Ngày 16/2, UBND tỉnh Quảng Nam cho biết đã chỉ đạo các đơn vị liên quan rà soát, giải quyết những tồn tại trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lại ghi mục đích sử dụng là đất thổ cư (ĐTC).
Đây là vấn đề tồn tại tại Quảng Nam trong nhiều năm qua, gây ra kiện tụng, khiếu nại kéo dài.
Cụ thể, theo thống kê đã có đến 148.398 trường hợp. Nhiều nhất là thị xã Điện Bàn khi có 13 xã, phường có sổ đỏ được cấp ghi ĐTC đối với thửa đất có diện tích lớn hơn hạn mức đất ở theo quy định với tổng số sổ đỏ là 21.093.
Cũng chính từ đây, khi thu hồi đất phục vụ các dự án phát triển kinh tế - xã hội, nhiều trường hợp người dân không thống nhất trong việc áp giá đền bù, áp dụng diện tích, giá đất đền bù nên xảy ra khiếu kiện.
Về vấn đề này, mới đây Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao có văn bản kiến nghị số 18/KN-VKSTC ngày 10/12/2021 gửi UBND tỉnh Quảng Nam, trong đó đã nêu: Tại thời điểm thi hành Luật Đất đai năm 1993, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam khi thực hiện việc giao đất và sổ đỏ cho hộ gia đình, cá nhân theo Nghị định số 64/CP ngày 27/9/1993 của Chính phủ đã kết hợp cấp cả đất ở và đất nông nghiệp chung trong một sổ đỏ, nghĩa là trong sổ đỏ đã ghi gộp đất ở cùng với các loại đất khác liền kề thành ĐTC.
Do có nhiều trường hợp diện tích ĐTC ghi trên sổ đỏ lớn hơn rất nhiều lần hạn mức đất ở, thậm chí có trường hợp từ 5.000 đến 7.000 m2 ĐTC mà không tách riêng diện tích đất ở.
Việc ghi trong sổ đỏ loại ĐTC với diện tích lớn hơn hạn mức đất ở là do không tách loại đất ở với loại đất nông nghiệp (vườn, ao, chuồng trại…) gắn liền với đất ở theo hiện trạng là không phù hợp với Luật Đất đai.
Mặt khác, Luật Đất đai cũng không có quy định nào xác định loại đất là ĐTC. Việc ghi ĐTC trong sổ đỏ trước đây cũng làm phát sinh hệ luỵ khiếu kiện, khiếu nại gia tăng, trong đó có nguyên nhân chính là do việc ghi gộp đất ở và các loại đất khác thành ĐTC.
Chính vì những sự việc nêu trên, nên để bảo đảm cho việc chấp hành pháp luật được nghiêm minh và thống nhất, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, cơ quan, tổ chức, lợi ích của Nhà nước, hạn chế khiếu kiện, khiếu nại của người dân, VKSND tối cao yêu cầu UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo kiểm tra, rà soát việc cấp sổ đỏ ghi ĐTC để khắc phục, bảo đảm việc cấp sổ đỏ xác định đúng hạn mức đất ở, diện tích đất vườn, đất khác theo đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013, chấm dứt việc cấp sổ đỏ ghi loại ĐTC.
Trước thực tế trên, UBND tỉnh Quảng Nam đã có văn bản số 379/UBND-KTN ngày 17/1/2022 gửi Sở Tài nguyên và Môi trường, Thanh tra tỉnh và các UBND huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh về việc rà soát, giải quyết tồn tại trong việc cấp sổ đỏ ghi mục đích sử dụng ĐTC trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, yêu cầu các sở, ban, ngành và các địa phương trên cơ sở rà soát, thực hiện việc xác định lại diện tích đất ở đối với các trường hợp đã được cấp sổ đỏ trước ngày 1/7/2014 theo đúng hướng dẫn của UBND tỉnh tại khoản 9, Công văn số 5417/UBND-KTN ngày 19/8/2021 về việc giải quyết một số tồn tại, vướng mắc trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường.
Đối với sổ đỏ đã được Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai đăng ký biến động chưa đúng quy định thì kiểm tra, rà soát trình UBND các huyện, thị xã, thành phố xem xét hủy bỏ nội dung đã được đăng ký biến động chưa phù hợp quy định pháp luật và xác nhận lại diện tích đất ở cho người sử dụng đất theo quy định pháp luật đất đai hiện hành.
Đối với sổ đỏ cũng đã được cấp trước ngày 1/7/2014 cho hộ gia đình, cá nhân người sử dụng đất có nhu cầu xác định lại diện tích đất ở trong trường hợp thửa đất ở có vườn, ao trong cùng thửa đất ở có nhà ở thì phải kiểm tra, thực hiện việc xác nhận diện tích đất ở vào sổ đỏ đã cấp đảm bảo theo quy định tại Luật Đất đai 2013 và Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện việc cấp đổi sổ đỏ cho người dân.
UBND tỉnh cũng yêu cầu Thanh tra tỉnh theo dõi, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn, giải quyết các vướng mắc phát sinh, kịp thời tham mưu UBND tỉnh giải quyết các khiếu nại, khiếu kiện liên quan đến ĐTC trên địa bàn tỉnh theo quy định.