40 năm gắn bó với nghiệp ca hát, NSND Thanh Hoa được nhiều người yêu mến gọi là “người đàn bà hát”. Thành công là thế nhưng ít người biết rằng, NSND Thanh Hoa đã trải qua đủ “hỉ nộ ái ố” trong cuộc đời và cả tình yêu.
Say mê dòng nhạc đỏ
NSND Thanh Hoa tên thật là Nguyễn Thị Thanh năm nay đã 72 tuổi, quê gốc ở Hà Nội. Từ bé, Thanh đã mê ca hát. Năm 9 tuổi, Thanh đoạt giải nhất giọng hát Họa mi của thị xã Hà Đông. Năm 16 tuổi, bà bắt đầu học ở Trường Âm nhạc Việt Nam và tốt nghiệp Trung cấp năm 1970.
Sau này, bà trở thành ca sĩ của Đài phát thanh Giải phóng (còn có tên bí mật là đài CP-90). Nghệ danh Thanh Hoa ra đời là tên của hai nghệ sĩ từng nhận bà làm em nuôi. Những ca sĩ, nhạc sĩ hồi đó phải lấy tên bí danh để gửi vào Nam. Và cái tên Thanh Hoa cũng ra đời từ đây. Bài hát đầu tiên của NSND Thanh Hoa được phát sóng trên đài CP-90 vào năm 1970 mang tên “Cánh chim mùa xuân”.
Năm 1975, Thanh Hoa đi biểu diễn ở Trường Sơn phục vụ Chiến dịch Hồ Chí Minh. Cuối năm 1975, bà về công tác tại Đài tiếng nói Việt Nam và gắn bó với đài cho đến lúc nghỉ hưu năm 2006. Ở đây, bà là một trong những ca sĩ thu âm nhiều nhất với 478 bản thu đơn ca và tính cả hợp xướng thì lên đến 1.000 bài.
Tên tuổi của NSND Thanh Hoa gắn liền với các ca khúc đã được phát sóng rất nhiều lần như: “Tình yêu của đất và nước”, “Con kênh ta đào”, “Khúc hát ru của người mẹ trẻ” , “Em chọn lối này”, “Tàu anh qua núi”, “Tình yêu trên dòng sông Quan họ”, “Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò Nghệ Tĩnh”…
Trong sự nghiệp của mình, bà đạt nhiều giải thưởng, trong số đó phải kể đến giải Nhất tại cuộc thi Nhạc nhẹ quốc tế Cóc Phây, Huy chương Vàng Hội diễn ca múa nhạc toàn quốc, bằng khen đặc biệt cuộc thi 8 bài hát trên vô tuyến truyền hình… Nhờ có thành tích vang dội, NSND Thanh Hoa được mệnh danh là "Người đàn bà hát", là "Pho sử hát” của Đài tiếng nói Việt Nam" và là "Người đàn bà có giọng hát chiến thắng thời gian”.
NSND Thanh Hoa quan niệm, đã là nghệ sĩ, ai cũng muốn mình được nổi tiếng. Nhưng sự nổi tiếng nào cũng có giá của nó. Được sự yêu thương của mọi người nhưng cũng phải chịu sự xét nét của mọi người.
“Tôi không ngạc nhiên, không trách và cũng không thấy buồn vì lớp trẻ bây giờ thích nghe một dòng nhạc khác. Giờ là thời mở cửa, là sự giao lưu văn hóa, âm nhạc, không thể bắt người ta nghe “Con kênh ta đào”, “Người đi xây hồ kẻ gỗ”, “Bài ca cây lúa”... những ca khúc đó thật là hay nhưng nó phù hợp cho một thời mà chúng ta phục vụ cho việc cải tạo ruộng đồng, thủy lợi.
Ngày xưa, khi tôi hát "Cao cao bên cửa sổ có hai người hôn nhau", thế là ở dưới đã vỗ tay ầm ầm lên vì được nghe chữ yêu, hôn nhau... Bây giờ ca từ trong các ca khúc còn táo bạo hơn. Chỉ có một điều nếu như một số ca khúc trau chuốt hơn về lời thì sẽ hay hơn”, NSND Thanh Hoa nói.
Bến đỗ yên bình sau sóng gió
Sự nghiệp thành công là thế nhưng đời tư của NSND Thanh Hoa lại khá lận đận. Cuộc hôn nhân đầu của bà với nhạc sĩ Phan Lạc Hoa đã từng gây sóng gió dư luận. Trong suốt thời gian yêu nhau, ông đã sáng tác nhiều ca khúc tặng riêng cho bà.
Hai người có với nhau hai con gái là Huyền Thư, Thái Lữ và một người con nữa mất từ nhỏ. Sau khi chia tay, nam nhạc sĩ tự tử vào năm 1982 khiến NSND Thanh Hoa chịu không ít điều tiếng.
Vài năm sau, NSND Thanh Hoa kết hôn với nghệ sĩ xiếc Tôn Thất Lợi - người kém bà 6 tuổi và sống hạnh phúc gần 40 năm qua. Ngoài hai cô con gái riêng với người chồng đầu, Thanh Hoa và nghệ sĩ Tôn Thất Lợi có chung cậu con trai cũng theo nghiệp ca hát giống mẹ.
Sau đổ vỡ của cuộc hôn nhân đầu tiên, nghệ sĩ Thanh Hoa kiên cường nuôi dạy 2 con. Với sự khắt khe của xã hội thời đó, Thanh Hoa tưởng như khó tìm được một mái ấm yên bình. Và rồi, bà gặp nghệ sĩ xiếc Thất Lợi. Người đàn ông tuyệt vời và là “bến đỗ” tình yêu mang đến cho NSND Thanh Hoa cuộc hôn nhân viên mãn 38 năm.
Theo lời kể của nghệ sĩ Tôn Thất Lợi, ngày đó, ông và vợ diễn chung đoàn với nhau mà quen biết. Ẩn tượng đầu tiên về Thanh Hoa là "cô gái này sao bé nhỏ mà mạnh mẽ quá, đi đâu cũng dắt theo 2 đứa con". Khi ấy, ông là trai trẻ, chưa trải sự đời thăng trầm như Thanh Hoa. Sau này, càng tìm hiểu, Thất Lợi càng thấy thương bà. Thế là ông thương rồi yêu lúc nào không hay.
Tuy nhiên, chuyện tình của họ không nhận được sự đồng ý của gia đình Tôn Thất Lợi. Thế nhưng, Tôn Thất Lợi quá chung tình, ông khẳng định đã nói lời yêu thì phải có trách nhiệm với tình yêu đó. Và, ông đã vượt qua sự ngăn cấm của gia đình để đến bên người phụ nữ ông yêu, thương.
Sau này, mâu thuẫn ban đầu giữa gia đình hai bên cũng nhanh chóng được gỡ bỏ bởi sự chân thành, tình cảm mà Thanh Hoa và Tôn Thất Lợi dành cho nhau.
NSND Thanh Hoa tâm sự, dù đã ở tuổi 70, bà vẫn tràn đầy tình yêu, thường nhõng nhẽo ông xã kém tuổi. Có lẽ, vì điều đó mà ông bà vẫn yêu thương nồng nàn đến tận bây giờ.
Nói về 2 người đàn ông đã đến bên mình, bà khẳng định, “rất yêu cả hai người chồng và thực sự cả hai người đàn ông đều rất yêu tôi”.