Vì sao thu tiền sử dụng đất nhưng không nộp vào Ngân sách nhà nước? - Bài 1: Các bên liên quan nói gì?

Đề nghị nộp vào NSNN hơn 101 tỷ đồng

Trong Thông báo số 436/TB-KV III, ngày 3/12/2021, Kiểm toán Nhà nước Khu vực III (KTNN Khu vực III) cho rằng: Công ty CP Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà Chu Lai Quảng Nam (Công ty Kỳ Hà Chu Lai) đã thu tiền sử dụng đất từ năm 2019 đến ngày 31/7/2021 của các hộ gia đình, cá nhân TĐC là 101.688.631.193 đồng (tiền sử dụng đất của 567 lô đất TĐC). “Đến thời điểm kiểm toán ngày 31/7/2021 chưa quản lý qua NSNN số tiền trên là không đúng quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 8 Luật Ngân sách 2015; chưa nộp vào NSNN theo quy định và trình tự xác định, thu nộp tiền sử dụng đất trái với quy định tại Khoản 2 Điều 14 Nghị định số 45/2014/NĐ-CP và Khoản 2, Điều 9 Thông tư số 76/2014/TT-BTC”. Theo đó: “Đề nghị Công ty Kỳ Hà Chu Lai thực hiện nghiêm túc, kịp thời kiến nghị của kiểm toán nhà nước và gửi chứng từ về Cục Thuế tỉnh Quảng Nam để tổng hợp báo cáo kiểm toán nhà nước Khu vực III trước ngày 31/3/2022” - Thông báo số 436/TB-KV III nêu rõ.

Ngày 29/4/2022, UBND tỉnh Quảng Nam có Công văn số gửi KTNN Khu vực III cho rằng: Số tiền Công ty Kỳ Hà Chu Lai đã bỏ ra thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) và đầu tư hạ tầng bố trí TĐC là 232,9 tỷ đồng, sau khi công ty thu tiền TĐC tương ứng chi phí đầu tư xây dựng các khu TĐC, phần diện tích còn lại: đất ở khai thác, đất thương mại, dịch vụ giao Sở Tài nguyên và Môi trường quản lý, đề xuất phương án khác, tham mưu UBND tỉnh xem xét quyết định, nên kiến nghị: “KTNN Khu vực III cho phép Công ty Kỳ Hà Chu Lai không thực hiện thu hồi nộp NSNN theo kiến nghị của KTNN Khu vực III”.

Ngày 9/9/2022, KTNN Khu vực III có văn bản trả lời văn bản của UBND tỉnh Quảng Nam nêu rõ: “Kính đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam căn cứ Luật NSNN năm 2015, Luật Đất đai năm 2013, các Luật Thuế và các văn bản pháp luật liên quan chỉ đạo Công ty Kỳ Hà Chu Lai và các đơn vị có liên quan nghiêm túc thực hiện các kết luận, kiến nghị kiểm toán của KTNN”.

Chưa thống nhất với kiểm toán nhà nước

Ngày 2/12, Cục Thuế tỉnh Quảng Nam có Công văn số 9368/CTQNA/HKDCN đề nghị, UBND tỉnh có ý kiến chỉ đạo Công ty Kỳ Hà Chu Lai thực hiện kiến nghị của kiểm toán hoặc có ý kiến với KTNN Khu vực III về kiến nghị này để Cục Thuế có cơ sở báo cáo KTNN Khu vực III.

Tại buổi làm việc với chúng tôi ông Cao Ngọc Tích - Tổng Giám đốc Công ty Kỳ Hà Chu Lai cho biết: “Đúng là KTNN Khu vực III đã yêu cầu đơn vị nộp vào NSNN hơn 101 tỷ đồng tiền sử dụng đất và công ty chưa thực hiện”.

