Quảng Nam: Cần làm rõ có hay không việc đổ đất lậu vào 2 cây cầu trọng điểm

Theo tìm hiểu của chúng tôi, các dự án nói trên do Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) làm chủ đầu tư, Ban quản lý (BQL) dự án 2, thuộc Bộ GTVT quản lý thực hiện. Dự án do liên danh Tổng Công ty Xây dựng Công trình giao thông 5 (Cienco 5) và Công ty TNHH MTV 17 thi công được khởi công từ tháng 6/2022.

Đến nay, dự án này đã hoàn thành phần thô 2 cây cầu, đang tiếp tục đắp đất các đường dẫn. Để có nguồn đất phục vụ công trình, ngày 28/4/2023, BQL Dự án 2 có văn bản gửi UBND tỉnh Quảng Nam và UBND huyện Bắc Trà My tìm nguồn vật liệu đất đắp.

BQL Dự án 2 cho hay, nhu cầu sử dụng vật liệu đất đắp tại công trình cầu Sông Trường và cầu Nước Oa khoảng 32.000 m3 đất chặt, tương ứng khoảng 50.000 đất rời và kiến nghị phương án giải quyết nguồn đất đắp cung cấp cho công trình với 2 phương án: 1 là tận thu vật liệu đất đào ra từ công trình Kè chống sạt lở Bảo An, thị trấn Trà My, huyện Bắc Trà My; phương án 2 là tìm kiếm, tận dụng nguồn đất từ các hộ dân địa phương có nhu cầu cải tạo đất hoặc mở rộng diện tích đất sử dụng. Các vị trí đã thực hiện khảo sát có trữ lượng dự kiến khoảng 20.000 m3. Thế nhưng, ngày 17/5, UBND huyện Bắc Trà My có Công văn số 912/UBND-TNMT gửi UBND tỉnh Quảng Nam, Sở Tài nguyên môi trường (TNMT), Văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam, BQL dự án 2 về việc không đồng ý với cả 2 phương án này.

“Để giải quyết nhu cầu về nguyên liệu đất san lấp phục vụ công trình, đề nghị BQL Dự án 2 chủ động mua nguyên liệu tại các mỏ đất đã được UBND tỉnh Quảng Nam cấp phép khai thác, hoặc phối hợp với các cơ quan liên quan của huyện khảo sát chọn vị trí và thực hiện các trình tự thủ tục theo quy định để báo cáo UBND tỉnh Quảng Nam và các sở ngành liên quan bổ sung quy hoạch để cấp phép khai thác”, trích Công văn số 912/UBND-TNMT.

Cho dù UBND huyện Bắc Trà My bác cả 2 phương án trên, nhưng hiện tại 2 công trình trên được đắp hàng ngàn mét khối đất. trong khi đó đất vườn của người dân được khai thác hàng nghìn m3 không phép, nên người dân địa phương nghi ngờ nguồn đất đắp các đường dẫn 2 bên đầu cầu này không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng.

Ghi nhận thực tế của chúng tôi, đường dẫn 2 cầu Sông Trường và Sông Oa đã được đắp cao hơn mặt đường cũ khoảng 1 đến 4m. Nguồn đất đã đắp tại dự án ước chừng hàng chục ngàn m3, ước lượng khối lượng hoàn thành khoảng 70%. Còn cách đầu phía tây cầu Sông Oa khoảng 300m, một khu đất rộng chừng 2.000 m3 được khoét sâu, hạ cốt nền thấp hơn hiện trạng cũ cả chục mét. Hiện trường cho thấy, hàng ngàn m3 đất đá đã được lấy đi khỏi khu đất.

Qua trao đổi với chúng tôi, bà Bùi Thị X., ở thôn 3, xã Trà Tân cho hay: “Họ biết gia đình tôi có nhu cầu san ủi gò đồi của mình lấy mặt bằng làm vườn với một diện tích đất khá rộng nên có người đến thỏa thuận, làm hợp đồng để lấy đất. Thấy họ làm cầu cần đất, còn mình cần mặt bằng thì để cho họ lấy đất thôi. Theo hợp đồng thì 2 tháng họ sẽ múc xong, trả mặt bằng cho mình. Đất đai cho họ làm cầu chứ không bán mua gì cả”.

Còn ông Lại Thế Tr., là con rể bà X. nói: “Đất của chúng tôi ngày trước trồng keo nhưng không hiệu quả. Gia đình dự tính cải tạo lại để làm vườn hoặc cho thuê. Bên đơn vị thi công đến đặt vấn đề lấy đất và san ủi để mình có mặt bằng chứ không bán mua gì, còn thủ tục thì họ tự xin các đơn vị liên quan. Những ngày gần đây họ múc nhiều đất chở đi nhưng tôi không tính được là bao nhiêu xe. Không chỉ ở đây mà họ còn lấy đất tại một vườn nhà người khác ở gần UBND xã Trà Tân”.

