Một biên đạo tài hoa lăn lộn trên sân khấu với sự đam mê và tận hiến. Một người nghệ sĩ với những khát khao cháy bỏng cho nền nghệ thuật nước nhà.
Một người phụ nữ luôn vui tươi, lạc quan và hết lòng chăm lo cho gia đình. Tất cả những mảng màu đa sắc ghép nên chân dung về người nghệ sĩ tài năng: NSND Ngọc Bích.
Đam mê dẫn lối thành công
NSND Ngọc Bích sinh năm 1961 tại Thái Bình - mảnh đất có truyền thống nghệ thuật. Ánh đèn sân khấu đã thực sự thu hút cô bé Ngọc Bích từ khi còn nhỏ, khiến Bích vì đam mê mà không ít lần trèo tường trốn vé để vào xem đoàn cải lương biểu diễn. Nhiều lần ngồi bên cánh gà, những giây phút chờ đợi để được lên sân khấu múa, chính đó là những khoảnh khắc vừa hồi hộp, vừa hạnh phúc đến lạ thường.
Những ước mơ, khát khao cứ lớn cứ lớn dần theo năm tháng. Năm 1975, Ngọc Bích đã trúng tuyển vào Trường Múa Việt Nam khi vừa tròn 14 tuổi. Sau 4 năm tu luyện miệt mài, Ngọc Bích đã tốt nghiệp với bằng xuất sắc và được nhiều nhà hát, các đơn vị nghệ thuật mời về công tác nhưng chị đã lựa chọn Nhà hát Ca Múa Nhạc Việt Nam - một trong những đơn vị nghệ thuật hàng đầu của cả nước.
Mười tám tuổi, Ngọc Bích bước chân vào làm nghề bằng sức trẻ và tình yêu với nghệ thuật múa, dành hết mọi tâm huyết cho nghề. Chị đã sớm gặt hái được những thành công bước đầu: Huy chương Vàng với tác phẩm “Chim non tung cánh” của cố NSND Phùng Thị Nhạn do tập thể nữ Nhà hát Ca Múa Nhạc Việt Nam biểu diễn, trong đó có chị, tại Hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc năm 1992; Huy chương Bạc cá nhân trong tác phẩm “Bức tranh thôn nữ”. Ngoài lăn lội với các vai diễn, Ngọc Bích còn thử sức biên đạo rất nhiều tác phẩm sân khấu như Kịch nói, Tuồng, Chèo, Cải lương, Múa rối, Xiếc…
Năm 1997 được sự giúp đỡ nhiệt tình của NSƯT - thầy giáo Trần Đình Quỳ, NSND Đoàn Long… chị đã được học hỏi thêm về biên đạo, kết cấu múa dân gian và ballet. Tất cả những trải nghiệm đó được tôi luyện, vun đắp và đưa vào các tác phẩm của chị nhưng mang mầu sắc, phong cách riêng. Với chị, một tác phẩm thành công đòi hòi sự tổng hòa của tất cả các yếu tố, từ âm nhạc, trang phục, kết cấu tạo hình, biểu cảm của nét mặt,…thì mới mang lại xúc cảm cho khán giả. Tư duy ấy được chị gây dựng và đưa vào tác phẩm đầu tay biên đạo là “Một thoáng Chăm”. Tác phẩm đã được mang đi diễn ở Festival Pháp, Italia, Đức,Tây Ban Nha và nhận được những lời khen ngợi từ bạn bè quốc tế.
Trong sự nghiệp sáng tác của mình, chị đặc biệt quan tâm tới đề tài chiến tranh, người lính, thương bệnh binh, thanh niên xung phong, bà mẹ Việt Nam anh hùng. Các tác phẩm: Hồi ức chiến tranh, Đội quân ngầm, Mắt biển, Những cánh hoa bất tử,… là những bản hùng ca bất diệt, một vẻ đẹp lâu bền mà NSND Ngọc Bích may mắn được chiêm nghiệm và bày tỏ tình cảm của mình thông qua nghệ thuật múa. Đặc biệt, tác phẩm “Ngày trở về” được trao Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Báo chí về đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng của Bộ Quốc phòng. Nhiều chương trình, sự kiện lớn của đất nước do chị làm Tổng đạo diễn cũng đã nhận được rất nhiều Giải A của Hội Nghệ sĩ Múa Việt Nam trong suốt hai thập kỷ qua.
