Còn nhớ, cách đây gần 14 năm, ngày 17/7/2009, UBND TP Hồ Chí Minh có quyết định 217 tuyến đường được sử dụng tạm thời một phần vỉa hè làm bãi giữ xe công cộng có thu phí, phục vụ kinh doanh và cho phép đậu xe dưới lòng đường. Từ đó, nhiều tuyến đường tại các quận được vẽ vạch sơn quy định ranh giới phần vỉa hè mà người dân được phép sử dụng.
Nhưng không phải vỉa hè nào cũng rộng rãi, có vỉa hè chỉ rộng 1,5m (tính từ cửa nhà ra lề đường), nên vạch sơn quy định quá bé, để cái xe máy còn không thừa đầu thì cũng thừa đuôi. Thế là “phá sản”.
Câu chuyện tưởng chừng đã rất cũ ấy thì tới nay bỗng trở lại rất thời sự trong chiến dịch “giành lại vỉa hè cho người đi bộ” đang diễn ra ở Hà Nội.
Tại cuộc họp thường kỳ tháng 2 của UBND TP Hà Nội, Đại tá Dương Đức Hải - Phó Giám đốc Công an thành phố nhấn mạnh, vỉa hè là không gian công cộng, chỉ phục vụ người đi bộ, không phải nơi trông giữ phương tiện, buôn bán. Chánh Văn phòng UBND TP Hà Nội Trương Việt Dũng cũng nhắc lại, ngày 9/3 Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh đã ký ban hành văn bản liên quan đến tăng cường kiểm tra, quản lý sử dụng hè phố, lòng đường; yêu cầu tổ chức kiểm tra xử lý nghiêm vi phạm, thường xuyên duy trì lập lại trật tự hè phố, lòng đường; xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác quản lý trật tự đô thị năm 2023, với quyết tâm giành lại hè phố cho người đi bộ.
Tuy nhiên, tại thời điểm này, việc giành lại vỉa hè cho người đi bộ tại Hà Nội vẫn là “cuộc chiến cam go”. Trong đó việc kẻ sơn phân vạch trên vỉa hè được nhiều người cho là có cũng như không.
Trên địa bàn quận Thanh Xuân, một số phường đã triển khai kẻ vạch sơn để phân biệt rõ giữa các hộ kinh doanh, buôn bán và khu vực để xe, khu vực cho người đi bộ. Đáng nói là trên con phố Nguyễn Quý Đức, vỉa hè được kẻ vạch sơn, có chỗ ranh giới chỉ còn cách cửa nhà người dân vài gang tay. Sau 2 ngày chia lại vỉa hè, có chỗ, phường Thanh Xuân Bắc đành phải xóa vạch kẻ vì nó quá bất cập.
Hà Nội cũng như TPHCM, việc kẻ vạch sơn nhằm lập lại trật tự vỉa hè không phải chuyện mới, và rồi cũng lại lặng lẽ quay về hiện trạng... như xưa. Còn nhớ, từ 10 giờ đêm ngày 9/3/2017 đến 4 giờ sáng hôm sau, các lực lượng chức năng phường Thượng Đình (quận Thanh Xuân, Hà Nội) đã thức trắng đêm tiến hành kẻ vạch sơn trên khoảng 2.000 mét vỉa hè ở các tuyến phố Thượng Đình, Nguyễn Trãi, Giáp Nhất. Sáng hôm sau, khi mở cửa, người dân ngỡ ngàng trước những vệt sơn trắng ngay trước cửa nhà. Cũng ngay sáng hôm đó, lực lượng chức năng đồng loạt tiến hành kiểm tra, xử phạt vi phạm. Ở thời điểm đó, đây được coi là “sự kiện nóng” của báo chí lẫn mạng xã hội.
Nhưng rồi thời gian trôi qua, những vệt sơn ấy mờ dần rồi mất hẳn, vỉa hè vẫn bị lấn chiếm làm chỗ để xe máy, ô tô, làm nơi buôn bán.
Thế mới nói, trong bối cảnh hiện nay việc giành lại vỉa hè cho người đi bộ tại các đô thị lớn là rất khó khăn, khi mà đa số nhà dân chật chội, hàng triệu người lấy vỉa hè làm chỗ mưu sinh. Ủng hộ việc lập lại trật tự đô thị trong việc thông thoáng vỉa hè, nhưng rất cần có các giải pháp thực tiễn, không “đánh trống bỏ dùi” và phải quy trách nhiệm cho lực lượng chức năng phường. Nếu không, kể cả kẻ vạch, quét sơn đi chăng nữa cũng sẽ không dứt điểm.