Phải ngăn chặn được tín dụng đen

Dịch vụ cho vay tiêu dùng đáp ứng nhu cầu của nhiều người dân khi cần số tiền nhỏ, giải ngân nhanh, thủ tục đơn giản. Trên thị trường hiện nay, dịch vụ này hiện được cung cấp chủ yếu bởi các ngân hàng, công ty tài chính được cấp phép tổ chức tín dụng và các tổ chức cá nhân hoạt động không có giấy phép. Do đó theo VCCI, việc quản lý hoạt động cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính cần được cân nhắc kỹ để bảo đảm cân bằng. Nếu buông lỏng quản lý thì có thể gây ra những hậu quả tiêu cực như lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm, đòi nợ bằng các biện pháp không phù hợp, mất an ninh trật tự. Nhưng nếu siết quá chặt lại làm việc cung cấp và sử dụng dịch vụ này trở nên quá khó khăn, chi phí cao, thúc đẩy hoạt động ngầm của thị trường, tạo cơ hội cho các cá nhân, tổ chức cho vay không có giấy phép phát triển và có thể gây hậu quả xã hội lớn hơn.

Cụ thể tại Điều 4a của Dự thảo tập trung vào việc hạn chế giải ngân trực tiếp cho khách hàng vay thông qua hai quy định: Chỉ giải ngân trực tiếp khi khách hàng có lịch sử tín dụng tốt; và tổng dư nợ giải ngân trực tiếp không quá 30% tổng dư nợ tín dụng tiêu dùng. Theo đánh giá của VCCI, quy định này hướng sẽ có tác dụng trực tiếp hạn chế các khoản nợ xấu cho các tổ chức tín dụng, giúp bảo đảm thanh khoản và an toàn tài chính. Tuy nhiên, hiện chưa rõ tình hình nợ xấu cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính ở mức độ nào? Đã có trường hợp công ty tài chính nào mất thanh khoản vì lý do cho vay tiêu dùng giải ngân trực tiếp quá mức hay chưa? Kể cả trong trường hợp đã có công ty tài chính mất thanh khoản vì cho vay tiêu dùng thì liệu có cần thiết phải áp dụng biện pháp này không? Bởi khi đó sẽ làm tăng chi phí kinh doanh của các công ty tài chính, khiến cho việc tiếp cận tín dụng tiêu dùng trở nên đắt đỏ và khó khăn hơn.

“Đối với các công ty tài chính thì mục tiêu quản lý cần hướng vào việc chống gian lận, lừa đảo, mất an ninh trật tự. Do đó cần cân nhắc về việc đưa ra chính sách hạn chế giải ngân trực tiếp, và giải trình rõ hơn về sự cần thiết của quy định này trong bối cảnh đẩy lùi tín dụng đen”-VCCI bày tỏ.

Cũng theo VCCI, qua thực tế phản ánh nhiều trường hợp có mâu thuẫn giữa khách hàng vay và công ty tài chính xuất phát từ việc khách hàng vay không nắm rõ thông tin về quyền và nghĩa vụ của hai bên. Đây cũng là cơ hội để một số nhân viên của các công ty tài chính có thể lợi dụng để xâm phạm quyền lợi hợp pháp của khách hàng như đã được báo chí phản ánh trong thời gian qua. Giải pháp tốt nhất để chống lại hiện tượng này là các khách hàng vay phải được cung cấp đầy đủ thông tin về quyền và nghĩa vụ của hai bên.

Vì vậy VCCI cho rằng, về trách nhiệm cung cấp thông tin của công ty tài chính cần nghiên cứu bổ sung các quy định chặt chẽ hơn về nghĩa vụ cung cấp thông tin của công ty tài chính cho khách hàng. Bởi trên thực tế có trường hợp công ty tài chính, nhân viên công tài chính không thực hiện đầy đủ quy định này. Pháp luật cũng không có quy định về chế tài hay hệ quả pháp lý bất lợi nào cho các công ty tài chính khi không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trên.

Bên cạnh đó, ngoài thông tin do công ty tài chính cung cấp thì theo VCCI, khách hàng vay cần được cung cấp thông tin từ Ngân hàng Nhà nước. “Bởi hiện nay, website của Ngân hàng Nhà nước đã công bố danh sách các công ty tài chính được cấp phép định kỳ 6 tháng một lần. Tuy nhiên, các thông tin này mới chỉ dừng lại ở danh sách giấy phép chứ chưa có tác dụng hỗ trợ thông tin cho người vay tiền”-VCCI nêu quan điểm.