Ngày 28/10, Ngân hàng Nhà nước đã thông tin chính thức về tiền ảo/tiền kỹ thuật số bitcoin. Trước đó, Trường đại học FPT cho phép học sinh ngoại quốc đóng học phí bằng Bitcoin gây xôn xao dư luận.
Sử dụng Bitcoin làm phương tiện thanh toán là vi phạm pháp luật.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) khẳng định, thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã xây dựng, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý điều chỉnh tiền ảo với tư cách là tiền tệ, phương tiện thanh toán, cụ thể: Đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 80/2016/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 101/2014/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt; Đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 96/2014/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng; Đã phối hợp bổ sung chế tài xử lý hình sự đối với hành vi phát hành, cung ứng và sử dụng phương tiện thanh toán không hợp pháp vào Bộ luật Hình sự.
NHNN nêu rõ: tại Khoản 6, 7 Điều 4 Nghị định 101/2012/NĐ-CP ngày 12/11/2012 của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt (đã được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định 80/2016/NĐ-CP) quy định về phương tiện thanh toán như sau: “Phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt sử dụng trong giao dịch thanh toán (sau đây gọi là phương tiện thanh toán), bao gồm: séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, ủy nhiệm thu, thẻ ngân hàng và các phương tiện thanh toán khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Phương tiện thanh toán không hợp pháp là các phương tiện không thuộc quy định tại khoản 6 Điều này”.
Khoản 6 Điều 6 Nghị định 101/2012/NĐ-CP ngày 12/11/2012 của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt (đã được sửa đổi, bổ sung theo Nghị định 80/2016/NĐ-CP) quy định về hành vi bị cấm bao gồm: “6. Phát hành, cung ứng và sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp”.
“Như vậy, theo các quy định của pháp luật đã dẫn, bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam; việc phát hành, cung ứng, sử dụng bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác làm phương tiện thanh toán là hành vi bị cấm tại Việt Nam”-NHNN tái khẳng định và cho biết thêm, về chế tài xử lý vi phạm, theo quy định tại khoản 6 Điều 27 Nghị định 96/2014/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng, hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm cả bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác) sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính ở mức phạt tiền từ 150 triệu đến 200 triệu đồng.
Đồng thời, từ ngày 1/1/2018, hành vi phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp (bao gồm cả bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác) có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Trước đó ít hôm, vào ngày 26/10, ông Lê Trường Tùng- chủ tịch Trường đại học FPT cho biết trường “chấp nhận cho sinh viên nộp học phí bằng bitcoin, trước mắt áp dụng cho sinh viên ngoại”. Theo ông Tùng, sinh viên châu Phi rất khó chuyển ngoại tệ ra nước ngoài. Và trước thông tin này, mạng xã hội đã phân thành hai luồng quan điểm trái chiều.
Một bên cho rằng bitcoin là một sản phẩm công nghệ mới của kỷ nguyên 4.0 và cách làm của trường ĐH FPT cho thấy tính thức thời với vai trò là trường đào tạo về công nghệ hàng đầu Việt Nam. Song, luồng ý kiến thứ hai đã bày tỏ lo ngại về tính pháp lý của bitcoin. Theo Luật sư Bùi Quang Tín, theo pháp luật, ở Việt Nam chỉ duy nhất lưu hành một loại tiền tệ là VND, nếu lưu hành các loại ngoại tệ khác thì phải tuân thủ Pháp lệnh Ngoại hối.