Ông Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA): Cần tháo gỡ 4 nút thắt lớn đối với bài toán nhà ở
Có 4 nút thắt quan trọng cần được các cơ quan quản lý nhà nước cũng như các DN phối hợp xem xét tìm giải pháp tháo gỡ.
Thứ nhất, về quản lý và phân bổ quỹ đất: Đất đai là công cụ điều tiết quan trọng nhất. Các địa phương chính là đơn vị trực tiếp quyết định việc phân bổ quỹ đất cho nhà ở xã hội. Nếu thiếu quỹ đất và không có ưu đãi về hạ tầng trong dự án nhà ở xã hội thì giá thành căn hộ sẽ bị đẩy lên cao, tạo khoảng cách lớn với thu nhập của người lao động.
Vì thế, các tỉnh, thành phố cần quy định rõ chỉ tiêu quỹ đất, m2 sàn, số căn hộ dành cho nhà ở xã hội trong kế hoạch phát triển đô thị, đồng thời áp dụng cơ chế hỗ trợ hạ tầng trong dự án và ưu tiên quỹ đất sạch cho các dự án nhà ở xã hội.
Thứ hai, trong công cụ điều tiết tài chính, hiện nay lãi suất cho vay đối với DN khoảng 6,4%/năm, được đánh giá là tương đối phù hợp. Tuy nhiên, thời hạn vay lại quá ngắn, gây áp lực lớn cho DN khi triển khai các dự án dài hạn. Do đó, có thể xem xét thời hạn vay trên 10 năm.
Đối với người mua nhà, mức lãi suất hiện tại vẫn cao, khiến việc trả nợ kéo dài hàng chục năm. Do đó, giải pháp được nhiều chuyên gia đề xuất là giảm lãi suất vay mua nhà xã hội xuống mức khoảng 4%/năm và kéo dài thời hạn vay. Nếu các ngân hàng thương mại gặp khó khăn trong việc cung cấp lãi suất ưu đãi, thì ngân sách địa phương có thể tham gia hỗ trợ một phần lãi suất nhằm giảm gánh nặng cho người dân.
Thứ ba, về chi phí nguyên vật liệu và minh bạch giá: Giá vật liệu xây dựng biến động mạnh trong những năm gần đây, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí dự án. Trước tình trạng này, chính quyền địa phương cấp tỉnh công bố và cập nhật giá nguyên nhiên vật liệu xây dựng định kỳ, mỗi 3 tháng/lần và có điều chỉnh nhanh chóng trong thời kỳ biến động. Điều này giúp DN lập dự toán chính xác hơn, tránh đội vốn, đảm bảo tiến độ.
Thứ tư, về khoảng trống chính sách cho phân khúc nhà ở trung bình. Thực tế đang diễn ra cho thấy, các cơ chế chủ yếu tập trung vào nhà ở xã hội và nhà ở cao cấp. Trong khi đó, phân khúc trung bình - nhà ở phù hợp với nhóm thu nhập khoảng 15 triệu đồng/tháng, thiếu cơ chế sẽ dẫn tới thị trường tiếp tục mất cân đối, bỏ qua nhóm đông đảo người lao động có thu nhập trung bình nhưng chưa đủ điều kiện để tiếp cận nhà ở xã hội.
Bất động sản là kênh huy động và phân bổ vốn quan trọng, tác động dây chuyền đến hàng chục ngành nghề khác. Vì vậy, việc hạ nhiệt giá nhà không đơn thuần là nhằm bình ổn thị trường bất động sản, mà còn là trách nhiệm xã hội.
