Triển vọng sự sống trên các vệ tinh của Sao Thổ
Nghiên cứu luồng hơi nước từ Enceladus, các nhà khoa học phát hiện sự hiện diện của các phân tử phức tạp có thể chứa sự sống.
Các chuyên gia cho biết, khả năng một trong những vệ tinh của Sao Thổ có thể chứa sự sống đã tăng lên sau khi họ phát hiện ra một loạt các chất gốc carbon phun ra từ Enceladus.
Là vệ tinh lớn thứ sáu của Sao Thổ, Enceladus đã trở thành một trong những ứng cử viên hàng đầu trong việc tìm kiếm các thiên thể có thể chứa sự sống ngoài Trái Đất, khi sứ mệnh Cassini - kết thúc vào năm 2017 - tiết lộ rằng vệ tinh này có một luồng các hạt nước đá và hơi nước phun ra từ bên dưới bề mặt ở cực nam của nó.
Hiện tượng này sau đó đã được kính viễn vọng không gian James Webb ghi lại, với luồng hơi vươn xa gần 6.000 dặm vào không gian. Nguồn gốc của vật chất này được cho là một đại dương nước mặn nằm bên dưới lớp vỏ băng của vệ tinh.
Hiện tại, các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu dữ liệu từ sứ mệnh Cassini cho biết, họ đã phát hiện ra các chất hữu cơ bên trong cột khói, với một số loại phân tử lần đầu tiên được phát hiện ở đó.
Tiến sĩ Nozair Khawaja, một nhà khoa học hành tinh tại Đại học Freie Berlin và là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết kết quả này đã làm tăng thêm sự phức tạp đã biết của các phản ứng hóa học đang diễn ra bên dưới bề mặt Enceladus. "Khi có sự phức tạp xảy ra, điều đó có nghĩa là tiềm năng sinh sống của Enceladus đang tăng lên ngay lúc này", ông Khawaja nói.
Viết trên tạp chí Nature Astronomy, ông Khawaja và các đồng nghiệp đã báo cáo về việc nghiên cứu trước đây của họ đã tiết lộ sự hiện diện của các chất hữu cơ và muối trong các hạt băng được tìm thấy trong vành đai Sao Thổ, được gọi là "vòng E", bao gồm các vật chất bị đẩy ra từ Enceladus.
Tuy nhiên, ông Khawaja chỉ ra rằng, vật chất trong vành đai này đã có tuổi đời hàng tháng hoặc hàng năm, có nghĩa là thành phần của nó có thể đã bị ảnh hưởng bởi bức xạ. Ngược lại, nghiên cứu mới phân tích dữ liệu thu thập được từ các hạt băng được tìm thấy bên trong chính cột khói.
"Những hạt này chỉ mới hình thành vài phút. Điều đó có nghĩa là những gì chúng tôi thu được ở đây thực chất là mẫu tinh khiết từ lớp dưới bề mặt”, ông Khawaja nói.
Kết quả, dựa trên dữ liệu từ một thiết bị có tên là Máy phân tích bụi vũ trụ, không chỉ xác nhận sự hiện diện của các chất hữu cơ trước đây được tìm thấy trong vành đai E của Sao Thổ – cho thấy chúng có nguồn gốc từ bên trong Enceladus – mà còn tiết lộ sự hiện diện của các loại khác. Và trong khi một số chất hữu cơ này đã được các thiết bị của Cassini phát hiện trước đây, thì một số chất khác chưa từng được tìm thấy trong cột khói.
Mặc dù những phát hiện mới không cho thấy sự sống trên Enceladus, nhưng theo ông Khawaja, chúng đã chỉ ra rằng có những con đường hóa học phức tạp đang diễn ra, có thể dẫn đến sự hình thành các chất có liên quan đến sinh học.
Cũng theo ông Khawaja, kết quả này ủng hộ kế hoạch của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) nhằm điều tra các dấu hiệu của sự sống trên Mặt Trăng.
Tiến sĩ Jörn Helbert, người đứng đầu bộ phận Hệ Mặt Trời tại ESA cho biết, kế hoạch cho sứ mệnh mới bao gồm một tàu vũ trụ bay quanh Enceladus, cũng sẽ bay qua các cột khói, và một tàu đổ bộ sẽ hạ cánh xuống vùng cực Nam của Mặt Trăng.
Theo ông Helbert, nghiên cứu mới chứng minh rằng các phân tử tiền sinh học phức tạp đến từ đại dương bên dưới bề mặt Enceladus. Điều đó có nghĩa là giờ đây chúng ta có tất cả các yếu tố cần thiết để chứng minh Enceladus có thể chứa sự sống: nước lỏng, năng lượng và các phân tử tiền sinh học phức tạp. "Điều này khiến việc triển khai một sứ mệnh tìm kiếm dấu hiệu của sự sống trở nên rất kịp thời", ông Helbert nói.
