Sách 'Kinh tế tuần hoàn và những mô hình tiên phong' mang đến nhiểu công trình nghiên cứu giá trị

Sáng 21/9/2023, tại Hà Nội, Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức lễ ra mắt cuốn sách “Kinh tế tuần hoàn và những mô hình tiên phong” và tọa đàm về những giải pháp tiếp theo nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn (KTTH) tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc buổi lễ, TS. Nguyễn Anh Tuấn, TBT Tạp chí Nhà đầu tư nhấn mạnh, phát triển nền kinh tế xanh, KTTH thân thiện với môi trường là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã chỉ rõ “Khuyến khích phát triển mô hình KTTH để sử dụng tổng hợp và hiệu quả đầu ra của quá trình sản xuất”.

Các nội dung về KTTH được thể chế hóa tại Luật Bảo vệ môi trường năm 20220 và Nghị định số 08/2022 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật bảo vệ môi trường 2020.

Đặc biệt, Đề án “Phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 687/QĐ-TTg ngày 7/6/2022 đã xác định, cần “tập trung ban hành các chính sách dài hạn nhằm khuyến khích, ưu đãi, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế tuần hoàn trên cơ sở nâng cao nhận thức, sự chủ động, phát huy đổi mới sáng tạo và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, khuyến khích lối sống có trách nhiệm của từng cá nhân đối với cộng đồng và xã hội”.

Theo đánh giá của TS. Nguyễn Anh Tuấn, trong những năm qua, thực hiện chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, xu hướng phát triển xanh, KTTH ở nước ta ngày càng thể hiện rõ và đã xuất hiện những mô hình thực tiễn sinh động. Tuy nhiên, để KTTH phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong mọi lĩnh vực của nền kinh tế, góp phần thực hiện mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, cần tiếp tục nâng cao nhận thức, hoàn thiện cơ chế - chính sách và có các giải pháp căn cốt hơn nữa để thúc đẩy phát triển và lan tỏa rộng rãi mô hình kinh tế này. Báo chí và truyền thông có vai trò hết sức quan trọng để góp phần tạo nên chuyển biến về phát triển KTTH trong cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội.

Ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết, trong thời gian qua Tạp chí Nhà đầu tư đã có nhiều hoạt động thiết thực, như tổ chức các hội nghị, hội thảo, xây dựng nhiều nội dung tuyên truyền ấn tượng về phát triển xanh và KTTH. Cuốn sách “Kinh tế tuần hoàn & Những mô hình tiên phong” do Tạp chí xuất bản là một sáng kiến tiếp và nỗ lực tiếp theo nhằm phổ biến kiến thức, khuyến nghị chính sách và tạo đồng thuận xã hội, góp phần thúc đẩy phát triển nền kinh tế xanh, KTTH ở nước ta.

Cuốn sách “Kinh tế tuần hoàn và những mô hình tiên phong” dày 540 trang khổ lớn, xuất bản song ngữ, tiếng Việt và tiếng Anh, đăng tải nhiều bài viết, công trình nghiên cứu của các tác giả là các nhà quản lý, các chuyên gia có uy tín, lãnh đạo các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Các tác giả như GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội DN ĐTNN; PGS.TS Phạm Văn Lợi, Viện trưởng, Viện Khoa học Môi trường, Bộ TN&MT; Ths.Nguyễn Hoa Cương, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế TW; PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường, Bộ TN&MT, ông David David Riddle, Quyền TGĐ Tập đoàn Tân Hiệp Phát… đã phân tích sâu những vấn đề cơ bản về KTTH, xu hướng và đòi hỏi bức thiết phát triển KTTH, chỉ ra thực trạng, cơ hội và thách thức phát triển KTTH ở Việt Nam, chia sẻ kinh nghiệm phát triển KTTH của các nước và mô hình KTTH của các tập đoàn đa quốc gia trên thế giới, qua đó đề xuất các chính sách, giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế xanh, KTTH ở nước ta.

Trong khi đó, các tác giả như TS. Hạ Thúy Hạnh, Phó Chủ tịch Hiệp Hội Trang trại và DN Nông nghiệp; TS. Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch; PGS.TS Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn, ĐHQG - HCM; ông Lê Xuân Đồng, Giám đốc điều hành Khối Dịch vụ Nghiên cứu thị trường và Tư vấn, Công ty CP FiinGroup, phân tích sâu về mô hình kinh tế tuần hoàn trong các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, nông nghiệp, công nghiệp chế biến - chế tạo, du lịch, dịch vụ…

Đặc biệt, trong bài viết của mình, TS. Cấn Văn Lực và nhóm chuyên gia Viện nghiên cứu BIDV đã bàn sâu về giải pháp huy động tài chính cho phát triển KTTH của các doanh nghiệp Việt Nam.

