch sẽ và có nhiều cây xanh”.

Tuy nhiên, theo Thượng tọa Thích Quảng Hà, ở địa bàn khu dân cư hay tại các khu, cụm công nghiệp thì chưa được như vậy. Vẫn còn tình trạng rác thải sinh hoạt để bừa bãi ven đường, ven đê hoặc ken đặc ở ao hồ, kênh mương; nước thải sản xuất xả thải thẳng ra môi trường, không được thu gom, xử lý triệt để...

Để khắc phục tình trạng này, Giáo hội Phật giáo tỉnh luôn xác định phải có trách nhiệm phối hợp cùng với cơ quan chức năng làm tốt việc tuyên truyền, giúp tăng ni, tín đồ Phật tử và người dân nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường; tham gia thực hiện bằng những việc làm cụ thể, thiết thực. Theo đó, từng năm và từng giai đoạn, dưới sự chủ trì của Ủy ban MTTQ tỉnh, Ban trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh, Ủy ban Đoàn kết Công giáo tỉnh và Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh đều cùng nhau ký kết thực hiện Chương trình phối hợp tham gia bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

“Ở bất cứ sự kiện nào, từ HĐND tỉnh, các kỳ họp của Ủy ban MTTQ tỉnh, hoạt động của Hội Phật giáo các cấp trong tỉnh, các buổi lễ..., cứ có điều kiện là tôi đều nêu ra vấn đề bảo vệ môi trường, phát động mọi người tham gia thực hiện. Từ khi tỉnh Nam Định triển khai xây dựng NTM tôi càng quan tâm hơn, đến đâu cũng tuyên truyền, vận động người dân làm tốt công tác này. Bởi lẽ, không bảo vệ được, để môi trường ô nhiễm, xảy ra bệnh tật thì xây dựng NTM cũng chẳng có ý nghĩa gì?”, Thượng tọa chia sẻ.

Theo Thượng tọa Thích Quảng Hà, cùng với công tác tuyên truyền của hệ thống chính trị, của các phương tiện thông tin đại chúng, việc kiên trì tham gia tuyên truyền của Giáo hội Phật giáo các cấp trong tỉnh rất có tác dụng, từng bước nâng cao nhận thức, hình thành trong tăng ni, tín đồ và người dân những thói quen bảo vệ môi trường tích cực.

“Nhiều hoạt động do Hội Phật giáo tỉnh tổ chức kéo dài trong 2-3 ngày, có hoạt động có hàng nghìn người tham dự nhưng khi kết thúc, mọi người ra về mà dưới sân không hề có rác thải bừa bãi như trước đây”, Thượng tọa dẫn chứng. Thời gian qua, khi tỉnh Nam Định thực hiện chủ trương phân loại rác thải sinh hoạt tại nhà, Giáo hội Phật giáo tỉnh tích cực tuyên truyền, vận động tín đồ, nhân dân trong tỉnh thực hiện việc làm cần thiết này, góp phần nhân rộng mô hình này ở nhiều địa phương trong tỉnh.

Việc đốt tiền, vàng mã trong chùa, theo Thượng tọa Thích Quảng Hà cũng đã có nhiều chuyển biến tích cực tại hầu hết trong số hơn 800 ngôi chùa ở Nam Định. Kết quả này cũng là hiệu quả từ việc tuyên truyền, giác ngộ. “Tôi vẫn thường nói với tín đồ lên chùa rằng Đức Phật không cần tiền! Ngài dành cả đời khổ công tu luyện cốt để từ bỏ “tham sân si” nên ngài không bắt chúng sinh phải mang tiền đến cho ngài. Đức Phật chỉ mong chúng sinh thực hành tâm sáng, hướng thiện. Việc đốt tiền, vàng mã trong chùa, nhất là việc nhét cả tiền vào tay, tai Phật vừa không đúng với giáo lý đạo Phật vừa làm môi trường bị ô nhiễm, dễ phát sinh cháy nổ”, Thượng tọa Thích Quảng Hà nhìn nhận.

Ở Nam Định, giáo dân Trần Văn Kiều ở xứ đạo Kiên Lao (huyện Xuân Trường) được xem là người tâm huyết với việc bảo vệ môi trường, có nhiều việc làm cụ thể. Sinh ra, lớn lên ở làng nghề cơ khí Kiên Lao (Xuân Tiến - Xuân Trường) nổi tiếng, không lạ khi ông Trần Văn Kiều khá đam mê với các loại máy móc, thiết bị cơ khí. Chính vì vậy, sau khi tốt nghiệp đại học, ông Kiều chọn hướng về quê lập nghiệp, huy động vốn lập công ty Tân Thiên Phú chuyên sản xuất các sản phẩm cơ khí.