Trong khi đó chủ đầu tư cho rằng, nhu cầu đất đắp của dự án khoảng 50.000 m3. Tuy nhiên, các mỏ dự tính cung cấp đất cho dự án theo hồ sơ thiết kế không còn sử dụng được và không được UBND tỉnh Quảng Nam cấp phép khai thác. Do đó, chủ đầu tư kiến nghị 2 phương án nói trên để giải quyết nguồn đất đắp cho công trình. Tuy nhiên, các phương án này đều bị bác bỏ do vi phạm quy định pháp luật, Luật Khoáng sản. Huyện Bắc Trà My đề nghị chủ đầu tư tìm kiếm nguồn vật liệu ở các mỏ được UBND tỉnh cấp phép.

Ông Hoàng Ngọc Lân, Phó Giám đốc điều hành BQL dự án Cầu Sông Trường và cầu Nước Oa cho hay, hiện tại thì dự án chỉ được phép lấy đất đắp duy nhất từ mỏ Cù Lao, huyện Phú Ninh. Nguồn đất từ nơi khác đưa đến đắp công trình mà chưa được kiểm tra đều không được phép. Nhà thầu phải làm việc với chủ mỏ. BQL dự án chỉ thanh toán khối lượng đất đã đắp ở công trình đúng theo quy định. Việc đưa vật liệu không đúng với nguồn đã được BQL chấp thuận thì nhà thầu phải chịu trách nhiệm.

“Còn về thông tin người dân phản ánh đơn vị thi công đưa nguồn đất tận dụng từ việc cải tạo mặt bằng làm vườn nhà của người dân, chúng tôi chưa nắm được thông tin này nhưng sẽ tìm hiểu vấn đề cụ thể”, ông Lân nói.

Trao đổi cùng chúng tôi, ông Nguyễn Đình Thông, Trưởng Phòng TNMT huyện Bắc Trà My cho biết: “Trên địa bàn huyện không có mỏ đất được quy hoạch phục vụ dự án này. Sau khi có kiến nghị của BQL dự án 2 về 2 phương án nói trên và UBND huyện Bắc Trà My đã có văn bản không đồng ý các kiến nghị đề xuất đó, đồng thời huyện đã hướng dẫn chủ đầu tư khảo sát, lập thủ tục đấu giá cấp phép nhưng họ nói rằng sẽ mua đất chỗ khác”, ông Nguyễn Đình Thông nói.

Ông Thông nói thêm: “Họ có thể mua đất đắp nền làm công trình ở đâu đó, miễn là đất hợp pháp, được kiểm định chất lượng, được phép phục vụ xây dựng các công trình cầu Sông Trường và cầu Nước Oa, còn nghi ngờ thì phải kiểm tra làm rõ. Hi vọng cơ quan thuế có chuyên môn về hoá đơn, chứng từ sẽ chứng minh được việc đó cho huyện. Kể cả mời Công an huyện cùng tham gia làm sáng tỏ vấn đề”.

Cũng theo ông Thông: “Về thông tin từ các hộ dân nghi ngờ đơn vị thi công chở đất không rõ nguồn gốc, trái phép, đổ vào đường dẫn cầu Sông Trường và cầu Nước Oa nhưng đơn vị mới chỉ là ghi nhận ý kiến của người dân, còn để làm rõ vấn đề này, đơn vị đã đề xuất thành lập đoàn gồm các cơ quan của huyện làm việc với BQL dự án 2 và đơn vị thi công để xác minh cụ thể mới có thể nêu ra kết luận chính xác được”.

Trước sự việc này, ông Trần Toại, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My cho biết: “Sau khi nhận được thông tin về vấn đề trên, UBND huyện chỉ đạo cho Phòng TNMT huyện phối hợp với UBND xã Trà Tân, Trà Sơn kiểm tra một cách cụ thể. Qua kiểm tra ban đầu thì trên địa bàn chưa có mỏ đất nào được cấp phép cả, chỉ có việc lấy đất lẻ tẻ trong nhân dân một số ít thôi. Hiện tại cơ quan chức năng đang xác minh, điều tra làm rõ”.

Thiết nghĩ trước những thông tin nêu trên, lãnh đạo tỉnh cần chỉ đạo làm rõ hàng nghìn khối đất vườn của người dân đã được khai thác trái phép có đổ vào 2 công trình quan trọng nói trên? Nếu có xử lý như thế nào? Trách nhiệm quản lý đất đai của địa phương ở đâu khi các vườn tược này cày xới không phép và hàng nghìn m3 khối đất đá vận chuyển ngày đêm vì sao các cơ quan chức năng không biết? Sự việc cần làm rõ và công bố để người dân được biết. Nếu sai phạm cần xử lý đúng với pháp luật.