Sởi không chỉ là bệnh của “trẻ con”

Bệnh nhân thứ nhất là nam giới 35 tuổi (ở Hưng Yên), nhập viện trong tình trạng sốt cao, phát ban và suy hô hấp. Chỉ sau vài ngày, bệnh đã tiến triển nghiêm trọng, được chẩn đoán sởi biến chứng viêm phổi, viêm cơ tim, suy tim cấp, suy hô hấp nặng trên nền viêm gan B mạn tính. Bệnh nhân phải thở máy, an thần sâu và sử dụng các phác đồ điều trị tích cực như kháng sinh mạnh, truyền miễn dịch tĩnh mạch (IVIG). Viêm cơ tim – một biến chứng hiếm gặp của sởi, khiến tiên lượng điều trị trở nên hạn chế hơn rất nhiều.

Trường hợp thứ hai là người đàn ông 45 tuổi (ở Tuyên Quang), được chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai ngày 30/6 với biểu hiện suy hô hấp, viêm phổi nặng do sởi. Hiện cũng đang phải thở máy qua nội khí quản và điều trị hồi sức tích cực. Các bác sĩ đánh giá tiên lượng của bệnh nhân là “rất nặng”.

Theo ThS.BS Lê Thanh Đạt – bác sĩ điều trị chính, cả hai trường hợp đều không rõ tiền sử tiêm vaccine phòng sởi và không xác định được nguồn lây. Trước đó, họ hoàn toàn khỏe mạnh, không có bệnh mạn tính đáng kể. Điều này cho thấy sởi không còn là bệnh truyền nhiễm nhẹ, chỉ xảy ra ở trẻ nhỏ như quan niệm lâu nay, mà đã và đang là mối nguy rõ rệt với người trưởng thành, đặc biệt trong bối cảnh miễn dịch cộng đồng đang suy yếu.

Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan rất nhanh qua đường hô hấp. Triệu chứng ban đầu thường giống cúm: sốt cao, ho, phát ban, chảy nước mũi, viêm kết mạc. Tuy nhiên, biến chứng có thể xuất hiện rất sớm và rất nặng như viêm phổi, viêm não, viêm cơ tim, viêm gan, suy hô hấp, thậm chí suy đa tạng và tử vong. Những trường hợp chưa từng tiêm phòng, hoặc hệ miễn dịch suy giảm do bệnh lý nền, đang là đối tượng dễ tổn thương nhất.

Điều đáng lo ngại là, hiện nay nhiều người lớn không biết chắc mình đã từng tiêm vaccine phòng sởi hay chưa. Không ít người lầm tưởng sởi chỉ là bệnh của trẻ con, nên khi phát hiện triệu chứng lại chủ quan, không đi khám hoặc tự điều trị tại nhà. Chỉ đến khi biến chứng xuất hiện, họ mới đến bệnh viện, lúc đó thường đã muộn.

Thực tế điều trị thời gian qua tại Viện Y học Nhiệt đới cho thấy, ngày càng nhiều ca sởi người lớn nhập viện trong tình trạng nặng, không ít người là phụ nữ có thai, người mắc bệnh nền hoặc làm việc trong môi trường đông người.

Theo PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường – Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai), nhiều bệnh nhân người lớn mắc sởi được chẩn đoán kèm biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm phổi, viêm cơ tim, rối loạn chức năng gan… Nếu không được hồi sức tích cực, nguy cơ tử vong là rất cao. Ông nhấn mạnh: “Tiêm vaccine phòng sởi là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và cộng đồng”.

Vaccine sởi là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, an toàn, đã được Tổ chức Y tế thế giới khuyến nghị sử dụng trong hàng chục năm qua. Hai mũi vaccine tiêm lần đầu lúc 9 tháng tuổi và nhắc lại khi 18 tháng có thể bảo vệ tới 97% người tiêm đủ liều. Đối với người lớn chưa rõ mình đã tiêm hay chưa, ngành y tế khuyến cáo nên chủ động tiêm bổ sung.

Trước thực tế số ca mắc sởi đang tăng trở lại ở nhiều địa phương, đặc biệt ở nhóm người lớn, việc nâng cao cảnh giác là hết sức cần thiết. Không nên xem nhẹ bệnh sởi ở bất kỳ độ tuổi nào. Người dân cần kiểm tra lại lịch sử tiêm chủng của bản thân và người thân. Những người làm việc trong môi trường đông người, phụ nữ chuẩn bị mang thai, hoặc sống ở khu vực đang có dịch, cần chủ động đến cơ sở y tế để được tư vấn và tiêm phòng.