Ông Tích lý giải: Nhu cầu đất TĐC bố trí cho các hộ dân bị giải tỏa nhà ở, đất ở để GPMB thực hiện dự án Khu nghỉ dưỡng Nam Hội An khoảng 5.058 lô, kinh phí đầu tư xây dựng các khu TĐC hơn 1.607 tỷ đồng, nếu đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước sẽ gây áp lực rất lớn cho ngân sách địa phương, ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thực hiện dự án của nhà đầu tư. Còn chủ đầu tư bỏ tiền ra ủy quyền chúng tôi thực hiện các dự án TĐC thì chúng tôi phải thu lại để tiếp tục thực hiện các dự án TĐC. “Vốn đầu tư xây dựng các khu TĐC này được hoàn trả cho nhà đầu tư bằng tiền sử dụng đất TĐC của các hộ dân được bố trí TĐC và thu theo giá đất được UBND tỉnh phê duyệt, không tính lãi vay đầu tư và lợi nhuận của nhà đầu tư. Thực ra là ghi thu, ghi chi từ tiền bổi thường GPMB mà các hộ dân này được nhận và nộp tiền để nhận đất TĐC” - ông Tích nói.

Về số tiền hơn 101 tỷ đồng thu của các hộ gia đình, cá nhân TĐC, ông Tích cho rằng: “Công ty Kỳ Hà Chu Lai chưa thống nhất với nội dung kết luận vì vượt quá khả năng và dẫn đến không đủ vốn để tiếp tục đầu tư hạ tầng các khu TĐC đang đầu tư dở dang nhằm phục vụ GPMB dự án Khu nghỉ dưỡng Nam Hội An, chúng tôi đề nghị Cục Thuế tỉnh Quảng Nam tạm dừng thực hiện kết luận và kiến nghị của KTNN để chờ UBND tỉnh Quảng Nam xem xét, giải quyết”.

Theo ông Tích, hiện nay công ty đang hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục liên quan đối với 3 dự án (khu TĐC Duy Hải giai đoạn 2 và 3, khu TĐC Sơn Viên là các dự án do đơn vị này xây dựng) theo Luật Nhà ở gửi Sở Tài nguyên và Môi trường xây dựng phương án giá đất, gửi Hội đồng thẩm định giá đất của tỉnh thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt theo chỉ đạo của UBND tỉnh tại Thông báo số 407/TB-UBND ngày 15/9/2021; sau khi phương án giá đất được phê duyệt, căn cứ thông báo nộp tiền vào ngân sách của cơ quan thuế, công ty sẽ kê khai và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính về đất đai theo đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, một số câu hỏi được đặt ra, nếu Công ty Kỳ Hà Chu Lai chưa nộp vào NSNN hơn 101 tỷ đồng đã nêu thì các sở, ngành liên quan, Hội đồng thẩm định giá đất của tỉnh có thẩm định các hạng mục, giá đất các khu TĐC này và cấp sổ đỏ tổng cho công ty để công ty cấp cho các hộ dân? Người dân đã nộp tiền đất TĐC nhưng chưa nhận được sổ đỏ thì cách làm của Công ty Kỳ Hà Chu Lai có sai phạm hay không?

Hơn nữa người dân xây dựng nhà ở khi chưa có sổ đỏ thì ai cấp phép xây dựng? Nếu không được cấp phép thì người dân xây dựng như vậy có trái luật? Còn KTNN Khu vực III đã yêu cầu công ty nộp vào NSNN hơn 101 tỷ đồng nhưng công ty lại đề nghị Cục Thuế tạm dừng thực hiện kết luận, vậy sự việc sẽ được giải quyết như thế nào?

Theo báo cáo của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà Chu Lai Quảng Nam: Từ năm 2016 đến nay đã bồi thường giải phóng mặt bằng 5 khu TĐC là 136,68ha/239,29ha, thực hiện đầu tư khoảng 510 tỷ đồng/1.607 tỷ đồng, đã giải ngân 472,8 tỷ đồng và đã tạo ra 1.475 lô đất TĐC trên 4.846 lô theo quy hoạch, đã bố trí TĐC theo cơ chế tài chính tại Quyết định số 1284/QĐ-UBND ngày 5/3/2018 và công ty đã giữ lại tiền của các hộ dân ở các phương án bồi thường từ năm 2019 đến 31/7/2021 là 101.688.631.193 đồng để tái đầu tư hạ tầng các khu TĐC, tiếp tục bố trí TĐC cho các hộ dân.

(Còn nữa)