Gửi bình luận
Thứ Hai, 25/8/2025
Không phải là “an toàn hơn” so với thuốc lá điếu như nhiều người lầm tưởng, thuốc lá điện tử đang để lại những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ. Từ tổn thương não, rối loạn tâm thần đến ngừng tim đột ngột, những tác hại này đã được chứng minh rõ ràng trong thực tế lâm sàng.
Nicotine và những tác hại âm thầm với thế hệ trẻ
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 19 triệu thanh thiếu niên 13–15 tuổi trên toàn cầu đang hút thuốc, trong đó tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ngày càng gia tăng. Ở Việt Nam, con số này đặc biệt đáng lo ngại: tỷ lệ học sinh trung học sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023. Riêng nhóm tuổi 13–15, tỷ lệ này tăng gấp đôi chỉ trong một năm, từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023.
Nicotine trong thuốc lá điện tử có tính gây nghiện cao, tác động trực tiếp đến sự phát triển của não bộ – vốn chỉ hoàn thiện sau 25 tuổi. Các nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng nicotine làm suy yếu sự trưởng thành não bộ, gây rối loạn nhận thức, cảm xúc, giảm khả năng học tập và dễ dẫn đến các rối loạn tâm thần. Đặc biệt, thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử dễ lệ thuộc hơn người trưởng thành, kéo theo những hệ lụy nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần.
Nguy cơ không dừng lại ở giới trẻ. Phụ nữ mang thai phơi nhiễm nicotine có thể đối mặt với sảy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc trẻ nhẹ cân. Những tác hại này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người mẹ mà còn đe dọa trực tiếp sự phát triển của thế hệ tương lai.
PGS.TS Phan Thu Phương – Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết: Bệnh viện thường xuyên tiếp nhận bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê, suy tim, tổn thương đa cơ quan do thuốc lá điện tử. Nhiều trường hợp bị ngộ độc chất ma túy tổng hợp trong dung dịch tinh dầu, gây biến chứng nặng nề và lâu dài.
Bi kịch từ ca bệnh thực tế
Không chỉ gây tổn thương thể chất, thuốc lá điện tử còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần. Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) từng tiếp nhận một nam bệnh nhân 26 tuổi bị rối loạn tâm thần sau thời gian dài sử dụng thuốc lá điện tử pha cần sa. Người bệnh mất ngủ triền miên, dễ cáu gắt, có hành vi bạo lực và rơi vào trạng thái suy sụp tinh thần. Các bác sĩ cho biết, đây không phải trường hợp cá biệt: ngày càng nhiều người trẻ tìm đến điều trị do rối loạn tâm thần có liên quan đến thuốc lá điện tử, cho thấy sản phẩm này đang trở thành “cánh cửa” dẫn tới lạm dụng cần sa và ma túy tổng hợp.
Thực tế lâm sàng cũng ghi nhận nhiều ca bệnh tim mạch nguy kịch do thuốc lá điện tử. Điển hình là nữ bệnh nhân 25 tuổi tại TP.HCM được đưa vào Bệnh viện Nhân dân 115 trong tình trạng hôn mê, tụt huyết áp sâu rồi ngừng tim. Dù không có bệnh nền, cô gái này đã sử dụng thuốc lá điện tử gần hai năm. Các bác sĩ phải ép tim, sốc điện nhiều lần, phối hợp kỹ thuật ECMO và lọc máu liên tục mới cứu được bệnh nhân thoát chết. Đây là lời cảnh báo rõ ràng: thuốc lá điện tử có thể gây rối loạn nhịp tim nguy hiểm, dẫn đến ngừng tim đột ngột và tử vong, ngay cả ở người trẻ, khỏe mạnh.
Ngoài ra, nhiều bệnh viện lớn trên phạm vi cả nước cũng thường xuyên tiếp nhận bệnh nhân ngộ độc do thuốc lá điện tử với biểu hiện đa dạng: suy hô hấp, tổn thương gan, thận, suy tim cấp. Không ít trường hợp phải nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, nguy kịch tính mạng. Các bác sĩ nhận định, thành phần trong tinh dầu thuốc lá điện tử không chỉ chứa nicotine mà còn có thể pha trộn nhiều hóa chất, thậm chí ma túy tổng hợp, khiến việc điều trị trở nên phức tạp và khó tiên lượng.
BSCKII. Cao Hoài Tuấn Anh - Phó giám đốc Bệnh viện Nhân dân 115 nhận định: đó thuốc lá điện tử không phải là hình thức “an toàn hơn” so với thuốc lá truyền thống. Nó trở thành mối nguy tiềm tàng cho hô hấp, thần kinh, tim mạch và thậm chí có thể gây đột tử, như ca bệnh tại Bệnh viện Nhân dân 115 và các báo cáo y văn quốc tế. Nguy cơ đặc biệt cao ở người trẻ không có bệnh nền, người dùng thường xuyên và kéo dài, hít sâu khí dung vào phổi, hoặc có sẵn yếu tố di truyền loạn nhịp tim chưa được phát hiện.
Các chuyên gia khẳng định, thuốc lá điện tử không chỉ gây nghiện mà còn để lại hệ quả đa hệ cơ quan: từ tim mạch, hô hấp, thần kinh đến sức khỏe tâm thần. Từ đầu năm 2025, Việt Nam đã chính thức cấm buôn bán, quảng cáo và sử dụng thuốc lá điện tử. Tuy nhiên, thực tế cho thấy sản phẩm này vẫn len lỏi trên thị trường và qua mạng xã hội, gây nhiều thách thức cho công tác kiểm soát.
Do đó, bên cạnh việc thực thi nghiêm các quy định pháp luật, mỗi cá nhân cần nâng cao nhận thức, chủ động nói không với thuốc lá điện tử. Ngừng sử dụng ngay hôm nay chính là cách duy nhất để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng khỏi những hiểm họa khôn lường trong tương lai.