Ban đầu, Công ty chuyên sản xuất các sản phẩm cơ khí phục vụ đời sống nông nghiệp, nông dân, nông thôn như: các loại máy nghiền, sấy thức ăn chăn nuôi, máy băm phụ phẩm nông nghiệp; máy ép, trộn viên, thanh mùn cưa, trấu. Sau đó, xuất phát từ nhu cầu xử lý rác thải của nhiều địa phương, ông Kiều cùng với các cộng sự hướng đến mục tiêu cao hơn là nghiên cứu, chế tạo ra các thiết bị xử lý rác thải sinh hoạt. Sau “sản phẩm đầu tay” là chiếc Máy nghiền rác thải không mấy thành công, ông không bỏ cuộc, tiếp tục đầu tư trí tuệ, công sức, tiền bạc nghiên cứu và cuối cùng đã chế tạo thành công thiết bị lò đốt rác thải sinh hoạt bằng phương pháp đốt tự nhiệt phân và tự sinh năng lượng. Những năm qua, sản phẩm lò đốt rác mang thương hiệu LOSIHO của Công ty Tân Thiên Phú đã được nhiều xã trong và ngoài tỉnh Nam Định lựa chọn để xử lý rác thải, góp phần thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM.

Không chỉ có vậy, cách đây mấy năm, ông Trần Văn Kiều còn làm được việc chưa ai làm đó là huy động vốn, đầu tư cả chục tỷ đồng để biến một bãi chôn lấp rác thải vốn rất ô nhiễm của xã Xuân Tiến (huyện Xuân Trường) thành nơi đốt rác thải nhưng rộng rãi, khang trang, sạch đẹp như một công viên - nơi giờ đây là địa chỉ vui chơi, giải trí của người dân địa phương.

Trong lòng đường có lòng dân

“Đẹp xóm làng, đẹp xứ họ, đẹp nhà cửa, đẹp ruộng đồng” là phong trào do Ủy ban Đoàn kết Công giáo tỉnh Nam Định phát động, duy trì thực hiện trong đồng bào Công giáo ở địa phương trong hơn 10 năm qua, nhằm hưởng ứng phong trào cả nước chung tay xây dựng NTM, với nhiều hoạt động thiết thực như hiến, góp đất, tiền bạc, ngày công; tháo dỡ, di chuyển công trình phục vụ việc làm mới, nâng các công trình phúc lợi; trồng hoa, cây xanh ven đường…, tạo diện mạo mới khang trang sạch đẹp cho các làng quê, xứ đạo.

Tham quan xứ đạo Hải Điền (xã Hải Đông - Hải Hậu), chúng tôi vừa cảm nhận rõ sự yên bình vừa thấy rõ sự khang trang, sạch đẹp hiếm có của xứ đạo. Cùng đi trên con đường chạy ngang qua giáo xứ, dài gần 1 km, rộng 5 m, đổ bê-tông dày tới 25 cm, hai bên rợp bóng cây xanh, sắc hoa mười giờ, ông Hoàng Văn Mạnh, Chủ tịch Uỷ ban MTTQ xã Hải Đông không dấu được niềm vui, khoe rằng: “Đây là công trình được làm nên bằng sức mạnh đoàn kết”.

Theo ông Mạnh, tổng chi phí xây dựng con đường lên tới 1,2 tỷ đồng, nếu chỉ trông vào nguồn ngân sách được cấp (700 triệu đồng) và nguồn đóng góp của giáo dân địa phương sẽ không đủ. Với tinh thần trách nhiệm, đồng hành cùng chính quyền, cùng bà con giáo dân và bằng uy tín của mình, linh mục Trần Văn Thiết - xứ Hải Điền đã không quản ngại, kêu gọi quyên góp thêm từ nhiều nguồn được 500 triệu đồng, nhờ vậy công trình đã được hoàn thành từ mấy năm trước. Từ chỗ chật hẹp, lầy lội giờ đây con đường sạch đẹp, rợp bóng cây xanh, sắc hoa này không chỉ đáp ứng tốt hơn nhu cầu đi lại mà còn là không gian thư giãn chung của người dân xứ đạo...

