Đây là một trong nội dung đáng chú ý của Dự thảo Quy chế Phối hợp giữa Tổng cục Cảnh sát và BHXH Việt Nam trong công tác phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (Quy chế) đang được cơ quan BHXH Việt Nam lấy ý kiến.
Gia tăng hành vi vi phạm pháp luật trong bảo hiểm
Hiện nay tình trạng nợ đọng, chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT có giảm nhưng vẫn diễn ra ở nhiều doanh nghiệp, nhiều địa phương tỷ lệ nợ vẫn còn cao. Theo số liệu thống kê, năm 2012 tổng số nợ BHXH, BHTN, BHYT là 8.002 tỷ đồng, chiếm 5,45% số phải thu; Năm 2013 tổng số nợ BHXH, BHTN, BHYT tăng lên là 9.570 tỷ đồng, chiếm 5,32% số phải thu; Năm 2014 tổng số nợ BHXH, BHTN, BHYT là 9.393 tỷ đồng, chiếm 4,66% số phải thu; Năm 2015 tổng số nợ BHXH, BHTN, BHYT là 9.921 tỷ đồng, chiếm 4,47% số phải thu. Năm 2016 tổng số nợ BHXH, BHTN, BHYT là 9.337 tỷ đồng, chiếm 3,22% kế hoạch thu; Đến hết tháng 4/2017 tổng số nợ BHXH, BHTN, BHYT là 17.551 tỷ đồng, chiếm 6,6% kế hoạch thu.
Tháng 2/2017, qua cuộc khảo sát của Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam tại 16 doanh nghiệp, gồm cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp cổ phần, doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) với 7.891 lao động tại 6 tỉnh, cho thấy số liệu đáng báo động là chỉ có 13% người lao động trong các doanh nghiệp được tham gia BHXH.
Đáng lo ngại tình trạng lập hồ sơ giả hoặc làm sai lệch nội dung hồ sơ BHXH, BHTN; dùng hồ sơ giả hoặc hồ sơ đã bị làm sai lệch nội dung lừa dối cơ quan BHXH hưởng các chế độ BHXH, BHTN có chiều hướng gia tăng phức tạp.
Trong lĩnh vực BHYT, tình trạng lập hồ sơ bệnh án, kê đơn thuốc khống hoặc kê tăng số lượng hoặc thêm loại thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật, chi phí giường bệnh và các chi phí khác mà thực tế người bệnh không sử dụng.
Ngoài ra việc chỉ định sử dụng dịch vụ kỹ thuật quá mức cần thiết, không phù hợp với chẩn đoán bệnh để hưởng thanh toán BHYT; sử dụng nhiều thuốc, vật tư y tế giá cao không hợp lý, không phù hợp bệnh lý; Thống kê những dịch vụ kỹ thuật, thuốc, vật tư y tế ngoài phạm vi thanh toán của quỹ BHYT để thanh toán…
Tăng cường phối hợp đảm bảo quyền lợi cho người lao động
Trước thực trạng trên nhằm tăng cường, nâng cao trách nhiệm và hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật góp phần đảm bảo an ninh, giữ gìn trật tự an toàn trong hoạt động BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp, dự thảo Quy chế nêu rõ: hai bên phối hợp phòng, chống các loại tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp; Phối hợp trong việc phát hiện, điều tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật hình sự trong lĩnh vực BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp.
Theo dự thảo Quy chế phối hợp về phía cơ quan BHXH Việt Nam chủ động cung cấp các biểu mẫu, ấn chỉ như: Sổ BHXH, thẻ BHYT và các biểu mẫu trong quản lý nghiệp vụ do BHXH Việt Nam phát hành để lực lượng Cảnh sát phòng chống tội phạm có phương án phối hợp trong công tác: bảo vệ tài sản; phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn kịp thời các loại tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp; quản lý tài chính; quản lý quỹ và đầu tư, tăng trưởng quỹ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp của BHXH Việt Nam.
Về phía Tổng cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm có trách nhiệm triển khai các biện pháp nghiệp vụ để thông báo kịp thời cho BHXH Việt Nam về âm mưu, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT và các hành vi vi phạm pháp luật khác để BHXH Việt Nam có kế hoạch phối hợp và chủ động phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả.
“Đối với các vụ việc, hành vi vi phạm pháp luật hình sự về BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp được phát hiện qua công tác thanh tra, kiểm tra của cơ quan BHXH, Tổng cục Cảnh sát chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ phối hợp, hướng dẫn cơ quan BHXH về thủ tục, trình tự, hồ sơ, biểu mẫu và tổng hợp các tiêu thức, số liệu để chuyển hồ sơ vụ việc sang cơ quan cảnh sát điều tra. Trong trường hợp cần thiết, khi có đề nghị của cơ quan BHXH có thể cử cán bộ tham gia, phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ thuộc BHXH Việt Nam để tiến hành thanh tra, kiểm tra”- dự thảo Quy chế nêu rõ.