Thống đốc: 'Nhận diện được nhóm cổ đông lớn thao túng ngân hàng'

Thống đốc NHNN Việt Nam Lê Minh Hưng. Ảnh: Quang Vinh.

'Hơn 21 tỷ USD gian lận thanh toán thẻ'

Tại phiên chất vấn Thống đốc NHNN Việt Nam Lê Minh Hưng sáng nay, đại biểu Bạch Thị Hương Thủy (Hoà Bình) đặt vấn đề: Thời gian qua đã xảy ra một số vụ gian lận liên quan đến hoạt động thanh toán điện tử, thanh toán thẻ. Vậy Ngân hàng nhà nước đã xử lý như thế nào để đảm bảo quyền lợi của khách hàng cũng như đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động thanh toán?

Trả lời câu hỏi này, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng thừa nhận thực tế, hành vi gian lận trong thanh toán thẻ đang gia tăng đáng lo ngại tại Việt Nam và các nước trên thế giới.

Theo thống kê, tổng hành vi gian lận trong thanh toán thẻ là hơn 21 tỷ USD; bình quân 100 USD giao dịch thẻ thì thiệt lại là 7 cent, tương đương 0,07%.

Theo Thống đốc, mức thiệt hại của Việt Nam chỉ bằng 1/3 mức bình quân thế giới, nhưng hiện tượng này đang có chiều hướng gia tăng.

Nguyên nhân được Thống đốc Lê Minh Hưng chỉ ra là do yếu tố bảo mật của ngân hàng còn có lỗ hổng, người dùng không bảo mật tốt thông tin cá nhân. Đơn vị chấp nhận thẻ vẫn còn lỗ hổng trong bảo mật thông tin. Cá biệt, theo Thống đốc, có tổ chức còn chấp nhận thẻ thông đồng với kẻ xấu, thực hiện gian lận, chiếm đoạt tài sản của chủ thẻ.

Trước tình hình đó, Thủ tướng đã trực tiếp chỉ đạo khắc phục tình hình. Phía NHNN đã ban hành nhiều chính sách, quy định, từ an ninh an toàn, chuyển hệ thống từ thẻ từ sang thẻ chip để bảo mật hệ thống cao hơn, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát hệ thống thẻ, đặc biệt đẩy mạnh truyền thông, nâng cao sự cẩn trọng, cảnh giác trong giao dịch.

Phía NHNN cũng phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an, làm rõ nguyên nhân, xử lý hành vi gian lận qua đó cảnh báo cho ngân hàng và người sử dụng thẻ.

Nhận diện được nhóm cổ đông lớn thao túng ngân hàng

Trả lời về sở hữu chéo trong hoạt động ngân hàng, Thống đốc cho biết sau khi đẩy nhanh tiến độ xử lý vi phạm sở hữu chéo, yêu cầu các cổ đông vi phạm chuyển nhượng, thoái vốn, sáp nhập, hợp nhất mua lại cổ phần, cơ bản tình trạng này đã được giải quyết, các ngân hàng minh bạch và đại chúng hơn. Ông Hưng khẳng định tình trạng nhóm cổ đông lớn thao túng đã được nhận diện và xử lý.

Cụ thể, đến nay không còn cá nhân nào sở hữu trên 5% vốn. Số cặp ngân hàng sở hữu chéo trực tiếp nhau giảm từ 7 (năm 2012) xuống còn 2. Số cặp ngân hàng sở hữu cổ phần trực tiếp giảm từ 56 xuống 2.

Mặc dù vậy, ông Hưng cũng thừa nhận sở hữu chéo là vấn đề khá phức tạp, khó phát hiện, kiểm soát với trường hợp cố tình, nhờ người đứng tên hộ, đòi hỏi thanh tra kỹ lưỡng hoặc cơ quan chức năng qua điều tra mới phát hiện được.

Ông Hưng chỉ ra 4 nguyên nhân khiến sở hữu chéo vẫn còn như việc thoái vốn thời gian qua có những khó khăn nhất định do chưa tìm được đối tác mua lại phần vốn đó. Ngoài ra việc thoái vốn ngoài ngành quy mô lớn có thể gây tổn thất cho các đơn vị. Bên cạnh đó, nhiều nhà đầu tư khó khăn nguồn vốn.

Về giải pháp, Thống đốc cho rằng nếu Dự thảo sửa đổi Luật Tổ chức tín dụng được Quốc hội thông qua sẽ giải quyết triệt để các tình trạng hiện nay. Trong dự thảo, NHNN đã sửa đổi một số quy định về khái niệm người có liên quan để xác định được cổ đông hưởng lợi cuối cùng. Ngoài ra, sửa đổi tiêu chuẩn, điều kiện với chức danh chủ tịch HĐQT, theo hướng chặt chẽ hơn, đưa vào quy định góp vốn mua cổ phần các tổ chức tín dụng.

"Bên cạnh đó, chúng tôi tăng cường thanh tra để giám sát cổ đông và người có liên quan. Đồng thời, kiên quyết xử lý nghiêm những vi phạm về sở hữu cổ phần cổ phiếu. Chỉ đạo các ngân hàng phải xây dựng đề án cơ cấu lại, trong đó có lộ trình khắc phục triệt để vi phạm cổ phần của cổ đông", Thống đốc nói.