Trong thời chiến, để kịp làm đường, làm cầu cho xe qua nhiều gia đình đã sẵn sàng dỡ nhà, dỡ cửa. Câu chuyện đẹp đẽ này thời gian qua được nhiều gia đình công giáo ở Nam Định “viết lại” bằng việc sẵn sàng hiến đất thổ cư, thổ canh cho làng, cho xã làm đường giao thông, làm công trình thủy lợi và nhiều công trình công cộng khác. Chuyện ở giáo xứ Phú Thứ (có khoảng 800 giáo dân, thuộc xã Tam Thanh, huyện Vụ Bản) là một ví dụ.

Theo ông Nguyễn Văn Bài, Chủ tịch UBND xã Tam Thanh, mới đây, chính quyền địa phương triển khai dự mở rộng, nâng cấp tuyến đường liên xã, chạy qua địa bàn các xã Tam Thanh (Vụ Bản) - Yên Lương (Ý Yên) theo phương châm xây dựng NTM, nghĩa là nhà nước đầu tư kinh phi làm đường, người dân tự nguyện giải phóng mặt bằng, hiến góp đất mở rộng đường.

Trước đây đường cũ chỉ rộng khoảng 5 m, nay mở rộng thêm lên 7 m nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu đi lại, vận chuyển của người dân. Số nhà dân nằm dọc tuyến đường có đất, công trình thuộc diện phải giải phóng mặt bằng do vậy rất lớn. Riêng đoạn chạy qua địa bàn thôn Phú Thứ có khoảng 70 hộ. Trong đó, cổng, tường bao nhà thờ giáo xứ Phú Thứ dài trên 100 m cũng thuộc diện phải giải phóng. Khó khăn lớn nhất của dự án là không có kinh phí đền bù giải phóng mặt bằng và không phải hộ dân nào cũng đồng thuận tháo dỡ công trình, hiến góp đất.

Với tinh thần vì lợi ích chung, Linh mục Giuse Tạ Ngọc Nghiệp, Ban hành giáo Giáo xứ Phú Thứ đã bàn bạc, thống nhất quyết định tháo dỡ toàn bộ cổng, tường bao của nhà thờ dài hơn 100 m, xây lùi lại vào phía trong để hiến đất mở rộng đường, ủng hộ dự án. Ngoài ra, Linh mục còn trực tiếp cùng lãnh đạo xã Tam Thanh đến gia đình các hộ giáo dân mời gọi bà con hiến đất mở đường, thiết thực hưởng ứng, chung tay thực hiện một công trình ý nghĩa ở địa phương. Hưởng ứng lời mời gọi của Linh mục chánh xứ Tạ Ngọc Nghiệp, 70 hộ dân ở địa phương đã tình nguyên tháo dỡ công trình, tường bao, xây lùi lại, lấy đất hiến góp phục vụ việc mở rộng đường. Trong đó có hai hộ gia đình đã sẵn sàng cưa cả tường nhà mái bằng, xây lùi vào phía trong, chấp nhận thu hẹp diện tích sinh hoạt.

Tương tự, khi dự án đường 57 triển khai qua địa bàn xã (xã Yên Phương, huyện Ý Yên, gia đình ông Trần Văn Vượng, giáo dân giáo họ Cầu Bo ở địa phương đã không ngần ngại hiến 30 m2 đất thổ cư cho dự án, không nhận tiền đền bù.

Ở giáo xứ Kiên Chính, xã Hải Chính, huyện Hải Hậu, gia đình ông Vũ Ngọc Lân sẵn sàng hiến đến 200 m2 đất thổ cư, không nhận, dù chỉ một đồng tiền đền bù để phục vụ việc mở rộng đường giao thông theo quy hoạch NTM.

Ở xứ Lạc Đạo, xã Nghĩa Lạc (Nghĩa Hưng) việc nhười dân tình nguyện hiến đất cho nhà nước xây dựng cơ sở hạ tầng thời gian qua thực sự là một phong trào. Đó là khi con đường Dây Nhất - Chợ Gạo được mở rộng, nâng cấp; địa phương triển khai việc mở rộng, nâng cấp hệ thống đường trục, đường dong ngõ trong xã; không chỉ có một mà có đến 170 gia đình giáo dân ở đây cùng tham gia hiến đất thực hiện, có hộ hiến tới 100 m2 đất thổ cư.

Theo Ủy ban MTTQ tỉnh Nam Định, những việc làm như vậy không thể thống kê hết được ở tỉnh trong hơn 10 năm tỉnh thực hiện xây dựng NTM. Hiến đất làm đường, làm công trình phúc lợi công cộng đã trở thành phong trào trong đồng bào Công giáo ở địa phương, với nhận thức việc hiến, góp đất là để phục vụ cho chính cuộc sống của mình.

