TP Hồ Chí Minh: Vẫn loay hoay với bài toán chống ngập
Được triển khai từ rất nhiều năm về trước và được kỳ vọng giải quyết căn cơ tình trạng ngập nước trên các địa bàn thành phố, tuy nhiên, điều đó không thành hiện thực. Tưởng chừng khi hoàn thành dự án, sẽ chống ngập cục bộ cho khu vực nhưng thực tế, điệp khúc, cứ mưa lại ngập vẫn tiếp diễn.
Mùa mưa ở TPHCM hiện đang vào giai đoạn cao điểm, xuất hiện thường xuyên, kéo theo tình trạng ngập nước ở nhiều khu vực. Điển hình là khu vực chợ Thủ Đức và một vài tuyến đường lân cận. Trước đó (cuối tháng 4/2024), UBND TP Thủ Đức cũ tổ chức lễ khánh thành Dự án Xây dựng hệ thống thoát nước đường Võ Văn Ngân và dọc đường ray xe lửa (phường Linh Đông, Thủ Đức cũ). Dự án có chiều dài khoảng 2,5km gồm hệ thống thoát nước từ ngã tư Thủ Đức tới rạch Cầu Ngang, với tổng nguồn vốn khoảng 248 tỉ đồng. Mục tiêu của dự án sẽ giải quyết tình trạng ngập nước ở đường Võ Văn Ngân, đặc biệt là đoạn từ đường Đặng Văn Bi tới vòng xoay chợ Thủ Đức. Tuy nhiên, sau khi dự án được đưa vào sử dụng, tình trạng ngập nước ở khu vực đó vẫn còn, ảnh hưởng nhiều tới giao thông đi lại và đời sống của người dân.
Theo ông Bảy Hiền, một người dân sinh sống ở gần chợ Thủ Đức (phường Thủ Đức), do chợ nằm ở thế lòng chảo, là điểm trũng nhất, đồng thời là điểm giao cắt của các tuyến đường như Võ Văn Ngân, Dương Văn Cam, Kha Vạn Cân… nên khi mưa lớn, nước ở các tuyến đường này đều đổ về phía chợ Thủ Đức. Tại khu vực chợ Thủ Đức chỉ có một đường thoát nước duy nhất là hệ thống cống dẫn ra rạch Cầu Ngang (rồi dẫn tới rạch Thủ Đức, ra sông Sài Gòn).
Vì lưu lượng nước đổ về từ nhiều hướng, khiến khu vực chợ Thủ Đức dễ bị ngập vì thoát không kịp. Một số người dân khác còn cho rằng, việc cải tạo cống trên đường Võ Văn Ngân là chưa đủ để giải quyết tình trạng ngập nước ở chợ Thủ Đức và các tuyến đường lân cận. Theo lý giải, khu vực rạch Cầu Ngang và rạch Thủ Đức (nối với sông Sài Gòn) hiện nay, có một số đoạn bị hẹp do bị lấn chiếm và rác thải thu hẹp dòng chảy nên việc thoát nước chậm.
Liên quan tới tình trạng ngập nước khu vực chợ Thủ Đức, Sở Xây dựng TPHCM vừa kiến nghị UBND TPHCM cho phép thí điểm xây dựng hồ điều tiết ngầm tại khu đất CLB Bóng đá Linh Tây, nhằm chống ngập cho khu vực chợ Thủ Đức, qua đó sẽ đánh giá hiệu quả để nhân rộng mô hình.
Theo một số chuyên gia về hạ tầng đô thị, các giải pháp bền vững như xây dựng cống, kè, kênh… thường mất nhiều thời gian (vài năm) nên trong khi thực hiện các dự án hạ tầng, cần song song thực hiện các biện pháp ngắn hạn. Cụ thể, theo TS Vũ Anh Tuấn (Đại học Việt Đức), cơ quan chức năng cần tính toán bố trí linh hoạt ngay máy bơm công suất lớn tại điểm nóng chợ Thủ Đức để nhanh chóng hạ mực nước, nhưng phải đi kèm hệ thống cống ngăn triều trên kênh rạch.
Đóng góp nhiều giải pháp chống ngập khu vực này, TS Nguyễn Văn Lâm (Viện Quy hoạch Thủy lợi miền Nam) cho rằng, TPHCM cần khép kín mạng lưới thoát nước, xử lý các “điểm nghẽn” như cầu Ngang, đồng thời, xây dựng hệ thống dự báo mưa ngập theo thời gian thực, để chủ động vận hành bơm và cống ngăn triều. Bên cạnh đó, cần áp dụng hệ thống cảnh báo ngập thông minh.
Không chỉ khu vực chợ Thủ Đức, ở TPHCM hiện còn khá nhiều khu vực khác bị ngập khi mưa hoặc triều cường. Đặc biệt nếu mưa lớn vào thời gian triều cường, tình trạng ngập sẽ phức tạp hơn rất nhiều (tập trung ở các khu vực quận 2, Nhà Bè, quận 7, quận 8 cũ). Tới nay, dù có nhiều dự án hạ tầng đã và đang được thực hiện nhưng thực tế, tình trạng ngập vẫn chưa được giải quyết triệt để. Đặc biệt, tại các khu vực gần các công trình thi công công trình chống ngập lại thường xuyên xảy ra ngập nên ảnh hưởng khá nhiều tới đời sống của người dân.
TPHCM là địa bàn đặc biệt, khi sở hữu một hệ thống kênh rạch khá tốt, tuy nhiên, hàng chục năm nay, do tốc độ đô thị hoá nhanh chóng, nhiều trên địa bàn bị lấp, bị lấn chiếm hay bị thay thế bằng cống kín. Ngoài ra, tình trạng rác thải tràn lan khiến dòng chảy bị nhỏ lại dẫn tới việc thoát nước chậm. Chính vì thế, giải pháp nào mang lại hiệu quả cho việc thoát nước của thành phố hiện nay, cần mang tính khoa học, thực tiễn là rất cần thiết.