Và những tác phẩm để đời
Nhà hát Ca Múa Nhạc Việt Nam là ngôi nhà thứ 2, là nơi chị gắn bó suốt sự nghiệp của mình và chị đã đóng góp rất nhiều cho sự lớn mạnh của Nhà hát. Nhiều tác phẩm do chị dàn dựng đến giờ vẫn được Nhà hát mang đi biểu diễn khắp nơi, đặc biệt phải kể đến chùm múa dân gian đương đại như Múa Chăm, Sóng lụa ven đô, Hương cốm, Dáng xuân, Duyên nón ba tầm, Bến Đợi,…
Tính đến nay đã hơn 40 năm gắn bó với nghề, NSND Ngọc Bích luôn giữ vai trò chủ đạo trong nhiều chương trình nghệ thuật ở các lễ hội, lễ kỷ niệm, trong đó có nhiều chương trình lớn mang tầm quốc gia, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả, bạn bè trong nước và quốc tế. Để đạt được những thành công đó là do sự học hỏi, tôi luyện tạo nên vốn kiến thức sâu đậm, gốc rễ văn hóa được tích lũy và trau dồi trong quá trình hoạt động nghệ thuật của chị.
Suốt chặng đường dài cống hiến cho nghệ thuật, NSND Ngọc Bích được bạn bè, đồng nghiệp và học trò tin yêu và quý trọng. Những đóng góp của chị cho nền nghệ thuật múa nước nhà cũng được ghi nhận bằng Huân chương Lao động hạng Ba (2016) và nhiều các bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, BộVHTTDL.
Thời gian và tuổi tác chỉ khiến cho tình yêu với nghệ thuật múa của chị càng thêm sâu đậm. Thời gian đã làm cho cảm xúc tràn đầy và thăng hoa. Ở độ tuổi mà hiếm ai còn đứng trên sân khấu, nhưng chị vẫn say mê và hết mình với các vai bà mẹ trong các tác phẩm “Bài ca thống nhất”; hay trong chương trình “Những con đường huyền thoại”; “Huyền thoại Quảng Nam”…
Tại Tuần văn hóa Du lịch Mường Lò và khám phá danh thắng quốc gia ruộng bậc thang Mù Cang Chải do tỉnh Yên Bái tổ chức vào ngày 20/9/2019 tại thị xã Nghĩa Lộ, NSND Ngọc Bích vinh dự làm tổng đạo diễn cho màn đại Xòe với sự tham gia của 5.000 nghệ nhân, diễn viên quần chúng. Tiết mục đã để lại nhiều ấn tượng với khán giả trong và ngoài tỉnh. Tiết mục cũng góp phần làm cho Lễ hội Văn hóa du lịch Mường Lò - Mù Cang Chải đạt Huy chương Bạc Thế giới trong chương trình vinh danh các sự kiện ấn tượng của các nước trên thế giới năm 2020.
Một điều đáng quý ở NSND Ngọc Bích đó là chị rất tận tâm dẫn dắt thế hệ trẻ, hết lòng chỉ dạy, truyền lại những kinh nghiệm quý giá và tình yêu với nghề cho các nghệ sĩ trẻ. Lớp trẻ có sức sáng tạo lớn với những tạo hình mới mẻ, chịu khó tìm tòi, đầu tư các yếu tố về kỹ thuật, kỹ xảo, đạo cụ, nhưng những ý tưởng sâu sắc để lắng đọng lại trong lòng khán giả thì cần có lớp thế hệ gạo cội như NSND Ngọc Bích chỉ bảo cách thể hiện, giúp điều tiết để tác phẩm có hiệu quả tốt hơn.
NSND Ngọc Bích chia sẻ, sau hào quang sân khấu của chị là sự động viên, ủng hộ của cả gia đình. Đây chính là hậu phương, là hành trang gây dựng nên cảm xúc và hun đúc nên một NSND Ngọc Bích yêu nghề đến cháy bỏng như ngày hôm nay.