Ngày 20/11, Tòa án nhân dân TPHCM xét xử sơ thẩm vụ án “vi phạm quy định về sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, “đưa hối lộ”, “nhận hối lộ” và “lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi” xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (Công ty Xuyên Việt Oil) và các đơn vị liên quan.
Trong ngày xét xử đầu tiên, Hội đồng xét xử sơ thẩm đã dành phần lớn thời gian để thẩm tra lý lịch các bị cáo và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan... Đồng thời, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TPHCM công bố bản cáo trạng vụ án.
Trong vụ án này, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh - cựu Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐTV Công ty Xuyên Việt Oil và 14 đồng phạm bị đưa ra xét xử về nhiều tội danh, khiến Nhà nước bị thất thoát tài sản đặc biệt lớn với số tiền 1.463 tỷ đồng.
Theo Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an), vụ án tiêu cực tại Công ty Xuyên Việt Oil là một trong những đại án kinh tế, tham nhũng và lạm dụng chức vụ có quy mô đặc biệt lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều lĩnh vực kinh tế trọng yếu. Đồng thời, vụ án diễn ra trên phạm vi rộng, từ trung ương đến địa phương, mang tính chất nghiêm trọng và phức tạp, gây thiệt hại lớn cho tài sản của Nhà nước.
Nội dung cáo trạng được đại diện Viện Kiểm sát TPHCM công bố đã xác định, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh dùng nhiều thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt, sử dụng trái phép 219 tỷ đồng Quỹ bình ổn giá xăng dầu và 1.246 tỷ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường. Bị cáo Hạnh đã sử dụng số tiền kể trên để chi tiêu cá nhân, phần lớn còn lại cho bạn bè vay mượn và “đưa hối lộ” tổng cộng 22 lần, với số tiền hơn 31 tỷ đồng cho nhiều cựu quan chức.
Cụ thể, thông qua bị cáo Nguyễn Văn Thắng - Cựu Phó Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil, bị cáo Hạnh đã đưa hối lộ 300.000 USD cho bị cáo Hoàng Anh Tuấn - Cựu Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) và bị cáo Trần Duy Đông - Cựu Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước. Tuy nhiên, dù ở vai trò “trung gian”, bị cáo Thắng vẫn rút bớt được số tiền 50.000 USD từ các nguồn tiền kể trên.
Đối với các quan chức “nhận hối lộ” từ Công ty Xuyên Việt Oil, bị cáo Lê Đức Thọ - cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để nhận hối lộ và gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi. Riêng việc giúp Công ty Xuyên Việt Oil vay vốn và xin cấp giới hạn tín dụng, bị cáo Thọ đã 2 lần nhận tiền hối lộ tổng cộng là 600.000 USD (tương đương hơn 13,8 tỷ đồng). Ngoài ra, bị cáo Thọ đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để tác động, gây ảnh hưởng đến Giám đốc Vietinbank - Chi nhánh tỉnh Bến Tre cho Công ty Xuyên Việt Oil được vay vốn thuận lợi. Bù lại, bị cáo Thọ được nhiều lần “lại quả” tiền mặt và tài sản có giá trị lớn từ bị cáo Hạnh, gồm 200.000 USD (tương đương hơn 4,5 tỷ đồng); bộ gậy chơi golf (trị giá 1,1 tỷ đồng); đồng hồ hiệu Patek Philippe (trị giá 421.000 USD, tương đương hơn 9,8 tỷ đồng); ô tô Mercedes Benz S450 Luxury (trị giá hơn 6,6 tỷ đồng).
Quá trình điều tra, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre đã nộp 16,7 tỷ đồng khắc phục hậu quả. Ngoài quan chức địa phương, bị cáo Đỗ Thắng Hải - cựu Thứ trưởng Bộ Công thương cũng bị cáo buộc nhận 1,1 tỷ đồng để giúp cho Công ty Xuyên Việt Oil cấp lại giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu cho các thương nhân đầu mối và trực tiếp phụ trách sắp hết hạn. Các bị cáo Trần Duy Đông nhận hơn 5,6 tỷ đồng, chiếm hưởng hơn 2,7 tỷ đồng; Hoàng Anh Tuấn - cựu Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước nhận gần 6 tỷ đồng, chiếm hưởng hơn 3,2 tỷ đồng; Nguyễn Lộc An - cựu Vụ Phó Vụ Thị trường trong nước nhận 400 triệu đồng và một đồng hồ Patek Philippe trị giá hơn 521 triệu đồng. Bên cạnh đó, bị cáo Lê Duy Minh - Cựu Cục trưởng Cục Thuế TPHCM bị cáo buộc nhận hơn 4,8 tỷ đồng; bị cáo Đặng Công Khôi nhận hơn 459 triệu đồng... Riêng đối với cựu lãnh đạo Cục Thuế TPHCM, nhờ Cục này chậm ban hành quyết định cưỡng chế tiền nợ thuế, không công bố thông tin trên các phương tiện đại chúng mà bị cáo Hạnh được hưởng lợi.
Cáo trạng xác định bị cáo Hạnh đã “đưa hối lộ” 22 lần với số tiền hơn 31 tỷ đồng cho 8 cá nhân là các cựu quan chức bộ, ngành, tỉnh Bến Tre và Cục Thuế TPHCM. Quá trình điều tra, Bộ Công an đã tạm giữ 134 sổ tiết kiệm trị giá hơn 1.117 tỷ đồng, 17 sổ đỏ và nhiều tài sản giá trị khác.
Trong vụ án này, nguyên đơn dân sự là Bộ Tài chính và Bộ Công thương. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo có 23 luật sư tham gia bào chữa và hơn 100 người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan được triệu tập.