Phần II của cuốn sách được dành để giới thiệu những doanh nghiệp đi đầu, những mô hình tiên phong trong phát triển KTTH tại Việt Nam. Đó là các mô hình của Khu công nghiệp sinh thái Nam cầu Kiền; Mô hình 3R của Tân Hiệp Phát; mô hình KTTH của Vinamilk; TH True milk; Nhà máy gạch Tuynel Tuyên Quang; mô hình của An Phát Holdings, Sabeco, Nestle Việt Nam, công ty Australis… Theo TS. Nguyễn Anh Tuấn, những mô hình này đang nhận được sự quan tâm chú ý của cộng đồng, tạo nên thiện cảm lớn đối với đông đảo người tiêu dùng và cần được biết đến nhiều hơn trong cộng đồng xã hội và doanh nghiệp.

Phát biểu tại lễ ra mắt, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, cùng nhiều đại biểu đánh giá rằng, đây là một cuốn sách có ý nghĩa cả về khoa học và thực tiễn, và là một tài liệu quý giá đối với cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước cũng như với các cơ quan hoạch định chính sách.

Các đại biểu tham dự cũng đã đóng góp ý kiến nhằm tiếp tục hoàn thiện nội dung cuốn sách trong những lần tái bản tiếp theo.

Cũng tại buổi lễ này, ông Lại Văn Mạnh, Trưởng Ban Kinh tế tài nguyên và môi trường, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường, Bộ TN&MT đã giới thiệu Dự thảo Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn. Các đại biểu đã chia sẻ thông tin, đề xuất các giải pháp và gợi mở những công việc cần tiếp tục triển khai để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ hơn nữa KTTH ở nước ta.

Là một trong những doanh nghiệp tiên phong chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn, trong cuốn sách, đại diện Tập đoàn Tân Hiệp Phát - ông David Riddle, Quyền Tổng giám đốc cũng đồng tình với quan điểm trên. Theo ông David Riddle, tài nguyên trên thế giới ngày càng cạn kiệt. Ở Việt Nam vấn đề này càng nghiêm trọng hơn cùng với tình trạng ô nhiễm môi trường.

Thực tế này đòi hỏi sự khẩn cấp, sự hợp tác chặt chẽ ở quy mô lớn để cùng nhau nỗ lực tiến tới kinh tế tuần hoàn, cùng biến rác thải nhựa thành sản phẩm, tạo ra nền công nghiệp mới - nơi những người tham gia có thể đạt được lợi ích từ những sản phẩm mới này. Đây là hướng đi đúng để thành công trong phát triển bền vững.

Ông David Riddle đã đề cập đến những bài học kinh nghiệm từ những nền kinh tế, các tập đoàn đa quốc gia trên thế giới đã chuyển đổi thành công khi áp dụng các mô hình kinh tế tuần hoàn bền vững. Chẳng hạn, tại đặc khu hành chính Hồng Kông (Trung Quốc), biện pháp ngăn cản người tiêu dùng sử dụng nhựa dư thừa được áp dụng bằng cách áp thuế túi nhựa cho tất cả các túi mua sắm bằng nhựa.

Theo ông David Riddle, hãy nghĩ đến nhựa tái chế như một nguyên liệu thô mới cho ngành công nghiệp rất thành công sắp tới. Điều này sẽ củng cố Việt Nam trở thành một quốc gia xanh hơn và có thể tạo ra hàng trăm ngàn, nếu không nói là hàng triệu công việc mới.

Tổng giám đốc điều hành tập đoàn Tân Hiệp Phát cho biết thêm, trên thế giới đã có khá nhiều công nghệ để tạo ra và sử dụng nhựa tái chế. Tuy nhiên, thách thức ở đây là cần có cơ sở hạ tầng phù hợp để thực hiện tái chế trên quy mô lớn. Đó là lý do tại sao việc hợp tác trên quy mô chưa từng có là cần thiết và cấp thiết.

"Tôi tin rằng để thực sự tạo ra sự thay đổi, tạo ra hiệu quả thiết thực từ kinh tế tuần hoàn, thì Chính phủ cùng với cộng đồng doanh nghiệp và các chuyên gia kinh tế hàng đầu của quốc gia cần sự hợp tác chặt chẽ, để cùng nhau giải quyết mọi thách thức cản ngại quá trình vươn tới kinh tế tuần hoàn. Chúng ta cần biến rác thải nhựa thành sản phẩm và tạo ra những ngành công nghiệp mới mà các doanh nghiệp có thể đạt lợi nhuận từ những sản phẩm mới này. Đây là hướng đi đúng để chúng ta có thể thành công. Đối với tôi, thành tựu quan trọng nhất mà Tân Hiệp Phát đạt được thông qua triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn là giảm đáng kể lượng nguyên liệu nhựa chúng tôi sử dụng trong sản xuất chai nước giải khát. Tại Tân Hiệp Phát, chúng tôi sẵn sàng hợp tác để giải quyết những thách thức phía trước và làm mọi thứ có thể để góp phần vươn tới kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững ở Việt Nam." Ông David David Riddle, Quyền TGĐ Tập đoàn Tân Hiệp Phát phát biểu tại lễ ra mắt.