Sản phẩm sữa chế biến: Cấp thiết sửa đổi quy chuẩn kỹ thuật quốc gia

Theo PGS.TS Vũ Nguyên Thành - Viện trưởng Viện Công nghiệp thực phẩm, phần lớn người tiêu dùng hiện vẫn nhầm lẫn giữa “sữa tươi tiệt trùng” và “sữa hoàn nguyên tiệt trùng”.

Theo ông Thành, sữa tươi tuy vượt trội về giá trị dinh dưỡng nhưng đang gặp bất lợi trong cạnh tranh do chênh lệch giá thành so với sữa hoàn nguyên. Điều này dẫn tới một nghịch lý trên thị trường, sản phẩm dinh dưỡng tốt hơn lại ít cơ hội phát triển hơn.

“Vấn đề nằm ở chỗ, phần lớn người tiêu dùng hiện vẫn nhầm lẫn giữa sữa tươi tiệt trùng và sữa hoàn nguyên tiệt trùng do chưa có sự phân biệt rõ ràng trong các quy chuẩn kỹ thuật hiện hành. Việc pha sữa bột rồi tiệt trùng cũng được gọi là sữa tiệt trùng, khiến người dân khó nhận diện bản chất sản phẩm” - ông Thành cho biết.

Bên cạnh đó, một chỉ số dinh dưỡng quan trọng là chất béo chưa được quy định về hàm lượng tối thiểu bắt buộc phải có. “Đây là một trong những thành phần có giá trị nhất của sữa. Chất béo không chỉ là nguồn năng lượng mà còn đóng vai trò trong phát triển não bộ, cung cấp vitamin A, D, E, K và hỗ trợ miễn dịch” - Viện trưởng Viện Công nghiệp thực phẩm nhấn mạnh.

Việc chưa phân định rõ ràng giữa sữa được làm từ nguyên liệu tươi và sữa được pha từ sữa bột hoàn nguyên cũng dẫn đến tình trạng cùng một nhãn “sữa tiệt trùng” nhưng bản chất sản phẩm khác nhau hoàn toàn. Nhiều chỉ số dinh dưỡng quan trọng như: protein, chất béo, vitamin D, canxi… chưa được quy định rõ về hàm lượng tối thiểu hoặc mức bắt buộc phải có.

Ở nhiều nước, các vi chất thiết yếu này được quy định cụ thể để đảm bảo dinh dưỡng, đặc biệt với trẻ nhỏ. Nhưng tại Việt Nam, chưa có quy định chi tiết tương đương.

“Việc cập nhật, hoàn thiện quy chuẩn kỹ thuật về sữa là rất cấp thiết, không phải vì có sai sót mà là do thực tiễn đã thay đổi, đòi hỏi phải có điều chỉnh phù hợp để bảo vệ người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em và đảm bảo sự minh bạch trên thị trường sữa hiện nay” - ông Thành cho biết thêm.

Giới chuyên gia trong ngành nhấn mạnh, các quy định về sản phẩm sữa dạng lỏng hiện có sự chồng chéo giữa QCVN 5-1:2010/BYT và nhiều quy chuẩn, thông tư khác của Bộ Y tế. Bên cạnh đó, Việt Nam chưa ban hành QCVN bắt buộc cho sản phẩm sữa hoàn nguyên. QCVN 5-1:2010/BYT phân loại 7 loại sữa dạng lỏng, nhưng định nghĩa “sữa tiệt trùng” lại bao hàm cả sữa hoàn nguyên và sữa pha lại, dễ gây nhầm lẫn.

Thứ trưởng Bộ Công thương, Trương Thanh Hoài cho biết, căn cứ Luật An toàn thực phẩm, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, các Nghị định hướng dẫn Luật, căn cứ chức năng nhiệm vụ quản lý ngành, Bộ Công thương có kế hoạch xây dựng, ban hành các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với các sản phẩm sữa.

Các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia được xây dựng theo nguyên tắc phù hợp với quy định của Ủy ban Codex quốc tế, đồng thời, tham chiếu quy định của các quốc gia trên thế giới và trong khu vực; xem xét, lựa chọn các tiêu chuẩn tiên tiến trên thế giới phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam.

Nội dung dự thảo các quy chuẩn phải bao gồm các nội dung theo đúng quy định; nội dung truy xuất nguồn gốc, cách ghi nhãn sản phẩm phải cụ thể trong định nghĩa tên gọi để tránh gây hiểu lầm cho người tiêu dùng, minh bạch trong sản xuất và kinh doanh.

Bên cạnh đó, nội dung quy định của quy chuẩn cần dễ hiểu, dễ áp dụng, hài hòa giữa yêu cầu đảm bảo chất lượng của người tiêu dùng và mục tiêu phát triển bền vững của DN. Quy trình xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật.