Văn Hán - Thái Nguyên: Tạo chuyển biến từ nâng cao nhận thức và đa dạng hóa kênh tiếp cận thông tin

Đẩy mạnh chuyển đổi số, mở rộng dịch vụ công trực tuyến

Xã Văn Hán (tỉnh Thái Nguyên) được thành lập trên cơ sở sắp xếp hành chính giữa xã Văn Hán và xã Khe Mo theo Nghị quyết số 1683/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Với diện tích tự nhiên hơn 96 km² và dân số gần 20 nghìn người, Văn Hán là địa bàn có địa hình rộng, dân cư sinh sống phân tán, có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao. Đời sống kinh tế của Nhân dân chủ yếu dựa vào trồng chè, trồng rừng và chăn nuôi. Những năm gần đây, cùng với phát triển kinh tế, công tác giảm nghèo bền vững và đặc biệt là giảm nghèo về thông tin đã được địa phương quan tâm triển khai đồng bộ và đạt nhiều kết quả tích cực.

Trong điều kiện chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên cả nước, việc nâng cao khả năng tiếp cận thông tin, phổ cập kỹ năng sử dụng dịch vụ công trực tuyến, phương tiện thông tin hiện đại và tri thức kinh tế cho người dân vùng nông thôn có vai trò quan trọng, trực tiếp góp phần nâng cao thu nhập, thúc đẩy phát triển sản xuất và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nhận thức được ý nghĩa đó, Đảng ủy, UBND xã Văn Hán đã xác định giảm nghèo thông tin là nhiệm vụ xuyên suốt, gắn trực tiếp với phát triển kinh tế – xã hội, xây dựng chính quyền số và xã hội số trên địa bàn.

Với thế mạnh cây chè, Văn Hán hiện có trên 1.400 ha chè kinh doanh (trong đó xã Văn Hán đạt gần 952 ha, xã Khe Mo đạt 460 ha). Nhờ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, sản lượng chè búp tươi toàn địa bàn đạt gần 18.000 tấn/năm. Để người dân nâng cao kỹ năng sản xuất gắn với thị trường, xã đã tăng cường công tác truyền thông thông qua hệ thống loa truyền thanh, pano, tờ rơi, mạng xã hội và các lớp tập huấn trực tiếp tại xóm.

Tại các vùng chè, người dân được hướng dẫn tiếp cận thông tin về quy trình sản xuất VietGAP, hữu cơ, phòng trừ sâu bệnh an toàn, đồng thời đưa các sản phẩm chè tiêu biểu lên sàn thương mại điện tử và các kênh quảng bá trực tuyến. Nhiều hợp tác xã chè như Văn Hán, Khe Mo đã biết sử dụng mạng xã hội, mã QR, livestream để giới thiệu sản phẩm, tạo liên kết tiêu thụ bền vững hơn.

Không chỉ trong sản xuất nông nghiệp, các nội dung về diễn biến thời tiết, cảnh báo thiên tai, các chính sách vay vốn ưu đãi, đào tạo nghề, xuất khẩu lao động, bảo hiểm y tế và an sinh xã hội đều được xã kịp thời thông tin đến từng xóm. Hệ thống truyền thanh thông minh được từng bước triển khai, thay thế các loa cũ bằng thiết bị vận hành qua internet, cho phép truyền thông linh hoạt, nhanh chóng, hiệu quả hơn.

Đặc biệt, xã chú trọng hỗ trợ các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như phụ nữ đơn thân, hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, người cao tuổi trong việc tiếp cận thông tin chính thống, tránh bị ảnh hưởng bởi tin giả, thông tin sai sự thật trên không gian mạng.

Tiếp tục nâng cao chất lượng truyền thông cơ sở và phát huy nội lực cộng đồng

Bước vào thời kỳ chuyển đổi số mạnh mẽ, Văn Hán xác định rõ: giảm nghèo thông tin phải gắn liền với xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, đặc biệt trong dịch vụ công và quản trị hành chính cơ sở. Nhờ cải cách hành chính, cơ chế một cửa, một cửa liên thông được thực hiện nghiêm túc, công khai, minh bạch, góp phần nâng cao mức độ hài lòng của người dân.

Cán bộ phụ trách công nghệ thông tin của xã thường xuyên hướng dẫn người dân cách sử dụng dịch vụ công trực tuyến, tạo tài khoản định danh điện tử (VNeID), nộp hồ sơ trực tuyến, tra cứu thông tin qua Cổng dịch vụ công. Các đoàn thể như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân cũng tổ chức các mô hình “Tổ công nghệ số cộng đồng” hỗ trợ tận nhà đối với những hộ chưa quen với công nghệ.

Trong giáo dục và y tế, các cơ sở trên địa bàn đều duy trì chuẩn quốc gia; lịch khám chữa bệnh, tiêm chủng và các hoạt động trường học được công bố công khai trên bảng tin điện tử, tạo điều kiện để người dân chủ động tiếp cận thông tin. Trung tâm học tập cộng đồng tại xã hoạt động hiệu quả, thu hút đông đảo người dân học tập suốt đời thông qua các lớp bồi dưỡng nghề, tập huấn kỹ năng sử dụng smartphone, máy tính bảng và công cụ internet phục vụ sản xuất – kinh doanh.

Nhờ các giải pháp đồng bộ này, tỷ lệ hộ nghèo bình quân hằng năm giảm rõ rệt: Xã Văn Hán từ 8,6% xuống 3,11%; xã Khe Mo từ 3,16% xuống còn 2,37%, hoàn thành 100% chỉ tiêu huyện giao. Hằng năm, xã tạo việc làm mới cho hơn 800 lao động, trong đó có nhiều lao động tiếp cận việc làm thông qua các nền tảng thông tin việc làm trực tuyến.

Thời gian tới, Văn Hán đặt mục tiêu duy trì và nâng cao các tiêu chí nông thôn mới nâng cao, trong đó đặc biệt nhấn mạnh mục tiêu tăng khả năng tiếp cận thông tin của người dân. Xã tiếp tục: Hoàn thiện hệ thống truyền thanh thông minh đến 100% xóm; Tăng số lớp tập huấn kỹ năng số cho người dân, nhất là nông dân trồng chè; Đưa thêm sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề lên sàn thương mại điện tử; Đẩy mạnh vai trò của tổ công nghệ số cộng đồng tại từng xóm; Kết hợp chuyển đổi số với phát triển du lịch cộng đồng tại các làng nghề và khu sinh thái hồ Văn Hán.

Với định hướng đúng và sự tham gia tích cực của cộng đồng, công tác giảm nghèo thông tin tại Văn Hán không chỉ giúp người dân biết – hiểu – làm chủ thông tin mà còn góp phần nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế bền vững, giữ gìn bản sắc văn hóa, nâng cao chất lượng cuộc sống, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Văn Hán đang chuyển mình mạnh mẽ, không chỉ từ những đồi chè xanh mướt, mà từ chính sự thay đổi trong tư duy, trong khả năng tiếp cận thông tin của người dân – chìa khóa mở cánh cửa phát triển bền vững.