Thu hút đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ

Năm 2024, riêng ngành chế biến - chế tạo đã thu hút hơn 25,5 tỷ USD vốn FDI đăng ký mới, chiếm gần 67% tổng vốn có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam. Các lĩnh vực như sản xuất linh kiện điện tử, cơ khí chính xác, phụ tùng ô tô – xe máy điện… đang được nhiều tập đoàn đa quốc gia, doanh nghiệp DN FDI chú trọng hỗ trợ và phát triển.

Theo khảo sát của Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) năm 2024, hơn 56% (DN) Nhật Bản tại Việt Nam có kế hoạch mở rộng đầu tư trong 1–2 năm tới. Trong đó, gần một nửa hoạt động trong ngành sản xuất công nghiệp, với ưu tiên hàng đầu là mở rộng chuỗi cung ứng đầu vào tại chỗ.

Việt Nam hiện có khoảng 1.700 DN FDI hoạt động trong lĩnh vực CNHT, chiếm khoảng 40% tổng số DN toàn ngành. Điều này phản ánh rõ mức độ quan tâm và vai trò của Việt Nam ngày càng gia tăng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, tỷ lệ nội địa hóa nhiều lĩnh vực vẫn còn khiêm tốn: Dệt may – da giày đạt khoảng 45–50%, cơ khí chế tạo 15–20%, lắp ráp ô tô từ 5–20%. Khoảng hơn 6.000 DN CNHT tại Việt Nam mới chỉ mới đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu linh kiện, phụ tùng cho sản xuất trong nước. Thực tế trên cho thấy Việt Nam đang còn nhiều dư địa để phát triển lĩnh vực CNHT.

Trong khi các DN Việt đang tích cực đổi mới công nghệ, phương thức quản trị và nâng cao năng lực cạnh tranh để có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu và tận dụng hiệu quả làn sóng chuyển dịch đầu tư mới, việc thu hút đầu tư FDI có chọn lọc và thúc đẩy kết nối giữa DN FDI và DN nội địa sẽ là yếu tố then chốt trong việc nâng cao năng lực sản xuất công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam.

Ông Chu Việt Cường - Giám đốc Trung tâm hỗ trợ phát triển Công nghiệp (IDC), Cục Công nghiệp, Bộ Công thương, cho rằng để thu hút FDI chất lượng cao, Việt Nam không thể triển khai dàn trải trong tất cả các lĩnh vực công nghiệp mà cần tập trung đầu tư vào một số lĩnh vực trọng tâm. Cụ thể, cần tập trung vào 5 lĩnh vực chính, bao gồm: cơ khí chế tạo, ô tô, điện - điện tử và bán dẫn, dệt may - da giày, vật liệu cơ bản.

Trong đó, lĩnh vực cơ khí được xem là nền tảng của nhiều ngành khác như giao thông, đường sắt, ô tô, y tế... Cục Công nghiệp đặt mục tiêu tập trung hỗ trợ DN sản xuất linh kiện, phụ kiện như ê tô, khuôn mẫu, khung sườn, động cơ...

Giới chuyên gia khẳng định, Việt Nam xác định CNHT là nền tảng cho phát triển bền vững, đồng thời giảm thiểu tác động bất lợi từ biến động bên ngoài. CNHT không chỉ cung cấp nguyên liệu đầu vào cho nhiều ngành công nghiệp khác mà còn tạo ra giá trị gia tăng, nâng cao sức cạnh tranh của các sản phẩm công nghiệp chính, thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Về chính sách hỗ trợ phát triển DN CNHT, Chính phủ đã ban hành và triển khai Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ Quyết định số 68/QĐ-TTg ngày 18/01/2017 và cập nhật trong Chiến lược phát triển ngành công nghiệp đến năm 2030 tầm nhìn 2045.

Theo đó, hỗ trợ chi phí tư vấn, đào tạo nâng cao năng lực quản trị và quản lý sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế; hỗ trợ DN trong việc đổi mới công nghệ, cải tiến kỹ thuật và tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu; hỗ trợ tham gia hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước để tìm kiếm đối tác, mở rộng thị trường.

Theo ông Phạm Thanh Bình - Giám đốc Trung tâm xúc tiến, thông tin và hỗ trợ đầu tư phía Bắc, Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) Việt Nam tiếp tục ưu tiên thu hút đầu tư trong các ngành chế biến, chế tạo, công nghệ cao, linh kiện, phụ tùng, sản xuất vật liệu mới, logistics thông minh, năng lượng tái tạo và chuyển đổi số - những lĩnh vực có tính bổ trợ và lan tỏa mạnh mẽ đối với phát triển CNHT. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ hiệu quả, kịp thời, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư trong suốt quá trình triển khai và vận hành dự án tại Việt Nam.

“Với định hướng phát triển CNHT rõ ràng, môi trường đầu tư ngày càng minh bạch và thuận lợi, Việt Nam luốn là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư quốc tế” - ông Bình nhấn mạnh.