Thoái vốn và sử dụng vốn
Vấn đề thoái vốn Nhà nước trong các doanh nghiệp đang được dư luận quan tâm. Trao đổi với ĐĐK, ông Bùi Đức Thụ- Ủy viên Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội cho rằng: Việc thoái vốn Nhà nước trong các doanh nghiệp là một chủ trương đúng, tuy nhiên tiến hành như thế nào thì cần phải cân nhắc.
Ông Bùi Đức Thụ. (Ảnh: T.Dương).
PV:Ông nhận định như thế nào về việc Chính phủ đang thoái vốn ở một số doanh nghiệp lớn?
Ông Bùi Đức Thụ: Một trong những nhiệm vụ của Nhà nước phải là “bà đỡ” cho cái mới phát triển. Nhà nước kiến tạo để xác lập những điều kiện tiền đề cho doanh nghiệp, cá nhân đầu tư phát triển kinh tế - xã hội chứ không làm thay việc của doanh nghiệp, của cá nhân.
Trong điều kiện phát triển kinh tế xã hội đất nước, cái cá nhân trong nền kinh tế chưa làm, vì lợi ích chung phát triển bền vững lâu dài thì Nhà nước phải làm. Trên tinh thần đó, một số lĩnh phát triển tương đối tốt thì cần đặt vấn đề là Nhà nước có cần tiếp tục đầu tư hay không?
Với tinh thần đổi mới, Nhà nước kiến tạo và là “bà đỡ” cho sự phát triển thì việc Nhà nước điều chỉnh rút vốn ra cũng là cần thiết. Trong bối cảnh ngành nghề mà nước ta lợi thế nhưng chưa phát triển thì Nhà nước cần có cơ chế, thậm chí đầu tư để thúc đẩy, xốc lại sự phát triển đảm bảo cân đối và khai thác hiệu quả các nguồn lực trong nền kinh tế.
Nếu chúng ta thoái vốn và các nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần, thì liệu các thương hiệu của người Việt sắp tới sẽ ra sao thưa ông, vì rất có thể họ sẽ đặt tên lại?
- Bán một phần vốn của Nhà nước cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước có tính đến thương hiệu không thì tôi được biết việc định giá thương hiệu đã có. Thị trường chứng khoán không chỉ tính giá trị vật chất mà có cả thương hiệu. Đây là quy luật thị trường mà hiện tại chúng ta đã định giá nhiều thương hiệu lớn có giá trị cao.
Sau khi bán phần vốn Nhà nước, thương hiệu có duy trì không? thì theo quy định của Luật hiện hành người chủ sở hữu họ quyết định. Nếu cần đổi tên thương hiệu mới mạnh hơn hay mới hơn đó là quyền của chủ đầu tư, Nhà nước không can thiệp vào cái đó.
| Với tinh thần đổi mới, Nhà nước kiến tạo và là “bà đỡ” cho sự phát triển thì việc Nhà nước điều chỉnh rút vốn ra khỏi doanh nghiệp cũng là cần thiết. Trong bối cảnh ngành nghề mà nước ta lợi thế nhưng chưa phát triển thì Nhà nước cần có cơ chế, thậm chí đầu tư để thúc đẩy, xốc lại sự phát triển đảm bảo cân đối và khai thác hiệu quả các nguồn lực trong nền kinh tế. |
Vậy quá trình cổ phần hóa được diễn ra với lộ trình như thế nào, thưa ông?
- Chủ trương bán một phần vốn Nhà nước đầu tư vào nền kinh tế, vào các doanh nghiệp là chủ trương lớn và đã được định hướng từ trước. Trong điều kiện hiện nay cùng với quá trình sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp, đổi mới quản trị nhà nước thì một số hoạt động cổ phần hóa có chậm.
Ở đây có lý do chủ quan, khách quan, nhưng trong đó có việc bán, chuyển nhượng một phần vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp thì việc này cũng là cần thiết để đảm bảo thực hiện tập trung chức năng quản lý của Nhà nước. Những chức năng sản xuất kinh doanh nên giao lại cho các thành phần kinh tế. Còn lĩnh vực nào các thành phần kinh tế tư nhân không làm được, để đồng bộ kinh tế phát triển thì Nhà nước mới đầu tư. Do vậy việc bán một phần vốn Nhà nước trong các doanh nghiệp là một chủ trương đúng, tuy nhiên bán như thế nào? trong thời điểm nào? thì cần phải cân nhắc.
Việc bán còn phụ thuộc vào thị trường. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang có những biến động bất thường, chưa thực sự phục hồi thì phải tính đến thời điểm bán phần vốn này cho hợp lý để tối đa hóa lợi ích của Nhà nước phù hợp với quy định.
Còn về hình thức, tôi cho rằng nhiều doanh nghiệp mà trong đó có phần vốn góp của Nhà nước cũng đã được kiểm toán hàng năm. Việc bán cổ phiếu này đã được công khai trên thị trường chứng khoán. Do vậy bằng hình thức bán công khai trong điều kiện cạnh tranh hoàn hảo thì cũng là phù hợp.
Thưa ông, số tiền bán một phần vốn nhà nước đầu tư vào các doanh nghiệp là nguồn thu của Nhà nước. Tuy nhiên việc quản lý sử dụng thế nào, thưa ông?
- Dự kiến phương án sử dụng nguồn tiền từ bán một phần vốn Nhà nước đầu tư các doanh nghiệp thì tại kỳ họp này, Chính phủ dự kiến mục tiêu sử dụng, trong đó có sử dụng 10.000 tỷ đồng để bố trí vào ngân sách Nhà nước năm 2016. Ngân sách nhà nước năm nay là hết sức khó khăn, với thu ngân sách Trung ương dự kiến vượt trên 16.000 tỷ đồng, trên 43.000 tỷ đồng là vượt thu của ngân sách địa phương.
Theo quy định của Luật, ngân sách địa phương là ổn định, trong thời gian ổn định đó thuộc thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh quyết định. Khi ngân sách Trung ương eo hẹp thì buộc phải cắt giảm chi.
Để cân đối ngân sách địa phương và Trung ương, cần phải thực hiện một loạt giải pháp, trong đó không làm bội chi tăng lên. Một trong những giải pháp đó là dùng 10.000 tỷ đồng từ bán cổ phần nhà nước trong các doanh nghiệp để cân đối. Đây là điều kiện cần thiết trong bối cảnh kinh tế tài chính của chúng ta hiện nay, là việc phải thực hiện.
Trân trọng cảm ơn ông!
