Tiếp tục nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Nếu trước đây Chương trình 135 là biểu tượng trong phát triển kinh tế và giảm nghèo, thì hiện nay Chương trình MTQG 1719 tiếp tục phát huy vai trò đó với quy mô và tầm ảnh hưởng rộng lớn hơn.

Một dấu ấn quan trọng của Chương trình là góp phần nâng cao thu nhập cho người dân vùng nghèo nhất nước. Báo cáo từ Bộ Dân tộc và Tôn giáo cho thấy, đến tháng 3/2025, thu nhập bình quân của đồng bào DTTS đã đạt 43,4 triệu đồng/năm, gấp 3,1 lần so với năm 2020, và dự kiến vào cuối năm 2025 sẽ tăng lên 45,9 triệu đồng, vượt xa mục tiêu tăng gấp đôi đề ra ban đầu.

Tại tỉnh Cao Bằng, từ 2022 đến 2025, tổng ngân sách Trung ương dành cho chương trình là hơn 5.033 tỷ đồng đã giải ngân tới 75,6% kế hoạch. Nhờ sự triển khai đồng bộ các dự án và chính sách thành phần, tỷ lệ giảm nghèo trong đồng bào DTTS của tỉnh đã đạt trên 4,6%. Tỉnh Sơn La cũng là điểm sáng với tỷ lệ giải ngân đạt 64%, cùng các tiến triển rõ rệt về hạ tầng, giáo dục và y tế, giúp giảm tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo tại các xã đặc biệt khó khăn xuống 4,47%. Theo ông Thào Xuân Nếnh, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La, việc thực hiện chương trình được địa phương sát sao với thực tiễn từng vùng, tăng cường kiểm tra, giám sát và tháo gỡ kịp thời các thủ tục đầu tư nhằm đảm bảo tiến độ và hiệu quả công trình.

Bên cạnh thành tựu giảm nghèo, chương trình cũng đã hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hơn 42.500 hộ dân, đạt 230% kế hoạch và hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát sớm hơn 5 năm. Ngoài ra, trên 10.500 hộ được cấp đất ở, hơn 13.300 hộ được hỗ trợ đất sản xuất, và gần 55.000 hộ được hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp. Có 403 dự án phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị được triển khai với sự tham gia của hơn 800 doanh nghiệp và hợp tác xã, góp phần thúc đẩy kinh tế cộng đồng.

Tuy nhiên, Ban Chỉ đạo Trung ương cũng nhìn nhận một số tồn tại trong giai đoạn I của chương trình như nguy cơ tái nghèo cao, mức sống chưa bền vững, dịch vụ xã hội phát triển chưa đồng đều. Bên cạnh đó, việc ban hành hướng dẫn, quy định chính sách tại cấp trung ương còn chậm kéo dài, gây khó khăn nhất định cho triển khai các dự án. Một số địa phương còn lúng túng, đội ngũ cán bộ cơ sở yếu, thiếu và có tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm.

Theo Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung, chương trình đã giải quyết nhiều vấn đề cơ bản liên quan đến đời sống người dân, đặt nền móng cho sự phát triển bền vững vùng DTTS và miền núi. Định hướng giai đoạn 2026-2030 là thu gọn đầu mối quản lý, phân công nhiệm vụ rõ ràng và trao quyền toàn diện cho địa phương trong lập kế hoạch, huy động nguồn lực và tổ chức thực hiện.

Bộ trưởng nhấn mạnh phương châm "6 rõ" trong chỉ đạo gồm rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm và rõ thẩm quyền, lấy tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm" làm trọng tâm để phát huy hiệu quả chương trình trong thời gian tới.

Chương trình MTQG 1719 không chỉ là một chính sách đầu tư mà còn là bệ đỡ giúp đồng bào DTTS và miền núi vươn lên phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững, tạo nền tảng quan trọng để bảo đảm công bằng xã hội, không ai bị bỏ lại phía sau.