Tình hình vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi cơ bản ổn định, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, không xảy ra các vụ việc có tính chất nghiêm trọng; đời sống đồng bào các DTTS từng bước được cải thiện, các vấn đề an sinh xã hội tiếp tục được quan tâm, khối đại đoàn kết dân tộc được giữ vững. Tuy nhiên, vùng đồng bào DTTS vẫn là vùng khó khăn nhất của cả nước…
Đây là thông tin từ Báo cáo của Ủy ban dân tộc tại cuộc họp Thường trực Hội đồng Dân tộc của Quốc hội thẩm tra kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi mới đây. Theo đó, nhiệm kỳ 2016 - 2020 là nhiệm kỳ đạt được nhiều kết quả nổi bật về thực hiện công tác dân tộc. Kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi đạt được nhiều thành tựu. Bình quân tỷ lệ hộ nghèo toàn vùng giảm 2 - 3%/năm. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của các địa phương trong vùng đạt bình quân 7%/năm.
Tuy nhiên, hiện vùng đồng bào DTTS và miền núi vẫn là vùng khó khăn nhất của cả nước; hạ tầng kinh tế- xã hội chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn. Khoảng cách phát triển giữa miền núi và miền xuôi chưa được rút ngắn. Thu nhập bình quân của hộ đồng bào DTTS ở nhiều nơi chỉ bằng 40-50% bình quân thu nhập trong khu vực; tỷ lệ dân số là người DTTS chiếm 14,7% nhưng tỷ lệ hộ nghèo chiếm 57,16 % tổng số hộ nghèo của cả nước.
Bên cạnh đó, do địa hình, địa chất trải rộng, độ dốc và chia cắt lớn nên đây là khu vực thường xuyên bị tác động bởi thiên tai, dịch bệnh; ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, mùa vụ của đồng bào.
Để phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn tới, và giảm dần khoảng cách giữa các vùng miền, Ủy ban Dân tộc và các bộ, ngành đã đề xuất nhiều giải pháp, trong đó, nhấn mạnh đến việc tập trung nguồn lực để tổ chức, triển khai thực hiện hiệu quả 3 Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG), bao gồm: Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; Chương trình MTQG Xây dựng nông thôn mới và Chương trình MTQG giảm nghèo và an sinh xã hội bền vững (Chương trình giảm nghèo) giai đoạn 2021 – 2025.
Theo Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Lê Sơn Hải, hiện Uỷ ban Dân tộc đang nỗ lực triển khai các đầu việc, hoàn thiện các văn bản liên quan để triển khai thực hiện tốt chính sách dân tộc trong giai đoạn mới, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030.
Ông Nguyễn Lâm Thành, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội khóa XIV cũng cho rằng, cần đặt Chương trình Nông thôn mới và Chương trình Giảm nghèo bên cạnh Chương trình MTQG Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 cho phù hợp để 3 Chương trình phát huy tốt nhất hiệu quả của các nguồn lực… Cụ thể như, chú trọng bổ sung đầu tư cho các xã Đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình NTM; tập trung phát triển sản xuất, đẩy mạnh vai trò của khoa học công nghệ, giải quyết vấn đề vệ sinh, môi trường. Lưu ý tính toán cơ cấu nguồn vốn phù hợp, thể hiện vai trò của vốn ngân sách, ưu tiên tập trung đầu tư cho những vùng khó khăn trước.