Làm giàu từ chính làng quê, xứ đạo

Nói tới đóng góp của người công giáo cho sự nghiệp “tam nông” ở Nam Định không thể không nhắc tới những đóng góp của ông Đoàn Văn Sáu - giáo dân xứ Trực Hùng (Trực Ninh). Ông Sáu được nhiều người trong tỉnh biết đến không chỉ bởi ông đang đứng đầu doanh nghiệp Cường Tân - chuyên kinh doanh các dịch vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp mà còn vì là người đã gây dựng, duy trì mô hình liên kết làm ăn hiệu quả với nhiều hộ nông dân ở địa phương trong nhiều năm qua.

Theo đó, vào năm 2008, dù quy mô doanh nghiệp của mình khi ấy vẫn còn nhỏ bé ông Sáu vẫn dám huy động vốn, bỏ ra 10 tỷ đồng để mua bản quyền giống lúa lai TH 3-3. Để sản xuất được loại giống lúa ngắn ngày, năng suất cao này, ông Sáu và nông dân địa phương cùng bắt tay thực hiện một mô hình làm ăn mới, theo cách: nông dân cho Cường Tân thuê lại đất ruộng để sản xuất lúa giống, sau đó chính họ trở thành người lao động của công ty. Quá trình sản xuất, ruộng đất của bà con được Cường Tân đầu tư cơ sở hạ tầng, cơ giới hóa nhiều khâu sản xuất. Bản thân họ được tập huấn, trang bị kỹ năng, đáp ứng yêu cầu sản xuất nông nghiệp hiện đại. Đặc biệt, sản phẩm lúa giống nông dân sản xuất ra được doanh nghiệp cam kết thu mua là yếu tố quan trọng nhất giúp họ yên tâm tham gia mô hình.

Sau mấy năm vận hành, mô hình đã chứng minh được tính hiệu quả trên nhiều phương diện, nhất là mang lại thu nhập “kép” cho hàng trăm hộ nông dân địa phương, bao gồm thu nhập từ cho thuê đất, lợi nhuận từ sản xuất lúa giống, cao hơn hẳn so với khi họ còn sản xuất đơn lẻ. Với quy mô 280 ha đất chuyên sản xuất lúa giống, lúa thịt và các sản phẩm nông nghiệp khác, trải rộng trên nhiều cánh đồng của nhiều huyện trong tỉnh, hàng năm cung cấp một lượng giống lúa lớn cho nông dân trong và ngoài địa phương, từ nhiều năm nay mô hình được đánh giá là một trong những mô hình sản xuất nông nghiệp điển hình về liên kết 4 nhà (nhà nước - nhà khoa học - nhà doanh nghiệp và nhà nông) ở Nam Định.

Ông Lương Hùng Tiến, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nam Định:

Nhiều năm qua, đồng bào có đạo ở Nam Định luôn duy trì, đẩy mạnh thực hiện nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, thiết thực, nổi bật nhất là các phong trào xây dựng “Xứ họ đạo tiên tiến, gia đình giáo dân gương mẫu”, “Đẹp xóm làng, đẹp xứ họ, đẹp nhà cửa, đẹp ruộng đồng” (trong đồng bào Công giáo, Tin lành); xây dựng “Chùa tinh tiến” (trong tăng ni, tín đồ Phật giáo).

Tên gọi khác nhau nhưng các phong trào đều có chung mục đích tập hợp, đoàn kết đồng bào có đạo trong tỉnh, chung sức thực hiện những mục tiêu thiết thực như phát triển kinh tế, xóa nghèo, làm giàu chính đáng; xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh; giữ gìn an ninh trật tự; phòng chống tội phạm, tệ nạn; bảo vệ môi trường..., góp phần xây dựng NTM, đô thị văn minh. Nội dung cụ thể, thiết thực nên kể từ khi phát động, các phong trào luôn nhận được sự hưởng ứng tích cực của chức sắc và tín đồ các tôn giáo trên địa bàn tỉnh...

Đến nay, tỉnh Nam Định đã hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM giai đoạn 2010 - 2020 với 100% số xã, số huyện đạt chuẩn. Hiện tại toàn tỉnh đang tập trung thực hiện các kế hoạch, mục tiêu xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Đóng góp vào thành quả chung, đồng bào có đạo trong tỉnh được cấp ủy, chính quyền, MTTQ các cấp trong tỉnh ghi nhận đã có nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực...